ပဲပုပ္စိုက္ပ်ိဳးနည္း

ျမန္မာအမည္    – ပဲပုပ္

အဂၤလိပ္အမည္ – SOY BEAN

သိပၸံအမည္      – Glycine max

ရာသီဥတု

ပူေဆြးျပီး ေန႔တာတိုရာသီၾကိဳက္သည္။ ေန႔စဥ္ပ်မ္းမွ်အပူခ်ိန္ (၃၀)ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ရရွိပါက၊ ေကာင္းစြာျဖစ္ထြန္းသည္။ မိုးေရခ်ိန္ (၂၄) မွ (၆၀) လက္မအတြင္းရရွိသည္။

ယခုအခါမ်ိဳးေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ျပဳလုပ္ခဲ့သျဖင့္ ေနရာေဒသအႏွံ႔၊စိုက္ပ်ိဳးလ်က္ရွိသည္။ ေန႔တာ (၁၂)နာရီႏွင့္ (၁၆) နာရီၾကားရရွိႏိုင္ပါက ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္မွ အျမင့္ေပ (၉၀၀၀)ထိ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။

ေျမအမ်ိဳးအစား

ေရစီးေရေကာင္းေသာ အစိုဓါတ္ထိန္ႏိုင္သည့္ ေျမျဖစ္ပါက သဲႏုန္းေျမမွ ေျမေစးအထိစုိက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။ ေျမခ်ဥ္ငံဓာတ္ ပီအိပ္(ခ်္)၊ ၅.၆ မွ ၇ အတြင္းရွိေသာေျမသည္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။ ပီအိပ္ခ်္ ၅.၅ထက္နည္းပါက ထံုးထည့္၍ေျမျပဳျပင္ေပးရသည္။

ေျမျပဳျပင္ျခင္း

ထယ္နက္နက္တစ္စပ္၊ ထြန္(၂)စပ္မွ (၃)စပ္ေမႊျပီး ထယ္ခဲေၾကေအာင္ေဆာင္ရြက္မွ ထယ္ေရးေကာင္းရရွိသည္။ထယ္ေရးမညီပဲ ထယ္စာခဲၾကီးမ်ားရွိပါက မ်ိဳးေစ့အနက္တိမ္လြန္းမႈ၊ နက္လြန္းမႈတို႔ေၾကာင့္ အပင္ေပါက္ည့ံသည္။

စိုက္သင့္သည့္မ်ိဳး

ေဒသအထြက္ေကာင္းမ်ိဳးမ်ား တိုးခ်ဲ႕စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။ မ်ိဳးေစ့အပင္ေပါက္စမ္းသပ္ျပီးမွစိုက္ရသည္။ ပင္ၾကားတန္းၾကား အကြာအေ၀းေပၚ မူတည္၍ တစ္ဧကမ်ိဳးေစ့ (၁၂)ျပည္မွ တစ္တင္းခန္႔သံုးရသည္။ (၈၅) ရာခိုင္ႏႈန္းအထက္ အပင္ေပါက္ႏႈန္းရွိမွမ်ိဳးေစ့အျဖင့္သံုးရမည္။ သက္လ်င္မ်ိဳး (၇၅ မွ ၈၄)ရက္၊ သက္လက္မ်ိဳး (၈၅ မွ ၉၄)ရက္၊ သက္ၾကီးမ်ိဳး (၉၅ မွ ၁၀၀)ရက္ရွိသည္။ ပဲပုပ္သည္ေန႔တာတုန္႔ျပန္မႈမ်ား သျဖင့္ မိမိေဒသ၊ ေရေျမရာသီဥတုႏွင့္ ကိုက္ညီေသာအထြက္ေကာင္းမ်ိဳးကို ေရြးခ်ယ္စိုက္ရမည္။

စိုက္ပ်ိဳးသင့္သည့္အခ်ိန္

        ေဒသ                  ကာလ                 စိုက္ခ်ိန္                        ရိတ္သိမ္းခ်ိန္

ရွမ္းျပည္နယ္               မိုးၾကိဳ                      ဇန္-ေဖ                     ဧျပီ-ေမ

မိုးဦး                        ေမ-ဇြန္                     ၾသ-စက္

မိုးလယ္                    ၾသ-စက္                   နို-ေဖ

ျမန္မာနိုင္ငံ                  မိုးဦး                        ေမ-ဇြန္                     ၾသ-စက္

(အလယ္ပိုင္း)             မိုးလယ္                    ၾသ-စက္                   နို-ေဖ

မိုးေႏွာင္း                   ေအာက္-နို                 ဇန္-ေဖ

ျမန္မာနိုင္ငံ                  မိုးေႏွာင္း                   စက္-ေအာက္             ဒီ-ဇန္

(ေအာက္ပိုင္း)

သဘာ၀ေျမၾသဇာ

 ေျမျပဳျပင္မထြန္ယက္မီတစ္ဧက၊ ႏြားေခ်းလွည္း (၆) စီးထည့္ပါ။ အီးအမ္ဘိုကာရွီအပါအ၀င္ သဘာ၀ေျမေဆြးမ်ားတြဲဖက္ အသံုးျပဳႏိုင္ သည္။

ဓာတ္ေျမၾသဇာ

 ေနာက္ဆံုးထယ္ေရးျပဳျပင္ခ်ိန္တြင္၊တစ္ဧက ယူရီးယား (၂၈)ေပါင္၊ တီစူပါ (၅၆)ေပါင္မွ (၈၄)ေပါင္၊ ပိုတက္ရွ္(၅၆)ေပါင္၊   ေက်ာက္မႈန္႔   ေျမၾသဇာ (၁၀၀)ေပါင္၊ ဇီဖာေျမၾသဇာ (၃)ေပါင္ထည့္ရမည္။ မ်ိဳးေစ့တစ္တင္းကို ေရအနည္းငယ္ဆြတ္၍ အမိုးနီယမ္မိုလီဘီဒိတ္ (၃၆၀) ဂရမ္ျဖင့္ လူးနယ္ျပီးစိုက္သင့္သည္။

ေရတစ္ဂါလံလွ်င္ ယူရီးယားထမင္းစားဇြန္း (၄)ဇြန္းခြဲႏငန္းေရာ၍ တစ္ဧက (၂၀ မွ ၂၅) ဂါလံအထိ ပန္းမပြင့္မီ (၂) ပတ္သားမွစ၍ တစ္ပတ္ျခားတစ္ၾကိမ္၊သီးေတာင့္စံုခ်ိန္တိုင္ေအာင္ ပက္ဖ်န္းေပးရသည္။

ပဲျမစ္ဖုဇီ၀ေျမၾသဇာ

တစ္ဧက၊ လတ္ဆက္သည့္ ပဲျမစ္ဖုဇီ၀ေျမၾသဇာအနည္းဆံုး တစ္ထုပ္သံုးရသည္။ ပဲျမစ္ဖုေျမၾသဇာႏွင့္ မ်ိဳးေစ့ကိုအေအးခံထားသည့္ ထမင္းေရက်ဲက်ဲ ငွက္ေပ်ာဖူး(၁)ပုလင္းခန္႔ျဖင့္ ေသခ်ာစြာလူးနယ္ရမည္။ ထို႔ေနာက္ရရွိေသာမ်ိဳးေစ့မ်ားကိုအရိပ္ေအာက္တြင္ အေျခာက္ခံ   ျပီးမွစိုက္ရမည္။ စိုက္ျပီးလွ်င္ျပီးျခင္း မ်ိဳးေစ့မ်ားကို ၾကမ္းရိုက္ဖံုးရမည္။

ရြက္ဖ်န္းေျမၾသဇာ

 ျမန္မာ့စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမွ ထုတ္လုပ္သည့္ ဇီ၀စူပါရြက္ဖ်န္းေျမၾသဇာေရကို တစ္ဧက၊ တစ္ပုလင္းမျဖစ္မေနသံုးရမည္။ ပုလင္းအဖံုး တစ္ခြက္ကိုေရတစ္ဂါလံႏွင့္ ေရာ၍ပတ္ဖ်န္းႏုိင္သည္။

 ပင္ၾကား၊ တန္းၾကား အကြာအေ၀း

ပဲပုပ္တြင္ မ်ိဳးေစ့ေဆာင္ မႈိေရာဂါမ်ားစြာရွိသျဖင့္၊ မစိုက္မီ မႈိသတ္ေဆး၊ ပဲျမစ္ဖုဇီ၀ေျမၾသဇာတို႔ျဖင့္ လူးနယ္စိုက္ရမည္။

သီးထပ္စိုက္ပ်ိဳးျခင္း

ပဲပုပ္ကို ေအာက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း သီးထပ္သီးႏွံပံုစံမ်ားျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း ဆည္ေရ ေသာက္ေဒသတြင္ စပါးအေျခခံၿပီး သီးထပ္စိုက္ပ်ိဳးရာတြင္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွ ေမလအထိ ေႏြစပါး၊ ဇြန္လမွ စက္တင္ဘာလအတြင္ မိုးစပါး၊ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ပဲပုပ္သီးထပ္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း၊ မိုးေကာင္းေသာက္ေဒသတြင္ မိုးဦး (ဇြန္ – ဇူလိုင္လ) မ်ားတြင္ မတ္ပဲ၊ ပဲတီစိမ္း၊ ႏွမ္းစသည့္ ယာယီသီးႏွံမ်ား စိုက္ပ်ိဳးၿပီး ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာလတြင္ သက္လ်င္စပါး၊ စိုက္ပ်ိဳးကာ ႏို၀င္ဘာလတြင္ ပဲပုပ္တစ္သီးထပ္မံ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံေအာက္ပိုင္း၊ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသတြင္ ျမစ္ေရက်ခ်ိန္ ကိုင္းကၽြန္းေျမမ်ားတြင္ လယ္ေျမမ်ားတြင္ လယ္သီးထပ္အျဖစ္ စိုက္ႏိုင္ သကဲ့သို႔ သီးႏွံပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးတြင္ ပဲပုပ္ကို ထည့္သြင္းစိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံေအာက္ပိုင္း လယ္ေျမမ်ားတြင္ လယ္သီးထပ္အျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။

သီးညွပ္စိုက္ပ်ိဳးျခင္း

 ပဲပုပ္ကို ၀ါ၊ေျပာင္းဖူး၊ ႏွံစားေျပာင္း၊ ပဲစင္းငံု စသည့္သီးႏွံမ်ားျဖင့္ သီးညွပ္စိုက္ပ်ိဳးရာတြင္ ၀ါ၊ ေျပာင္းဖူး၊ ႏွံစားေျပာင္းတို႔ကို (၃)ေပ တန္းၾကားစိုက္၍ အလယ္တြင္ပဲပုပ္တစ္တန္းစိုက္ပါ။ ပဲစင္းငံု (၂)တန္းကို (၆)ေပျခားျပီး ၾကားတြင္ ပဲပုပ္(၃)တန္းကို တစ္တန္းႏွင့္ တစ္တန္း တစ္ေပခြဲျခားစိုက္ပါ။

လယ္ေျမတြင္စိုက္ပ်ိဳးျခင္း

(ထယ္ေရးမဲ့ စိုက္စနစ္)

ႏို၀င္ဘာလလယ္ထက္ စိုက္ခ်ိန္ေနာက္မက်ပါက ထယ္ေရးမဲ့စိုက္သည္။ ရိုးျပတ္ငုတ္အေျခတြင္၊ ေပါက္ျပား၊ လက္ထိုးတူးရြင္း (Jet type pamter) တို႔ကို သံုး၍ စိုက္က်င္းျပဳလုပ္ကာ မ်ိဳးေစ့ခ်စိုက္ရသည္။ စိုက္က်င္းကို ေျမေဆြး၊ ဖြဲျပာတို႔ဖံုးအုပ္ေပးထားသည္။

(ေရလိုက္ၾကဲစနစ္)

သက္ၾကီးစပါးစိုက္လယ္မ်ားတြင္ ေအာင္ေရထုတ္ျပီး၊ စပါးမရိတ္သိမ္းမီ ေျမအစိုဓာတ္ ဗ်ိဳင္းနင္းခံႏိုင္ခ်ိန္္တြင္ ၾကဲပတ္စိုက္ပ်ိဳးသည္။ဤသို႔ ၾကဲပတ္စိုက္ပ်ိဳးရာတြင္အေစ့ေသးမ်ိဳးမ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးသင့္သည္။

(ခုတ္ဖုန္းစိုက္စနစ္)

သက္လ်င္၊ သက္လက္စပါး စိုက္သည့္လယ္ေျမမ်ားတြင္ ေအာင္ေရထုတ္ျပီး ေျမအစိုဓါတ္ လူနင္းခံႏိုင္ခ်န္တြင္ ၾကဲပက္စိုက္ရသည္။ စပါးစိုက္ျပီးပါက ရိုးျပတ္မ်ားကို ဓါးျဖင့္ခုတ္၍ ေျမတြင္ဖံုးအုပ္ေပးရသည္။

(ထြန္ခင္းစိုက္စနစ္)

သက္လ်င္စပါး စိုက္ခင္းမ်ားတြင္ အစိုဓါတ္အျပည့္အ၀ရွိပါက၊ထယ္ထိုး၊ ထြန္ေမႊျပီး၊ စိုက္ထယ္ေရးေကာင္းေအာင္  ျပဳလုပ္၍ၾကဲပတ္၍   ျဖစ္ေစ စိုက္ေၾကာင္းဆြဲ၍ျဖစ္ေစ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။

ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ မိုးဦးသီးႏွံ၊ မိုးဦးသီးႏွံအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အျခားသီးႏွံမ်ားႏွင့္သီးထပ္အျဖင့္လည္းေကာင္း စိုက္ပ်ိဳးႏုိင္သည္။

ေပါင္းျမက္ႏွိမ္နင္းျခင္း

စိုက္ျပီးတစ္လမွ (၄၅)ရက္ၾကား မျဖစ္မေနေပါင္းရွင္းရမည္။

ေရသြင္းျခင္း

မိုးၾကိဳႏွင့္ ေႏြစိုက္ခင္းမ်ားတြင္ ပန္းပြင့္ခ်ိန္ (၁)ၾကိမ္၊ သီးေတာင့္ျပည့္ခ်ိန္ (၁)ခ်ိန္ စုစုေပါင္း ေရ(၂)ၾကိမ္သြင္းရမည္။ မိုးစိုက္ျဖစ္ပါကလည္း စိုက္ျပီးမိုးျပတ္ခ်ိန္ၾကာလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ေစာေစာမိုးကုန္သြားလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ အပင္သက္တမ္းတစ္လေလွ်ာက္ေရသြင္းရမည္။

ပိုးမႊားေရာဂါႏွင့္ ကာကြယ္ကုသနည္း

ပဲပုပ္တြင္ ဖ်က္ဆီးမႈမ်ားေစသည္ ပိုးမႊားမွာ ပင္စည္ထိုးယင္ေကာင္ (Bean stem fly)၊ သီးစုပ္ဂ်ပိုး (Green stink bug) စက္ေျပာက္ သီးလံုးေပါက္ပိုးတို႔ျဖစ္သည္။ အဓိကအပင္ေရာဂါမွာ မ်ိဳးေစ့ေဆာင္မႈေရာဂါျဖစ္သည္။ ပိုးမႊားေရာဂါက်ေရာက္မႈ နည္းပါးရန္ အေလ့က်ပင္ မ်ားကို ရွင္းလင္းဖယ္ရွားပါ။ ပင္စည္ထိုးယင္ေကာင္ကာကြယ္ရန္၊ ပဲပုပ္ပ်ိဳးေစ့တစ္တင္းလွ်င္ လာဆဒ္(၂၅၀)စီစီႏႈန္းနွင့္ လူးနယ္စိုက္ပါ။

သီးစုပ္ဂ်ပိုးက်ေရာက္ပါက၊ ပင္လံုးျပန္႔ ပိုးသက္ေဆးဖ်န္းပါ။ စက္ေျပာက္သီးလံုးေပါက္ပိုးက်ပါက အင္ဒိုဆာလဖန္နွင့္ တမာပိုးသတ္ေဆး တို႔ကို ပက္ဖ်န္းပါ။ သံေခ်းမႈိေရာဂါက်လွ်င္ အထြက္အမ်ားဆံုးထိခိုက္၍ မင္ကိုေဇာ့ေဆး၊ ဒက္ကိုႏိုင္ေဆး၊ အင္ေဗးစသည့္မႈိသတ္ေဆးမ်ား ပက္ဖ်န္းပါ။ သီးႏွံအၾကြင္းအက်န္မ်ားကို မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးပါ။

ရိတ္သိမ္းနယ္ေလွ႔မ်ိဳးသိုေလွာင္ျခင္း

သီးေထာင့္မ်ား အ၀ါေရာင္ေျပာင္း၍ (၉၅)ရာခိုင္ႏႈန္း ရင့္မွည့္ျပီး အေစ့တြင္ အစိုဓာတ္ (၁၃ မွ ၁၄) ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိလွ်င္ စတင္ရိတ္သိမ္းပါ။ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ေစာပါက လံုးပိန္၊လံုးညွပ္ႏွင့္ အစိမ္းေရာင္အေစ့မ်ားရရွိျပီး အထြက္ႏွင့္ အရည္အေသြးက်သည္။ ရိတ္သိမ္းျပီးအပင္မ်ားကို တလင္းတြင္ (၃ မွ ၄)ရက္ခန္႔ေနလွမ္းျပီး၊ တုတ္ႏွင့္ျဖစ္ေစ၊ ေခၽြစက္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ အေစ့ေခၽြ၍ျဖစ္ေစ၊ အေစ့ေခၽြရသည္။

ဤသို႔ေဆာင္ရြက္ရာတြင္မ်ိဳးေစ့အေပၚယံ အခြံကြဲအက္မသြားေစရန္ ဂရုျပဳရမည္။ မ်ိဳးအျဖစ္သိုေလွာင္မည္ဆိုပါက အေစ့တြင္း အစိုဓာတ္ (၉ မွ ၁၀) ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေရာက္ေအာင္ ဆက္လက္ေနလွမ္းျပီးမွ သိုေလွာင္ရပါမည္။

The post ပဲပုပ္စိုက္ပ်ိဳးနည္း appeared first on Myanmar Farmers' Portal.