အပင္ကိုင္းျဖတ္ ျပဳျပင္ျခင္း
ေကာ္ဖီပင္တစ္ပင္မွ သီးထြက္ပံုမွန္ရရွိႏိုင္ရန္အတြက္ ကိုင္းျဖတ္ျပဳျပင္ျခင္းကို မျဖစ္မေန ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္သည္။ ကိုင္းျဖတ္ျပဳျပင္ ရာတြင္ အသီးကိုင္း အေဟာင္းမ်ားကို ပယ္၍ အသီးကိုင္းအသစ္မ်ား ေမြးျမဴရန္၊ အသီးကိုင္းမ်ား ေနေရာင္ျခည္ေကာင္းစြာ ထိေတြ႔ႏိုင္ရန္ ႏွင့္ အပင္အံုအတြင္း ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းေစရန္ အခ်က္မ်ားကို အဓိကထား၍ ေဆာင္ရြက္ရသည္။
ေကာက္ဖီပင္ကိုင္းျဖာထြက္ပံုမွာ ကိုင္းမွ(သို႔မဟုတ္) ပင္စည္မွ ပထမအကိုင္းမ်ား (Primaris) ျဖာထြက္ၿပီး ပထမအကိုင္းမ်ားမွ ဒုတိယ အကိုင္းမ်ား (Secondaries) ၊ ဒုတိယအကိုင္းမ်ားမွ တတိယအကိုင္းမ်ား (Tertiaries) စသည္ျဖင့္ ျဖာထြက္သည္။ အမ်ားအားျဖင့္ ပထမ အကိုင္းမ်ား၊ ဒုတိယအကိုင္းမ်ားအထိသာ အသီးခံယူေလ့ရွိသည္။ ေကာ္ဖီပင္အကိုင္း၏ အဆစ္မ်ားတြင္ တစ္ဆစ္လွ်င္ တစ္ခါသာ ပြင့္သီး ေလ့ရွိသျဖင့္ အသီးကိုင္း တစ္ကိုင္း(၂) ႏွစ္သာ အသီးခံယူသင့္သည္။ သို႔ျဖစ္ပါ၍ အသီးကိုင္း အေဟာင္းမ်ားကို ပယ္လ်က္ အသီးကိုင္း အသစ္မ်ားကို အဆက္မျပတ္ ေမြးျမဴရသည္။
ေကာ္ဖီပင္ စိုက္ခင္းအသစ္မ်ားတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ကိုင္းမတစ္ခုတည္း ထားလ်က္ သီးကိုင္းေမြးေသာ စနစ္ကို စတင္သံုးရသည္။
(၁) ပထမကိုင္းမ်ားေပၚတြင္ ပင္စည္မွ (၉) လက္မ အကြာအေ၀းအတြင္း၊ အရြက္မ်ား ရွင္းေပးပါ။
(၂) ထြက္လာသမွ် ဒုတိယကိုင္းမ်ားကို ျဖတ္ေပးပါ။
(၃) ပင္စည္၏ ေအာက္ဆံုးတြင္ ျဖာထြက္ေသာ အကိုင္းမ်ားသည္ ေျမႏွင့္ထိေနပါက အရင္းမွ ျဖတ္ပစ္ပါ။
(၄) ေကာ္ဖီပင္ အသီးစတင္သီးေသာ ႏွစ္မ်ားတြင္ ေအာက္ဆံုးအကိုင္းမ်ားမွ အသီးခံယူပါ။
(၅) သီးကိုင္း တစ္ကိုင္းတြင္၊ ပထမ သီးခံယူေနစဥ္ ကိုင္းဖ်ားရွိ ဒုတိယအကိုင္းငယ္(၂) ကိုင္းကို မျဖတ္ပဲ ခ်န္ထားရသည္၊ ပထမ သီးခံယူ ေနစဥ္မွာပင္ ဒုတိယသီးခံယူႏိုင္မည့္ အပိုင္းသည္လည္း ရွည္ထြက္လ်က္ ရွိသည္။
(၅) အသီး(၂) ႏွစ္ ခံယူၿပီးေသာ အသီးကိုင္းမ်ားကို အရင္းမွ ျဖတ္ပစ္ပါ။
(၇) ေကာ္ဖီပင္ အျမင့္ (၆) ေပတြင္ ေခါင္ညြန္႔ ျဖတ္ေပးပါ။
အထက္ပါအတိုင္း ကိုင္းတစ္ခုတည္း စနစ္ျဖင့္ အသီးခံယူလ်က္ရွိရာမွ ေအာက္ဆံုး သီးကိုင္း၊ အျမင့္ (၄) ေပေက်ာ္ခန္႔ရွိခ်ိန္တြင္ တဖက္ပါ အတိုင္း ကိုင္းမ(၂) ခု ထားလ်က္ သီးကိုင္းေမြးေသာ စနစ္ကို ေျပာင္းလဲ ျပဳျပင္ရသည္။
(၁) ေအာက္ဆံုးျဖာထြက္ေသာ ကိုင္းသည္ ေျမျပင္မွ (၄) ေပ အျမင့္ရွိခ်ိန္တြင္ သားတက္အသစ္မ်ား စတင္ေမြးျမဴရသည္။
(၂) ေျမျပင္မွ အျမင့္(၂) ေပခန္႔တြင္ အေခါက္ကို ဓါးေႏွာင့္ျဖင့္ ထုေပးပါ။ ဤသို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ထုထားေသာ ေနရာေအာက္ဘက္မွ သားတက္သစ္မ်ား ထြက္လာမည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ က်န္အကိုင္းမ်ားမွ အသီးဆက္လက္ခံ ယူပါ။
(၃) ေနာက္ႏွစ္တြင္ အပင္ကို ေျမျပင္မွ အျမင့္ (၁၈’’) တြင္ ျဖတ္ေပးပါ။ သားတက္မ်ား မရွိေသာ ဘက္တြင္ မ်က္ႏွာေစာင္းထားၿပီး ျဖတ္ပါ။ သားတက္မ်ားအနက္ အသန္ဆံုး (၂) တက္ကို ခ်န္၍ က်န္သားတက္မ်ားကို အရင္းမွ ျဖတ္ေပးပါ။
(၄) သားတက္မ်ား (၂) ႏွစ္သားအရြယ္တြင္ အသီးခံယူႏိုင္ေသာ ကိုင္းမအရြယ္ ေရာက္ရွိသည္။။
(၅) ကိုင္းမႀကီး (၂) ခုေပၚတြင္ ဒုတိယအပိုင္းမ်ားအထိ အသီးခံယူပါ။ ဒုတိယအကိုင္းမ်ားတြင္ (၃) ဆစ္ထိသာ အသီးခံယူပါ။
(၆) ပထမအကိုင္းမ်ားေပၚတြင္ ကိုင္းမႀကီးမွ (၉) လက္မ အကြာအေ၀းအထိ အရြက္မ်ား ရွင္းေပးပါ။ ဒုတိယအကိုင္းမ်ားေပၚတြင္ ပထမ အကိုင္းမွ (၆) လက္မ အကြာအေ၀းအထိ အရြက္မ်ား ရွင္းေပးပါ။
အတြင္းဘက္သို႔ ျဖာထြက္ၿပီး တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ယွက္ေနသာ အကိုင္းမ်ားကို ရွင္းေပးပါ။
(၇) ကိုင္းမႀကီးမ်ားကို ေအာက္ဆံုးကိုင္းျဖာသည့္ ေနရာမွ (၅) ေပအျမင့္တြင္ ေခါင္ညြန္႔ျဖတ္ေပးပါ။
(၈) ကိုင္းမႀကီးမ်ားကို (၁) ႏွစ္မွ (၅) ႏွစ္ထိ အသီးခံယူႏိုင္သည္။ ကိုင္းအေဟာင္းမ်ားကိုလည္းေကာင္း သီးကိုင္းအေဟာင္းမ်ားကို လည္းေကာင္း ျဖတ္ရာတြင္ ေနာက္ဆံုး အသီးဆြတ္ခူးၿပီးခ်ိန္တြင္ အရင္မွ ျဖတ္ေပးပါ။
(၉) ကိုင္းမႀကီးမ်ားကို (၃) ႏွစ္ေျမာက္ အသီးခံယူေသာႏွစ္တြင္ ေအာက္ပင္စည္ဘက္မွ ထြက္လာမည့္ သားတက္မ်ားကို ေမြးထားပါ။
(၁၀) (၄) ႏွစ္ေျမာက္ အသီးခံယူၿပီးခ်ိန္တြင္ ကိုင္းမႀကီး (၂) ခုအနက္ (၁)ခုကို အရင္မွ ျဖတ္ေပးပါ။ ျဖတ္ရာတြင္ အျပင္ဘက္သို႔ ေစာင္းျဖတ္ပါ။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေရြးထားေသာ သားတက္မ်ာ(၁) ႏွစ္သား ရွိၿပီျဖစ္၍ အသန္မာဆံုး သားတက္(၂) ခုကို ခ်ိန္လ်က္ က်န္ သားတက္မ်ားကို ျဖတ္ပစ္ပါ။
(၁၁) က်န္ကိုင္းမႀကီးမွ (၅) ႏွစ္ေျမာက္ အသီးကို ခံယူပါ။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေမြးထားေသာ သားတက္(၂) ခုမွာ (၂) ႏွစ္သားအရြယ္ ေရာက္ရွိ ၿပီ ျဖစ္သည္။
(၁၂) ေမြးထားေသာ သားတက္မ်ားမွ (၃) ႏွစ္သားတြင္ ကိုင္းမအရြယ္ ေရာက္ရွိၿပီး အသီးစတင္ ခံယူႏိုင္သည္။
(၁၃) ဤနည္းအတိုင္း သားတက္သစ္မ်ား ေမြးျခင္း၊ ကိုင္းမေဟာင္းမ်ား ျဖတ္ေပးျခင္းႏွင့္ သီးကိုင္းမ်ား ျပဳစုျခင္း တုိ႔ကို ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ပါ။
(၁၄) ကိုင္းမမ်ား၊ သားတက္မ်ားကို ျဖတ္ၿပီးလွ်င္ ျဖတ္ရာကို ေဘာ္ဒိုေဆးရည္ သုတ္လိမ္းပါ။
၁၆။ အသီးဆြတ္ခူးျခင္း
ေကာ္ဖီပင္မ်ားသည္ မ်ိဳးအလိုက္သက္တမ္း (၃-၆) ႏွစ္ခန္႔တြင္ စတင္ သီးႏိုင္အပါသည္။ ပန္းပြင့္ၿပ၇ီး (၁၀) လအၾကာတြင္ စတင္ဆြတ္ခူး ႏိုင္ပါသည္။ ဒီဇင္ဘာမွ ဧၿပီလအတြင္းအသီးရင့္မွည့္ ဆြတ္ခူးႏိုင္ပါသည္။ ေကာ္ဖီသီးမ်ားသည္ တၿပိဳင္နက္တည္း ရင့္မွည့္ျခင္း မရွိသျဖင့္ ပထမအႀကိမ္ ဆြတ္ခူးၿပီး (၁၀) ရက္ျခား တစ္ႀကိမ္က် စုစုေပါင္း (၄) ႀကိမ္မွ (၅) ႀကိမ္ အထိ ဆြတ္ခူးေပးရပါသည္။
အသီးဆြတ္ခူးရာတြင္ အပင္ကို ခါခ်၍ အသီးေၾကြက်ေစျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ လက္ႏွင့္ ဆြတ္ယူ၍ လည္းေကာင္း ဆြတ္ခူးၾကပါသည္။ အပင္ျမင့္လွ်င္ တံခ်ဳကိုသံုး၍ ဆြတ္ခူးရပါသည္။ အသီးဆြတ္ခူးရာတြင္ ေကာ္ဖီကိုင္းမ်ား မက်ိဳးပဲ့ေစရန္ အထူးဂရုျပဳရပါသည္။
၁၇။ ေကာ္ဖီသီးမ်ားကို အေစ့အျဖစ္ အခြံခၽြတ္ျခင္း
(က) အေျခာက္နည္း
ေကာ္ဖီသီးမ်ား ဆြတ္ခူးၿပီး ေနေရာင္တြင္ (၁၅ ရက္မွ ၂၀) ရက္ အေျခာက္လွမ္းကာ စက္ႏွင့္ႀကိတ္၍ လည္းေကာင္း၊ ေမာင္းျဖင့္ ေထာင္၍ လည္းေကာင္း ေစ့ကို အသီးမွ ခြဲယူရပါသည္။
(ခ) အစိုနည္း
ဤနည္းတြင္ ေကာ္ဖီသီးမွ အသီးခြံကို အခြံခြာစက္ျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ေမာင္းတြင္ ေထာင္း၍ျဖစ္ေစ ခြဲၿပီး သီးသန္႔ ျပဳလုပ္ထားေသာ အုတ္ကန္ တြင္ ေရစိမ္အပုပ္ခံရသည္။ ျမန္ျမန္ပုပ္ေစလိုပါက ဆိုဒီယမ္ဟိုက္ဒေရာက္ဆိုဒ္ ရည္ျပင္းအား ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ထည့္ေပးႏိုင္ပါသည္။ အသားမ်ား ပုပ္လာေသာ ေကာ္ဖီေစ့မ်ားကို စီးေနေသာေရတြင္ စိမ္၍အသားမ်ား စင္ၾကယ္လာသည္ထိ ေဆးေပးရပါသည္။ အသီးခြံ မ်ား ေရေပၚေပၚလာၿပီး အေစ့မ်ားအေအာက္တြင္ က်န္ရစ္သည္။ ေကာ္ဖီေစ့မ်ားကို ေနေရာင္တြင္ (၁၀) ရက္မွ (၁၂) ရက္ ေနလွန္ၿပီး အေျခာက္ခံရသည္၊ ေကာ္ဖီအေစ့ခြံကို လက္ျဖင့္ဆြဲထုတ္ပါက ေကာ္ဖီေစ့သန္႔သန္႔ ရပါသည္။
ေကာ္ဖီေစ့အလံုးညီ၍ စိမ္းျပာေရာင္ရွိလွ်င္ အဆင့္အတန္းေကာင္းမြန္ေသာ ေကာ္ဖီေစ့မ်ား ျဖစ္ပါသည္။
ေကာ္ဖီမ်ိဳး (၄) မ်ိဳး၏ ရုကၡေဗဒ လကၡဏာကြဲျပားျခားနားခ်က္
| ARABICA | ROBUSTA | LIBERICA | EXCELSA | |
| အပင္အရြယ္ | ေသးငယ္ | ထီးပံု | ေထာင္မတ္ | အလတ္ |
| အရြက္ | ဘဲဥပံုထိပ္ပိုင္းအခၽြန္ | ေသးငယ္ဘဲဥပံု ထိပ္ပိုင္းခၽြန္ | အရြက္တူ | နုစဥ္ခရမ္းရင့္ေရာင္ |
| ပန္ူပြင့္ | အျဖဴေရာင္ေ မႊးႀကိဳင္ | ႀကီးမားအျဖဴေရာင္ | ||
| အသီး | ဘဲဥပံုရွည္ေမ်ာေမ်ာအသားလႊာမထူမပါး | ေသးငယ္အသားလႊာပါး | ႀကီးအသားလႊာထူ | အလတ္ |
The post ေကာ္ဖီစိုက္ပ်ိဳးနည္း အပိုင္း(၄) appeared first on Myanmar Farmers' Portal.