၁။ စိုက္ပ်ိဳးမည့္ေျမေနရာေရြးခ်ယ္ျခင္း
စိုက္ပ်ိဳးေျမႏွင့္ အနီးပတ္ဝန္းက်င္ရွိေျမသည္ ဓါတုႏွင့္ဇီဝဆိုင္ရာ အႏၲရာယ္ရွိသည့္ ျေမေနရာ မျဖစ္ေစရ။ စိုက္ကြင္းေျမပုံႏွင့္ မွတ္တမ္း ထားရွိရမည္။
၂။ ေရ
စိုက္ပ်ိဳးရာတြင္ အသုံးျပဳမည့္အရည္အေသြးကို ဓါတ္ခြဲစစ္ေဆး ရမည္။ ေမြးျမဴေရးဇုံ၊ ေဆး႐ုံ၊ စက္႐ုံမ်ားမွ ျဖတ္သန္းလာေသာေရ၊ ျမဴနီစပယ္ စြန္႔ပစ္ေရႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေပၚနိုင္သည့္ေရမ်ားကို အသုံး မျပဳရ။ (ေရဆိုး ေရညစ္မ်ားကို ျပန္လည္စီရင္၍ အသုံး ျပဳလၽွင္ WHO Guideline အရ လိုက္နာ အသုံးျပဳရန္)။
၃။ မ်ိဳးေစ့/ပ်ိဳးပင္
ေရေျမေဒသႏွင့္ ကိုက္ညီၿပီး ပိုးမႊားေရာဂါ ကင္းစင္သည့္ အရည္ အေသြးေကာင္းမ်ိဳးမ်ားကို ေရြးခ်ယ္စိုက္ပ်ိဳးရမည္။ စိုက္ပ်ိဳးမည့္ မ်ိဳးေစ့၊ ပ်ိဳးပင္ႏွင့္ မ်ိဳးပြားအစိတ္အပိုင္းမ်ား ရရွိသည့္ေနရာ၊ ရရွိသည့္အေရအတြက္ႏွင့္ ရရွိသည့္ေန႔စြဲတို႔ကို မွတ္တမ္းတင္ ထားရွိရမည္။
၄။ ေျမၾသဇာႏွင့္ ေျမဆီလႊာ ျဖည့္စြက္ ပစၥည္းမ်ား
စိုက္ပ်ိဳးသည့္သီးႏွံတစ္ခုခ်င္းအတြက္ အသုံးျပဳသည့္ ေျမၾသဇာ (သို႔မဟုတ္) ေျမဆီလႊာျဖည့္စြက္ပစၥည္းမ်ားတြင္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစေသာ ဓာတုႏွင့္ ဇီဝဆိုင္ရာ ပစၥည္းမ်ား ပါဝင္ျခင္းမရွိေစရ။ သဘာဝေျမၾသဇာမ်ားအား ေကာင္းစြာေဆြးေျမ့ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ၿပီးမွ အသုံးျပဳ ရမည္။ ေျမၾသဇာ(သို႔မဟုတ္)ေျမဆီလႊာ ျဖည့္စြက္ ပစၥည္းမ်ား ေရာေႏွာျခင္းႏွင့္သိုေလွာင္ျခင္း၊ ေအာ္ဂဲနစ္ပစၥည္းမ်ား ေဆြးေျမ့ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္းတို႔ကို ေျမႏွင့္ေရ အရင္းျမစ္ သန္႔ရွင္းမႈထိခိုက္ေစေသာ ေနရာမ်ားတြင္ မျပဳလုပ္ရ။ ေျမၾသဇာ (သို႔မဟုတ္ )ေျမဆီလႊာ ျဖည့္စြက္ ပစၥည္းမ်ားဝယ္ယူသုံးစြဲရာတြင္ တရားဝင္ မွတ္ပုံတင္ထား ေသာပစၥည္းမ်ား ျဖစ္ရမည့္အျပင္ မွတ္တမ္းမ်ားထားရွိရမည္။
၅။စိုက္ပ်ိဳးေရးသုံးဓါတုေဆးမ်ားႏွင့္ ဓါတုေဆးမ်ားအသုံးျပဳမႈ
စိုက္ပ်ိဳးေရးသုံးဓါတုေဆးမ်ားႏွင့္ ဓါတုေဆးမ်ားအသုံးျပဳမႈ အနည္းဆုံးျဖစ္ေစရန္ ဘက္စုံ ပိုးမႊား ကာကြယ္ေရးနည္းစနစ္မ်ားကို အသုံးျပဳ ရ မည္။ ပိုးသတ္ေဆး ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ ပတ္ဝန္းက်င္ ညစ္ညမ္းျခင္းႏွင့္ လူသားတို႔၏ က်န္းမာေရးထိခိုက္မႈမ်ား မျဖစ္ေစေရး အထူးဂ႐ုျပဳ ရမည္။ ဓါတုေဆးမ်ားကို အသုံးျပဳရန္လိုအပ္ပါက တရားဝင္ အသိအမွတ္ျပဳ မွတ္ပုံတင္ထားသည့္ ဓါတုေဆးမ်ားကိုသာ အသုံး ျပဳရမည္။ေဆးဖ်န္းၿပီးေနာက္ မရိတ္သိမ္းမီ ေစာင့္ဆိုင္းရမည့္ ကာလ အပိုင္းအျခားကို အတိအက် လိုက္နာရမည္။ ပိုးသတ္ေဆး စနစ္တက် ကိုင္တြယ္သုံးစြဲနည္းမ်ားကို သိရွိ နားလည္ထားရမည္။ ဓါတုေဆးမ်ား ဝယ္ယူ၊ သိုေလွာင္၊ သုံးစြဲမႈ၊ အသုံးခ်မႈႏွင့္ စြန္႔ပစ္မႈ တို႔ကို စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္၍ မွတ္တမ္းတင္ထားရွိရမည္။ ေလာင္စာဆီ၊ေခ်ာဆီႏွင့္ အျခားေသာစိုက္ပ်ိဳးေရးသုံးမဟုတ္သည့္ ဓါတုေဆးမ်ားကို သီးႏွံမ်ား ညစ္ညမ္းမႈအႏၲရာယ္အနည္းဆုံး ျဖစ္ေစရန္ ကိုင္တြယ္အသုံးျပဳျခင္း၊ သိုေလွာင္ျခင္းႏွင့္ စြန္႔ပစ္ျခင္း တို႔ကို ျပဳလုပ္ရမည္။
၆။ အပင္ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ျခင္း
သီးႏွံအလိုက္ နည္းလမ္းမွန္ကန္စြာ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ ေဆာင္ရြက္ရမည္။
၇။ စိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ အျခား ဆက္စပ္ပစၥည္းကိိရိယာမ်ား
ထြက္ကုန္သီးႏွံအတြက္ အသုံးျပဳေသာ ပစၥည္းကိရိယာမ်ား၊ သိုေလွာင္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ အျခားပစၥည္းမ်ားသည္ သန္႔ရွင္းၿပီး ထြက္ကုန္သီးႏွံ မ်ားကို ညစ္ညမ္းမႈ မရွိေစရ။ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား၊ ဓါတုေဆးမ်ားႏွင့္ အျခား အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစသည့္အရာမ်ား အသုံးျပဳသည့္ ပစၥည္းမ်ားကို တိတိက်က် သတ္မွတ္ထားရမည္။ ၄င္းပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ထြက္ကုန္ သီးႏွံမ်ားထည့္ျခင္း၊ သိုေလွာင္ျခင္း မျပဳရ။
၈။ရိိတ္သိမ္းျခင္းႏွင့္ ထြက္ကုန္ျပဳျပင္ျခင္း
သီးႏွံမ်ားကို မွန္ကန္ေသာ ရင္းမွည့္မႈရွိသည့္အခ်ိန္တြင္ သင့္ေတာ္သည့္နည္းစနစ္ျဖင့္ ခူးဆြတ္ရိတ္သိမ္းရမည္။ ရိတ္သိမ္းၿပီး ထြက္ကုန္ သီးႏွံမ်ားကို ေျမႀကီး(သို႔မဟုတ္)ကိုင္တြယ္ ထုပ္ပိုး သည့္ ၾကမ္းျပင္(သို႔မဟုတ္)သိုေလွာင္သည့္ေနရာၾကမ္းခင္းႏွင့္ တိုက္ရိုက္ထိေတြ႕ ျခင္းမရွိေအာင္ သန္႔ရွင္းေသာအခင္း/ပစၥည္း ေပၚတြင္ ထားရွိရမည္။ ေဆးေၾကာသန္႔စင္ရန္လိုအပ္ေသာ သီးႏွံ ႏွင့္ အစိတ္အပိုင္းမ်ား အတြက္ အသုံးျပဳေသာေရသည္ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ရမည္။ သီးႏွံအလိုက္သတ္မွတ္ထားေသာ စံခ်ိန္စံညႊန္း အတိုင္း အဆင့္အတန္းခြဲျခား၍ စနစ္တက် ထုပ္ပိုးရမည္။
၉။ သိုေလွာင္ျခင္းႏွင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ျခင္း
ထြက္ကုန္မ်ားကို ဓါတု၊ ဇီဝႏွင့္႐ုပ္ဝတၳဳဆိုင္ရာ ညစ္ညမ္းမႈ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစနိုင္ေသာ ကုန္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ သီးျခားခြဲ၍ သိုေလွာင္ျခင္း၊ သယ္ေဆာင္ျခင္းျပဳလုပ္ရမည္။ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ မည့္ ယာဥ္မ်ားကို အသုံးမျပဳမီ သန္႔ရွင္းမႈ၊ ဓါတုေဆးဖိတ္စင္မႈ၊ အျခားပစၥည္းမ်ားန်င့္ ပိုးမႊားက်ေရာက္မႈ ရွိ/မရွိ စစ္ေဆးရမည္။
၁၀။ အေဆာက္အဦးမ်ား ေဆာက္လုပ္ထားျခင္း
ထြက္ကုန္မ်ားအား ထုပ္ပိုးျခင္း၊ ကိုင္တြယ္ျပဳျပင္ျခင္းႏွင့္ သိုေလွာင္ထားရွိျခင္းတို႔တြင္ ေဘးဥပါဒ္အႏၲရာယ္က်ေရာက္မႈ နည္းပါးေစရန္ သီးသန္႔အေဆာက္အဦးမ်ား တည္ေဆာက္ျခင္း (သို႔မဟုတ္)သီးသန္႔ေဆာင္ရြက္မည့္ေနရာမ်ား သတ္မွတ္ရမည္။ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေပးရ မည္။ ေလာင္စာဆီ၊ ပိုးသတ္ေဆးႏွင့္ ေျမၾသဇာမ်ား၊ လယ္ယာသုံးစက္ကိရိယာမ်ားအပါအဝင္ အျခား ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ထြက္ကုန္မ်ားကို ေရာေႏွာသိုေလွာင္ျခင္း မျပဳရ။
၁၁။ တိရစၧာန္ႏွင့္ ဖ်က္ပိုးမ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း
အိမ္ေမြးႏွင့္လယ္ယာလုပ္ငန္းသုံး တိရစၧာန္မ်ားကို ရိတ္သိမ္း၊ ထုပ္ပိုး၊ သိုေလွာင္သည့္ေနရာမ်ားတြင္ မရွိေစရ။
၁၂။ အေထာက္အထားႏွင့္မွတ္တမ္းမ်ား
ထုတ္လုပ္သူသည္ စိုက္ပ်ိဳးေရးဆိုင္ရာ အေလ့အက်င့္ေကာင္း မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္မွတ္တမ္းမ်ားကို အနည္းဆုံး(၂)ႏွစ္ သိမ္းဆည္း ထားရမည္။ လက္ရွိေဆာင္ရြက္ေနသည့္ လုပ္ငန္း အတြက္ သတ္မွတ္ထားသည့္မွတ္တမ္းပုံစံတြင္ မွတ္တမ္း ေရးသြင္း ထားရမည္။
၁၃။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္စစ္ေဆးျခင္းႏွင့္ ျပန္လည္သိမ္းဆည္းျခင္း
သီးႏွံစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္သည့္ေနရာအား ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ စစ္ေဆးနိုင္ရန္အတြက္ ထုပ္ပိုးပစၥည္းမ်ား အေပၚတြင္ သိသာ ထင္ရွားသည့္ အမွတ္အသားႏွင့္ မွတ္ပုံတင္အမွတ္အသား ျပဳလုပ္ ထားရွိရမည္။ သီးႏွံထြက္ကုန္ တစ္ခုခ်င္းစီအတြက္ တင္ပို႔သည့္ ေနရာႏွင့္ ေပးပို႔သည့္ ရက္စြဲတို႔ကို မွတ္တမ္းထားရွိရမည္။
၁၄။ ေဆာင္ရြက္က်င့္သုံးမႈမ်ားကို ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္း
ထုတ္လုပ္သူမ်ားအေနျဖင့္ က်င့္သုံးေန သည့္ နည္းလမ္းမ်ား အား မွန္မွန္ကန္ကန္ေဆာင္ရြက္ေၾကာင္း ေသခ်ာစစ္ရန္လုပ္ငန္း အားလုံး ကို အနည္းဆုံး တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ျပန္ လည္စစ္ေဆးရမည္။ တိုင္ၾကားခ်က္မ်ားရွိပါက မိမိကိုယ္တိုင္ ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ၿပီး၊ ဤေဆာင္ရြက္မႈမ်ားအတြက္ မွတ္တမ္းမ်ား ထိန္းသိမ္း ထားရွိရမည္။
၁၅။ သင္တန္း
ထုတ္လုပ္သူႏွင့္လုပ္သားမ်ားသည္ မိမိတို႔ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္အလိုက္ ကၽြမ္းက်င္မႈနည္းပညာမ်ားရရွိေစရန္ စိုက္ပ်ိဳး ေရးဆိုင္ရာ အေလ့အက်င့္ေကာင္း သင္တန္းမ်ား တက္ေရာက္ထားရမည္။
၁၆။ တစ္ကိုယ္ရည္သန္႔ရွင္းျခင္းႏွင့္ လုပ္သားမ်ားဘဝ သာယာဝေျပာေရး
လုပ္ငန္းခြင္ရွိ သိသာထင္ရွားေသာ ေနရာမ်ားတြင္ တစ္ကိုယ္ရည္သန္႔ရွင္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားကို ေရးသားျပသ ထားမည္(သို႔မဟုတ္) လုပ္သားမ်ား သိရွိ ေစရန္ ျဖန္႔ေဝေပးထားရမည္။ မိလႅာေရႏွင့္ စြန္႔ပစ္ အညစ္ အေၾကး ေရမ်ားကို အႏၲရာယ္မရွိ ေအာင္ဂ႐ုတစိုက္ စြန္႔ပစ္ရမည္။ လုပ္သားမ်ား က်န္းမာေရးႏွင့္ လူမႈဘဝ သာယာဝေျပာေရး အေလးထား ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။
စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္း၀န္ႀကီးဌာန
The post ျမန္မာ႔ စုိက္ပ်ိဳးေရးဆိုင္ရာအေလ့အက်င့္ေကာင္း GAP-Protocol (ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ သစ္သီးဝလံႏွင့္ လယ္ယာသီးႏွံ) appeared first on Myanmar Farmers' Portal.