ကုလားပဲသီးႏွံေရာဂါမ်ား
ပင္ညိႈးေရာဂါ
ေရာဂါအမည္ – Wilt
ေရာဂါျဖစ္ေစသက္ရွိ – Fusarium oxysporum f.sp.ciceri
ေရာဂါလကၡဏာ
ေရာဂါခံႏိုင္ရည္နည္းေသာ မ်ိဳးမ်ားတြင္ စိုက္ၿပီး (၂၅) ရက္အၾကာ၌ ေရာဂါစေတြ႔ႏိုင္သည္။အပင္ငယ္စဥ္တြင္ ပင္ညိႈးပင္ေသတို႔အား အျခားျမစ္ပုပ္၊ ျမစ္ေဆြးေရာဂါမ်ားႏွင့္ ေရာႏိုင္၍ေသခ်ာစြာစစ္ေဆးၾကည့္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ အပင္ငယ္စဥ္တြင္ေရာဂါရ အပင္သည္ အရြက္မ်ားေအာက္သို႔ငိုက္က်ျခင္း၊ အစိမ္းေရာင္ေဖ်ာ့ျခင္း ေျမႀကီးေပၚသို႔ လဲက်ေနျခင္းမ်ားေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။ လဲက်ေနေသာအပင္၏ ပင္စည္သည္ သိမ္ၿပီးရံႈ႕ေနသည္။ အျမစ္ပိုင္း၏ ျပင္ပလကၡဏာသည္ ထူးျခားေျပာင္းလဲမႈမရွိပါ။ အျမစ္၏အတြင္းသား ခြဲၾကည့္လွ်င္ အညိဳေရာင္ ေျပာင္းေနသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။အပင္ႀကီးအဆင့္တြင္ အသီးသီးခ်ိန္အထိ ပင္ညိႈးျခင္းကိုေတြ႔ႏိုင္သည္။ပထမ အညႊန္႔ အရြက္မ်ား ငိုက္က်လာၿပီး (၂-၃)ရက္အတြင္း တစ္ပင္လံုးညိဳးလာသည္ကို ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ဤအပင္ မ်ားသည္ တျဖည္းျဖည္း အစိမ္း ေရာင္ေဖ်ာ့လာၿပီးေနာက္ ေကာက္ရိုးေရာင္သို႔ေျပာင္းလာသည္။ပင္စည္ကို ခြဲၾကည့္လွ်င္ အူတိုင္သည္ အနက္ေရာင္သို႔ ေျပာင္းေနသည္ကို ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။တစ္ခါတစ္ရံ တစ္ပင္လံုး ညိဳးျခင္းမရွိဘဲ ပင္ကိုင္းတစ္ခု သို႔မဟုတ္ အခ်ိဳ႕သာ ညိဳးသည္ကို ေတြ႔ႏိုင္သည္။
ေရာဂါသံသရာ
ဤပင္ညိဳးေရာဂါသည္ ေအးေသာရာသီဥတု (၂၀ – ၂၅) ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ပါသည္။ေရာဂါ ျဖစ္ေစ ေသာမိႈသည္ ေရာဂါရ ပင္ႀကြင္းပင္က်န္မ်ား မ်ိဳးေစ့မ်ားတြင္ ခိုေအာင္း ေနႏိုင္ပါသည္။ ယင္းေရာဂါရ အပင္အစိတ္အပိုင္းမ်ား မ်ဳိးေစ့မ်ားသည္ အျခား ေရာဂါကင္းေသာေျမတြင္ က်ေရာက္သြားပါက ထိုေျမတြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခိုေအာင္းေနႏိုင္ပါသည္။
ဤေရာဂါျဖစ္ေစေသာမိႈသည္ ေျမေစးေျမမ်ားတြင္ ၾကာရွည္စြာ တည္ရွိေနႏိုင္ပါသည္။ဤနည္းျဖင့္ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို႔ ေရာဂါကူးစက္မႈ အဓိကျဖစ္ေစပါသည္။ ထို႔အျပင္ ပဲရာဇာ၊ပဲစင္းငံုႏွင့္ အျခားပဲမ်ိဳးအခ်ိဳ႕တု႔ိသည္ ေရာဂါျဖစ္မႈိကို လကၡဏာမဲ့ သယ္ ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းရွိၾကသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္းမ်ား
(၁) အမ်ိဳးအစားေကာင္းေသာ ေရာဂါကင္းမ်ိဳးေစ့ကို သံုးပါ။မ်ိဳးေစ့ေဆာင္ေရာဂါအတြက္ Benomyl (၂)က်ပ္ သားကို မ်ိဳးေစ့ (၁)တင္းႏႈန္း ျဖင့္ လူးနယ္စိုက္ႏိုင္ပါသည္။
(၂)ခံႏိုင္ရည္ရွိေသာ မ်ိဳးကိုစိုက္ပါ။
(၃) သီးလွည့္စနစ္ျဖင့္ အနည္းဆံုး (၆) ႏွစ္ျခား၍စိုက္ပါ။
(၄) Tebuconazole,Hexaconazole,Iprodione,Carbendazim,Validamycin စေသာ မိႈသတ္ေဆး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ပက္ဖ်န္းႏိုင္ ပါသည္။
ကုလားပဲ ျမစ္ေျခာက္ေဆြး ေရာဂါ
Category: နည္းပညာ
Subcategory: ပိုးမႊားေရာဂါ
ျမစ္ေျခာက္ေဆြးေရာဂါ (Dry Root Rot)
၁။ ေရာဂါလကၡဏာ
ေရာဂါျဖစ္ေစသက္ရွိမွာ Rhizoctonia bataticola ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ကုလားပဲ စိုက္ခင္းမ်ားတြင္ အပင္ေသမ်ားသည္ ေနရာအႏွံ႔တြင္ ျပန္႔က်ဲ၍ ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။ ေရာဂါျဖစ္ေသာ အပင္သည္ ထိပ္ဖ်ားညိႈးက်သည္ မွအပ အျခားအရြက္မ်ား ညိႈးက်ျခင္းမရွိပါ။ အရြက္မ်ားႏွင့္ ပင္စည္မ်ားသည္ တစ္ျဖည္းျဖည္း ေကာက္ရိုးေရာင္သို႔ ေျပာင္းသြားသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ေအာက္ပိုင္းရြက္ မ်ားသည္ အညိုေရာင္ရွိတတ္ သည္။
အပင္ကို ႏႈတ္ၾကည့္ပါက ျမစ္မႊာမ်ား ျပတ္က်န္ခဲ့ၿပီး ေရေသာက္ျမစ္ တစ္ခုတည္းေလာက္သာ ေတြ႔ရတက္သည္။ အျမစ္မွာေျခာက္ေနၿပီး အျမစ္ေပၚတြင္ မီးခိုးေရာင္မိႈမွ်င္ကို ေတြ႔ႏိုင္သည္။ ေသေနေသာအျမစ္၏ အဖ်ားပိုင္းကို ခ်ဳိးၾကည့္ပါက ကၽြတ္ဆက္သည္ကိုေတြ႔ရသည္။ အေခါက္၏ အတြင္းဘက္တြင္ လည္းေကာင္း၊ အသားထဲတြင္လည္းေကာင္း၊ ေသးငယ္ေသာ အနက္လံုးငယ္ (စကလိုရွား) ကေလးမ်ား မွန္ဘီလူးအကူအညီျဖင့္ ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။
၂။ ေရာဂါသံသရာ
ဤေရာဂါသည္ အပူခ်ိန္ ၂၀ ဒီဂရီမွ ၃၀ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ေက်ာ္အတြင္း အျဖစ္မ်ားၿပီး ဤအပူခ်ိန္အတြင္း ေရာဂါရုတ္တရက္ ဆိုးရြားလာႏိုင္ ပါသည္။ ဤေရာဂါသည္ သဲႏံုးေျမတြင္ ေျမေစးထက္ ပိုမိုျဖစ္ပြားႏိုင္ပါသည္။
၃။ ကာကြယ္ႏိုမ္နင္းနည္းမ်ား
(၁) ေရာဂါခံႏိုင္ေသာ မ်ဳိးကိုသံုးပါ။
(၂) ပူေသာရာသီလြတ္ရန္ စိုက္ခ်ိန္ေစာစိုက္ပါ။
(၃) Iprodione, Azoxystrobin, Benomyl, Carbendazim, Mancozeb စေသာ မိႈသတ္ေဆးတစ္မ်ဳိးျဖင့္ ပတ္ဖ်န္းႏိုင္ပါသည္။
ပင္ေျခပုပ္ေရာဂါ
ေရာဂါအမည္ – Collar Rot
ေရာဂါျဖစ္ေစသက္ရွိ – Sclerotium rolfsii
ေရာဂါလကၡဏာ
ဤေရာဂါကို အပင္ငယ္စဥ္တြင္ (စိုက္ၿပီး ၆ ပတ္အထိ) အစိုဓာတ္မ်ားေသာ ေျမတြင္ ေတြ႔ရွိရသည္။ ေရာဂါျဖစ္ေသာ အပင္မွာ အ၀ါ ေရာင္ရွိၿပီး အပင္ငယ္ပါက ေျမေပၚသို႔ လဲက်ၿပီး အပင္ႀကီးပါက အပင္ေထာင္လ်က္ ေျခာက္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ အပင္ငယ္၌ ပင္ေျခမွစ၍ အျမစ္ေအာက္ဘက္သို႔ ဆက္၍ ပုပ္သည္။ ပုပ္ေသာ အပိုင္းတြင္ အျဖဴေရာင္မႈိမွ်င္မ်ားျဖင့္ ဖံုးအုပ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရတတ္ သည္။ ထိုကဲ့သို႔ အျဖဴေရာင္မႈိမွ်င္မ်ားသည္ အပင္ေျခာက္ၿပီီး ေနာက္ပိုင္းအထိရွိေနသည္။ အစုိဓါတ္မ်ားေသာေျမတြင္ ေရာဂါရအပင္ကို ႏႈတ္ၾကည့္ပါက အပင္ေျခတြင္ မႈိမွ်င္ျဖဴမ်ားႏွင့္အတူ မုန္ညင္းေစ့ကဲ့သို႔ေသာ (စကလိုရွား) အလံုးငယ္မ်ား ကို ေတြ႔ႏိုင္သည္။ ထိုနည္းတူ ေျမၾကီးထဲတြင္လည္း ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ စိုက္ခင္းထဲတြင္ အပင္ေသမ်ားသည္ အကြက္ငယ္မ်ား အျဖစ္ ျပန္႔ႀကဲအေျခအေနမ်ိဳး ေတြ႔ႏိုင္ ပါသည္။
ေရာဂါ သံသရာ
ေျမတြင္းအစိုဓါတ္မ်ားျခင္း၊ မေဆြးေျမ႕ေသးေသာ အပင္ၾကြင္းက်န္မ်ားရွိေနျခင္း၊ ေျမခ်ဥ္ငန္ဓါတ္နိမ့္ျခင္း၊ အပူခ်ိိန္ (၂၈ – ၃၀) ဒီဂရီစင္တီ ဂရိတ္ရွိျခင္းတို႔သည္ ဤေရာဂါျဖစ္ပြားရန္ အေကာင္းဆံုးအေျခအေနျဖစ္ပါသည္။ အပူခ်ိန္ျမင့္ေသာ ေဒသတြင္ ေရသြင္းစိုက္ပ်ိဳးရေသာ ကုလားပဲခင္း၌ အပင္အရြယ္မေရြး ဤေရာဂါျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါသည္။ စပါးအၿပီး ကုလားပဲသီးထပ္စိုက္ပ်ိဳးေသာေဒသတြင္ ဤေရာဂါပိုမိုေတြ႔ရွိႏိုင္ပါသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း
(၁) ေရာဂါရ ပင္ၾကြင္း ပင္က်န္မ်ားအား ဖ်က္ဆီးပစ္ပါ။
(၂) ေျမအစိုဓါတ္မ်ားမႈ မျဖစ္ေစရန္ ထိန္းသိမ္းပါ။
(၃) Azoxystrobin, Tebuconazole, Benomyl Carbendazim, Validamycin စေသာ မႈိသတ္ေဆး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ပက္ဖ်န္းႏိုင္ပါသည္။
ပင္ပုေရာဂါ
ေရာဂါအမည္ – Stunt
ေရာဂါျဖစ္ေစသက္ရွိ – Pea Leaf Roll Virus
ေရာဂါလကၡဏာ
စိုက္ခင္းတြင္ အပင္ပုၿပီး အ၀ါေရာင္၊ အညိဳေရာင္အရြက္မ်ားရွိေသာ အပင္မ်ားကို လြယ္ကူစြာ ျမင္ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ ပင္စည္သည္ ဆစ္ ၾကားတို၍ ပုၿပီး အရြက္မ်ားသည္ ေသးငယ္ၾကသည္။ ေရာဂါရ အပင္၏အရြက္သည္ အေစ့ညိဳေသာ မ်ိဳး (ေဒစီ) ၌ အညိဳေရာင္ရွိၿပီး အေစ့ျဖဴမ်ိဳး (ကာေဘာ္လီ) မ်ားတြင္ အ၀ါေရာင္ရွိၾကသည္။ ပင္စည္သည္ မာေတာင့္ၿပီး အရြက္မ်ားထူၾကသည္။ ပင္စည္ကို ကန္႔လန္႔ျဖတ္ၾကည့္ပါက အစာေၾကာစည္း ညိဳေနသည့္ အ၀ိုင္းရစ္ကို ေတြ႔ရသည္။ ေရာဂါရအပင္သည္ အပင္ေျခာက္ျမန္သည္။ ေစာေစာေရာဂါရေသာ အပင္သည္ ေရာဂါလကၡဏာ ထင္ရွားစြာ ေတြ႔ရေသာ္လည္း ေနာက္က်၍ ေရာဂါရေသာ အပင္သည္ သိသိသာသာ အပင္ပုျခင္းမရွိပါ။ သို႔ေသာ္ အစာေၾကာစည္းညိဳသည္ကိုမူ ထင္ရွားစြာ ေတြ႔ႏိုင္သည္။
ေရာဂါသံသရာ
ဤေရာဂါသယ္ေဆာင္ေသာ ပိုးမွ ပ်ပိုး (Aphis-craccivora) ျဖစ္ပါသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္းမ်ား
(၁) ေရာဂါသယ္ေဆာင္ပိုးအား အပင္ငယ္စဥ္အတြင္း ႏွိမ္နင္းပါ။
(၂) ေရာဂါ ခံႏိုင္ရည္ရွိေသာ မ်ိဳးကို စိုက္ပါ။
စိုက္ပ်ိဳးေရးဦးစီးဌာန
The post ကုလားပဲသီးႏွံတြင္ က်ေရာက္တတ္ေသာ ပင္ညိႈးေရာဂါ၊ ျမစ္ေျခာက္ေဆြး ေရာဂါ၊ ပင္ေျခပုပ္ေရာဂါ ႏွင့္ ပင္ပုေရာဂါ appeared first on Myanmar Farmers' Portal.