ျမန္မာအမည္ – သစ္ေတာ္
အဂၤလိပ္အမည္ – PEAR
ရုကၡေဗဒအမည္ – Pyrus persica
မ်ိဳးရင္းအမည္ – ROSACEAE
၁။ မူရင္းေဒသ
အာရွတိုက္ အေနာက္ပိုင္းေဒသမ်ား။
၂။ မ်ိဳးမ်ား
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စီးပြားျဖစ္စိုက္ပ်ိဳးလ်က္ရွိေသာ သစ္ေတာ္မ်ိဳးမ်ားမွာ အသီးေရာင္အစိမ္းမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ အညိဳမ်ိဳးဟူ၍ အၾကမ္းအားျဖင့္ ခြဲျခား ထားပါသည္။ အစိမ္းမ်ိဳးသည္ သီးထြက္ေစာ၍ ဇြန္လမွ ၾသဂုတ္လအတြင္း ဆြတ္ခူးႏိုင္ပါသည္။ အညိဳမ်ိဳးသည္ သီးထြက္ေနာက္က်၍ ၾသဂုတ္လမွ စက္တင္ဘာလအတြင္း ဆြတ္ခူးႏိုင္ပါသည္။
၃။ စိုက္ပ်ိဳးသည့္ ေဒသမ်ား
သစ္ေတာ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၇ွမ္းျပည္နယ္၊ ေတာင္ႀကီး၊ ကေလာ၊ ကြက္ခိုင္ ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းနွင့္ ေျမာက္ပိုင္း၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ စိန္လံုေတာင္တန္း၊ မႏၱေလးတိုင္း၊ ျပင္ဦးလြင္ ႏွင့္ မိုးကုတ္နယ္မ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးလ်က္ရွိပါသည္။
၄။ ေရေျမရာသီဥတု
သစ္ေတာ္ပင္မ်ားသည္ ေရမ၀ပ္သည့္ သဲႏုန္းေျမမ်ိဳး၊ ရႊံ႕ေစး ၃၀% ခန္႔သာပါ၀င္ေသာ ေျမမ်ိဳးကို နွစ္သက္ပါသည္။ သစ္ေတာ္စိုက္ပ်ိဳးရန္ ေျမသည္ ေရစီးေရလာေကာင္း၍ အလင္းေရာင္တိုက္ရိုက္ရႏိုင္ေသာေနရာ ျဖစ္ရပါမည္။ ေျမဆီၾသဇာမ်ားသည့္ သစ္ေတာေျမမ်ားတြင္ ေကာင္းစြာျဖစ္ထြန္းႏိုင္ပါသည္။ ေျမ pH ၆-၇ ရိွေသာ ေျမမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါသည္။ အပူခ်ိန္ ၃၅ ံ ဖာရင္ဟိုက္ ၉၀ ံ ဖာရင္ဟိုက္ရွိ၍ မိုးေရခ်ိန္ ၄၀-၆၀ လက္မထိ ရြာသြန္းသည့္ေဒသမ်ားကို ႏွစ္သက္ပါသည္။ သစ္ေတာ္ကို ပင္လယ္ေရ မ်က္နွာျပင္အထက္ အျမင့္ေပ ၃၅၀၀ ရွိေသာ ေဒသမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါသည္။
၅။ ေျမျပဳျပင္ျခင္း
ေျမဆီၾကြယ္၀သည့္ေျမမ်ားတြင္ ပင္ျခားအကြာအေ၀းကို ၂၀×၂၀ ေပထားရွိ၍ ႏွစ္ေပ ပတ္လည္ စိုက္က်င္းမ်ားတူးရပါမည္။ စိုက္က်င္းမ်ား ကို ေျမေဆြးႏွင့္ အေပၚယံေျမဆတူေရာ၍ ျပန္လည္ျဖည့္ထားရပါမည္။ တစ္ဧက ၀င္ဆံ့ေသာပင္ေရမွာ ၁၀၈ ပင္ျဖစ္ပါသည္။
၆။ မ်ိဳးပြားျခင္း
သစ္ေတာပင္မ်ားကို မ်ိဳးပြားနည္း သံုးနညး္ရွိပါသည္။
၁။ မ်ိဳးေစ့မွ မ်ိဳးပြားနည္း
ဤနည္းကို လက္ခံပင္မ်ား ပ်ိဳးေထာင္ရန္အတြက္ သံုးပါသည္။
၂။ ကိုင္းကူးကိုင္းဆက္ျခင္းျဖင့္ မ်ိဳးပြားနည္း
ဤနည္းမွာ တစ္ႏွစ္သားအရြယ္ရွိ သစ္ေတာ္ရိုင္း ေအာက္ခံပင္ေပၚတြင္ မ်ိဳးေကာင္းမ်ိဳးသန္႔ မ်ိဳးကိုင္းမ်ားျဖင့္ဆက္ယူမ်ိဳးပြားနည္း ျဖစ္ပါသည္။
၃။ ကိုင္းျဖတ္ထိုး မ်ိဳးပြားနည္း
ဤနည္းမွာ အျမစ္ အလြယ္တကူ ထြက္ႏိုင္သည့္ ေတာင္ႀကီးသစ္ေတာ္မ်ိဳးမ်ားကို ပ်ိဳးေဘာင္မ်ားတြင္ ကိုင္းထိုး၍ မ်ိဳးပြားယူသည့္နည္း ျဖစ္ ပါသည္။
သစ္ေတာ္ပင္မ်ိဳးပြားရာတြင္ ပထမဦးစြာ သစ္ေတာ္ရိုင္းမ်ိဳးကို ျမစ္ခံပင္အျဖစ္ ပ်ိဳးေထာင္ထားၿပီး အျခားသစ္ေတာ္မ်ိဳးသန္႔ အရြယ္တူ ကိုင္း မ်ားႏွင့္ ကိုင္းကူးဆက္ပါသည္။ သစ္ေတာ္ရိုင္းမ်ိဳးေစ့ကို စက္တင္ဘာ၊ ေအာက္တိုဘာလမ်ားတြင္ မ်ိဳးေစ့စုေဆာင္းထားၿပီး ဧၿပီ၊ ေမလ မ်ားတြင္ ပ်ိဳးေထာင္ရပါသည္။ သစ္ေတာ္မ်ိဳးေစ့မ်ားကို ေျမေဆြး ႏွစ္ဆ၊ သဲ တစ္စ၊ ႏုန္းေျမ တစ္ဆ ေရာစပ္ ထားေသာေျမျဖင့္ ပ်ိဳးေသတၱာ အတြင္း ပ်ိဳးေထာင္ရၿပီး အပင္ကေလးမ်ား ေလးလက္မအရြယ္ အျမင့္တြင္ ပ်ိဳးေဘာင္သို႔ေျပာင္းေရႊ႕စိုက္ပါ။ ယင္းပ်ိဳးပင္မ်ား ခဲတံေခ်ာင္း အရြယ္ခန္႔ (ဒီဇင္ဘာ၊ဇန္န၀ါရီ)တြင္ သစ္ေတာ္ မ်ိဳးေကာင္းမ်ိဳးသန္႕ႏွင့္ ဆက္ယူရပါသည္။
ကိုင္းဆက္ရာတြင္ ေျမခံပင္ႏွင့္ အရြယ္တူကိုင္းမ်ားကို လွ်ာထိုးဆက္နည္း အသံုးျပဳ၍ ေျမခံပင္အရြယ္ႀကီးေနပါက အေခါက္တြင္း ဆက္ နည္းကို အသံုးျပဳပါသည္။ ကိုင္းဆက္ပင္မ်ားကို ႏွစ္ႏွစ္သားအရြယ္တြင္ စိုက္ပ်ိဳးျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါသည္။
၇။ စိုက္ပ်ိဳးျခင္း
သစ္ေတာ္ကိုင္းဆက္ပင္မ်ားကို စက္တင္ဘာႏွင့္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း သို႔မဟုတ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလႏွင့္ မတ္လအတြင္းတြင္ ေရႊ႕ေျပာင္း စိုက္ပ်ိဳးပါသည္။ စိုက္ပ်ိဳးရာတြင္ ကိုင္းဆက္ထားသည့္ေနရာကို ေျမႀကီးအတြင္း မျမွပ္ေစရန္ သတိျပဳရပါသည္။
၈။ ေျမၾသဇာေကၽြးျခင္း
စို္က္ပ်ိဳးၿပီးေနာက္ မိုးဦးရာသီတြင္ အပင္ငယ္မ်ားကို ပင္ေျခမွ ေလးေပအကြာ၌ ယူရီးယားေျမၾသဇာ ေလးေအာင္စ၊ေဖာ့စဖိတ္ေျမၾသဇာ ရွစ္ေအာင္စ၊ ႏွင့္ ပိုတက္ရွ္ေျမၾသဇာ ေလးေအာင္စကို ေရာ၍ထည့္ေပးရပါမည္။ သစ္ေတာ္ပင္သည္ ပိုတက္ရွ္ေျမၾသဇာ အထူးလိုအပ္ သည့္အတြက္က်င္းတူး ၿပီးေနာက္ ေျမဖံုးခ်ိန္တြင္ တစ္က်င္းလွ်င္ ပိုတက္ရွ္ ၁.၅ ေအာင္စ ထည့္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ သစ္ေတာ္ပင္မ်ားသည္ ႀကီးထြားႏႈန္းျမန္သည့္အပင္မ်ိဳးမ်ားျဖစ္၍ ႏိုင္ထရုိဂ်င္ဓာတ္ကို လိုသည္ထက္ပို၍ မထည့္ရန္ သတိျပဳရပါမည္။
သီးပြင့္အရြက္ေရာက္သည့္ သစ္ေတာပင္ႀကီးမ်ားကိုမူ ယူရီးယား ရွစ္ေအာင္စ၊ တီစူပါ ၁၆ ေအာင္စ၊ ပိုတက္ရွ္ ၁၂ ေအာင္စေရာစပ္၍ မိုးေနွာင္းတြင္ ႏွစ္ႀကိမ္ ခြဲေကၽြးႏိုင္ပါသည္။
၉။ အပင္ျပဳျပင္နည္း
ႏွစ္ရွည္သစ္ေတာ္ပင္မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးသည့္ေဒသ၏ ေရေျမ ႏွင့္ ကိုက္ညီေစရန္ပင္စည္မ အျမင့္ကို ႏွစ္ေပ၊ ေလးေပ၊ေျခာက္ေပ အျမင့္ စသည့္ျဖင့္ထား၍ ကိုင္းမ ငါးခုထြက္ေစသည့္နည္းကို အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳပါသည္။
ဥပမာ ေတာင္တန္းေဒသ ေလျပင္းတိုင္ခတ္တတ္သည့္ ေဒသမ်ားတြင္ ပင္စည္မ၏အျမင့္ကို ႏွစ္ေပအျမင့္သာ ထားသင့္ပါသည္။ ဥယ်ာဥ္ ျခံတြင္ ကၽြဲႏြား၊ တိရစာၦန္မ်ား ၀င္ေ၇ာက္ဖ်တ္ဆီးတတ္ပါက ပင္စည္မအျမင့္ကို ေျခာက္ေပခန္႔ ထားသင့္ပါသည္။ အပင္မ်ား သီးထြက္ ေကာင္းေစရန္ အပင္အလယ္ဖြင့္ထားေသာနည္း (Open center method) ကို အသံုးျပဳရပါသည္။ ကိုင္းေသ၊ ကိုင္းေျခာက္ႏွင့္ ေဘး တက္မ်ားကို ဂရုတစိုက္ ျဖတ္ေပးရန္လိုပါသည္။
၁၀။ ဆြတ္ခူးျခင္း ႏွင့္ အထြက္
သီးခက္တစ္ခုတြင္ တစ္လံုးခ်င္းခံယူပါက ႀကီးထြားေသာအသီးမ်ား ရႏိုင္ပါသည္။ အသီးမ်ားရင့္မွည့္ခ်ိန္မွာ ပန္းပြင့္ၿပီးရက္ေပါင္း ၁၄၀- ၁၅၀ရက္အတြင္း ဆြတ္ခူးျခင္းသည္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါသည္။ ၾသဂုတ္လ မွ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း အသီးမ်ားႀကီးရင့္၍ အေရာင္း အဆင္း ေကာင္းသည္ႏွင့္ ဆြတ္ခူးႏိုင္ပါသည္။
သစ္ေတာ္မ်ိဳးႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးနည္းကို လိုက္၍စတင္ စိုက္ပ်ိဳးသည္မွ သီးပြင့္ခ်ိန္အထိ ငါးႏွစ္ ခုႏွစ္ႏွစ္အထိ ၾကာျမင့္ပါသည္။ ခုနစ္ႏွစ္သားအရြယ္ မွစ၍ သီးထြက္မ်ားကို ရရွိႏိုင္ပါသည္။ သစ္ေတာ္တစ္ပင္လွ်င္ သီးထြက္လံုးေရ ၁၅၀-၃၀၀ ထိထြက္ရွိႏိုင္ပါသည္။
လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး ႏွင့္ ဆည္ေျမာင္း၀န္ႀကီးဌာန
The post သစ္ေတာ္ပင္ စိုက္ပ်ိဳးနည္း appeared first on Myanmar Farmers' Portal.