၁။ သင့္ေလ်ာ္ေသာစပါးမ်ိဳးေရြးခ်ယ္ျခင္း
- စားသံုးမႈအရည္အေသြးႏွင့္ အထြက္ႏႈန္း ေကာင္းမြန္ေသာ ေရငတ္ခံ စပါးမ်ိဳးသန္႔မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးပါ။
မိုးနည္းေရရွားေဒသ ပ်ိဳးေထာင္ေရြ႕ေျပာင္းစိုက္ပ်ိဳးျခင္းအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးစပါးမ်ိဳးမ်ား
၂။ ပ်ိဳးေဘာင္ျပင္ဆင္ျခင္း
- ပ်ိဳးခင္းေနရာကို သြင္းေရအတြက္ မခက္ခဲေသာ၊ ေရခ်ိဳအရင္းအျမစ္နီးေသာ၊ လမ္းမီးေရာင္ႏွင့္ေ၀းေသာ ေရာဂါႏွင့္ ေပါင္းျမက္တို႔ ကင္းစင္ေသာ၊ ေျမဆီၾသဇာထက္သန္ေသာ ေျမေနရာကို ေရြးခ်ယ္ပါ။
- အရည္အေသြးေကာင္း မ်ိဳးသန္႔မ်ိဳးေစ့ကို ျပာတီးသန္႔စင္၍ ဆားရည္စိမ္ေရြးခ်ယ္ၿပီးမွ အသံုးျပဳပါ။
- မ်ိဳးေစ့အား ၁ ရက္ ေရစိမ္ၿပီးမွ ၁ ရက္(သို႔) ၂ရက္ ၊ စာပါးစပ္ျပဳခ်ိန္အထိ မ်ိဳးအုပ္ပါ။
- မ်ိဳးေစ့မခ်မီ ၂-၃ ရက္အလိုတြင္ ပ်ိဳးေဘာင္ျပင္ဆင္ပါ။
- တစ္ဧကစိုက္ခင္းအတြက္ မ်ိဳးေစ့ ၁၀ ျပည္မွ ၁ တင္းႏွင့္ ပ်ိဳးေဘာင္ ဧရိယာ ၀.၁ ဧက (စိမ့္ေျမာင္းေျမ ဧရိယာမပါ) လိုအပ္ပါသည္။
- ေျမျပင္ခ်ိန္တြင္ ပ်ိဳးခင္း ၀.၁ ဧကအတြက္ ေျမေဆြး (သို႔) ႏြားေခ်းေဆြးလွည္းတစ္စီး ညီညာစြာထည့္ပါ။
- ၃ ေပျခားတိုင္း ၁ ေပ (သို႔) ဆ ေပခြဲ အက်ယ္ စိမ့္ေျမာင္း တစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ပါ။
- ပ်ိဳးေဘာင္ေျမမ်က္ႏွာျပင္ ညီညာေအာင္ညွိပါ။
- ပ်ိဳးေဘာင္ဧရိယာ ၀.၁ ဧကအတြက္ ၁၅ ပတ္လည္ (N15:P2O5 15:K2O 15) ကြန္ေပါင္းေျမၾသဇာ ၁ ျပည္ခြဲ ညီညာစြာထည့္ပါ။
- အေညွာင့္ေဖာက္ထားေသာ မ်ိဳးေစ့မ်ားအား ပ်ိဳးေဘာင္ေပၚသို႔ ညီညာစြာ (ပ်ိဳးေဘာင္ ၃ ေပပတ္လည္ ေပၚတြင္ မ်ိဳးေစ့ ႏို႔ဆီဘူး ၁ ဘူးခြဲႏႈန္း) ၾကဲပက္ၿပီး ေျမေဆြး/ႏြားေခ်းေဆြး/စပါးခြံဖြဲျပာ ခပ္ပါးပါး ဖံုးအုပ္ေပးပါ။
- ပ်ိဳးေဘာင္ကို အၿမဲစိုေအာင္ ေရထိန္းထားပါ။ ပ်ိဳးၾကဲၿပီး ၅-၇ ရက္မွ စ၍ ပ်ိဳးပင္သက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္ အပင္အျမင့္ေပၚမူတည္၍ ေရခပ္ပါးပါး (ေရ ၀.၅” မွ ၁.၅”အျမင့္အထိ) ထား၍ ေရသြင္းေရထုတ္ ျပဳလုပ္ပါ။ လိုအပ္ပါက ပိုးမႊား၊ ေရာဂါကို စနစ္တက် ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းပါ။
- ပ်ိဳးမႏုတ္မီ ၇-၁၀ ရက္ခန္႔အလိုတြင္ ပ်ိဳးေဘာင္ဧရိယာ ၀.၁ ဧကအတြက္ ယူရီးယား ဓာတ္ေျမၾသဇာ တစ္ျပည္ခြဲကို ေရေဖ်ာ္ေလာင္း (သို႔) ၾကဲပက္ ေကၽြးပါ။
- ေရြ႕ေျပာင္းမစိုက္မီ ပ်ိဳးေဘာင္ကို ေပါင္းကင္းစင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ပါ။
- ပ်ိဳးႏုတ္ခါနီးအခ်ိန္တြင္ ေရသြင္းေပးျခင္းျဖင့္ ပ်ိဳးႏုတ္ရလြယ္ကူေစၿပီး ပ်ိဳးပင္မ်ား ဒဏ္ရာရမႈ သက္သာေစပါသည္။
- ပ်ိဳးႏုတ္ရာတြင္ အျမစ္မ်ား မျပတ္ေစရန္ သတိထားရမည္။
၃။ စိုက္ခင္းေျမျပဳျပင္ျခင္း
- မိုးရြာၿပီးေနာက္ လံုေလာက္ေသာ အစိုဓာတ္ရရွိခ်ိန္တြင္ ထယ္ေရးအနက္ ၆-၈ လက္မခန္႔ ထယ္ထိုးပါ။
- ထယ္ထိုးၿပီး တစ္ပတ္အၾကာတြင္ ထြန္ ၂ ႀကိမ္ေမႊပါ။ ေပါင္းျမက္မ်ားႏွင့္ သီးႏွံအၾကြင္းအက်န္မ်ားကို ထြန္ေမႊစဥ္ ဖယ္ရွားၿပီး ၾကမ္းတံုးရိုက္ပါ။
- မစိုက္မီ ႏွစ္ရက္အလိုတြင္ စက္ဆံုး(၂-၃ စပ္)ခုတ္ပါ။
- စက္တံုးခုတ္စဥ္ ေျမခံေျမၾသဇာကို ညီညာစြာ ၾကဲပက္ပါ။
- ၾကမ္းတံုးရိုက္၍ ေျမကို ညီညာေအာင္ ညွိပါ။
၄။ စိုက္စနစ္
ေရြ႕ေျပာင္းစိုက္ပ်ိဳးျခင္း
- သက္လ်င္စပါးမ်ိဳးအတြက္ ပ်ိဳးသက္ ၂၀-၂၅ ရက္ အတြင္း စိုက္ပါ။
- သက္လတ္စပါးမ်ိဳးမ်ားအတြက္ ပ်ိဳးသက္ ၂၅-၃၅ ရက္ အတြင္း စိုက္ပါ။
- ပ်ိဳးႏုတ္ၿပီး တစ္ရက္အတြင္း ေရြ႕ေျပာင္းစိုက္ပ်ိဳးပါ။
- ေကာက္ကြက္၁ ကြက္လွ်င္ ပ်ိဳးပင္ လက္ဆ ၂ – ၃ ပင္သံုး၍ သမန္းအတြင္းသို႔ ၁-၁.၅ လက္မထက္ ပိုမနက္ေစဘဲ စိုက္ပ်ိဳးပါ။
- တန္းၾကားပင္ၾကားကို ၈ လက္မ×၆ လက္မ ထား၍ အတန္းလိုက္ စိုက္ပါ။
- အတန္းလိုက္ မစိုက္ႏိုင္ပါက ေကာက္ကြက္ တစ္သိန္း သံုးေသာင္း၀င္ေအာင္ စိုက္ပါ။
- စိုက္ၿပီး တစ္ပတ္အတြင္း ေကာက္ပင္ဖာပါ။
၅။ ေျမၾသဇာေကၽြးျခင္း
- ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္ရရွိႏိုင္ေသာ ေကာက္ရိုး၊ ႏွမ္းရိုး၊ စပါးခြံမ်ားကို ေျမေဆြးျပဳလုပ္၍ သံုးစြဲပါ။
- သီးႏွံအၾကြင္းအက်န္မ်ားႏွင္ ႏြားေခ်းတို႔ကို ေျမေဆြးျပဳလုပ္၍ ေျမျပင္ခ်ိန္တြင္ ထည့္သြင္းျခင္းသည္ အပင္၏ အနည္းလိုအာဟာရ ဓာတ္မ်ားကိုပါ ပံ့ပိုးသည့္အျပင္ ေျမ၏ေရထိန္းစြမ္းအားကိုပါ တိုးတက္ေစသည္။
| အသံုးျပဳရမည့္အခ်ိန္ | တစ္ဧကအတြက္ေျမၾသဇာႏႈန္းထား |
| ေျမျပင္ခ်ိန္ | တီစူပါ ၁/၂ အိတ္(၂၅ ကီလို) ဂ်စ္ပဆန္ ၃ အိတ္ (၇၅ ကီလို) |
| ေရြ႕ေျပာင္းစိုက္ၿပီး ၇-၁၄ ရက္ | ယူရီးယား ၁/၃ အိတ္ (၁၆.၇ ကီလို) ပိုတက္ရွ္ ၁/၄ အိတ္ (၁၂.၅ ကီလို) |
| အပင္ပြားစည္းခ်ိန္ | ယူရီးယား ၁/၃ အိတ္ (၁၆.၇ ကီလို) |
| မႈိကပ္ခ်ိန္ | ယူရီးယား ၁/၃ အိတ္ (၁၆.၇ ကီလို) ပိုတက္ရွ္ ၁/၄ အိတ္ (၁၂.၅ ကီလို) |
၆။ ေရသြင္းေရထုတ္ျပဳလုပ္ျခင္း
- ေရသြင္းေရထုတ္ လြယ္ကူေစရန္ လယ္ၾကားေျမာင္းမ်ား ျပဳလုပ္ပါ။
- ေရကို လိုအပ္သလို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ စိုက္ကြင္းေျမမ်က္ႏွာျပင္ကို ညီေအာင္ညွိပါ။
- ကန္သင္းမ်ားကို ခိုင္ခန္႔ေအာင္ျပဳလုပ္ၿပီး ၾကြက္တြင္းမ်ား မရွိေစရန္ႏွင့္ ကန္သင္းေရလံုေအာင္ ဂရုစိုက္ပါ။
- ကန္သင္းတိုင္းတြင္ ေရသြင္း၊ ေရထုတ္ေပါက္ႏွင့္ ေရလွ်ံေပါက္ ျပဳလုပ္ထားပါ။
- မိုးေရကို လယ္ကြက္အတြင္း သိုေလွာင္အသံုးျပဳရန္ ကန္သင္းကို တစ္ေပခြဲအျမင့္၊ ႏွစ္ေပခြဲ အက်ယ္ ျပဳလုပ္ပါ။
- ေရလွ်ံေပါက္၏အျမင့္ကို ကန္သင္းအျမင့္မွ ၂ လက္မမွ ၄ လက္မခန္႔ နိမ့္ေအာင္ ျပင္ဆင္ျပဳလုပ္ပါ။
- မိုးရြာ၍ စီးဆင္းလာေသာေရကို လယ္ကြက္အတြင္း (သို႔) ေက်းရြာပိုင္း ေရသိုေလွာင္ကန္မ်ားအတြင္း သို႔ သြယ္တန္းစီးဆင္းေစ၍ သိုေလွာင္ပါ။
- စိုတစ္ခါ ေျခာက္တစ္လွည့္ ေရေပးစနစ္ကို ပင္ပြားအမ်ားဆံုး ထြက္ခ်ိန္တြင္ က်င့္သံုးပါ။
- မရိတ္မီ ၂ ပတ္အလိုတြင္ ေရေဖာက္ထုတ္ပါ။
၇။ ေပါင္းျမက္ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
- ေျမကိုေကာင္းစြာျပဳျပင္ျခင္းျဖင့္ ေပါင္းႏွိမ္နင္းပါ။ ပထမအႀကိမ္ ထယ္ထိုးထြန္ယက္ၿပီးေနာက္ ေပါင္းပင္ငယ္မ်ား ေပါက္ကာစတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ထယ္ထိုးထြန္ေမႊျခင္းျဖင့္ ေပါင္းျမက္ႏွိမ္နင္းပါ။
- ေရြ႕ေျပာင္းမစိုက္မီ သမန္းျပင္ၿပီး ျမက္ေခါင္းေကာက္ပါ။
- စပါးပင္သက္တမ္းအေစာပိုင္းတြင္ စိုက္ကြင္းအတြင္း ေရထားရွိျခင္းႏွင့္ ေကာက္ကြက္စိပ္စိပ္စိုက္ျခင္းသည္ ေပါင္းပင္က်ေရာက္ မႈကို သက္သာေစပါသည္။
- အတန္းလိုက္စိုက္ပါက ေရထုတ္ၿပီး သမန္းႏႈိးကိရိယာျဖင့္ ၾကားေပါင္းလိုက္ပါ။
- ေပါင္းႏွိမ္နင္းျခင္းႏွင့္ လက္ေပါင္းလိုက္ျခင္းကို စပါးစိုက္ၿပီး ၃၀-၄၅ ရက္ မတိုင္မီ အၿပီးေဆာင္ရြက္ပါ။
- ေပါင္းျမင္ဆိုးရြားစြာက်ေရာက္ပါက ေပါင္းပင္အမ်ိဳးအစားေပၚမူတည္၍ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ ေပါင္းသတ္ေဆးကို ေဆးညႊန္းအတိုင္း တိက်စြာ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ပါ။ ဥပမာ အဓိကက်ေရာက္ေသာ ေပါင္းပင္အမ်ိဳးအစားသည္ ျမက္ႏွင့္ ျမက္မံုညင္းမ်ိဳးရင္မ်ား ျဖစ္ပါက ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ေပါင္းသတ္ေဆးတို႔ကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။
| ေပါင္းသတ္ေဆးအမည္ | တစ္ဧကအတြက္ ေဆးႏႈန္းထား (g a.i/ac) | အသံုးျပဳရမည့္အခ်ိန္ |
| ေပါင္းပင္မေပါက္မီအသံုးျပဳရေသာေပါင္းသတ္ေဆး Pretilachlor | ၁၅၀ ml EC a.i. | စပါးစိုက္ၿပီး ၃ ရက္အၾကာ |
| ေပါင္းပင္မေပါက္မီအသံုးျပဳရေသာေပါင္းသတ္ေဆး Bensulfuronmethyl+ Acetochlor | 88 g WP a.i. | စပါးစိုက္ၿပီး ၇-၁၂ အၾကာ |
| ေပါင္းပင္ေပါက္ၿပီးမွအသံုးျပဳရေသာေပါင္းသတ္ေဆး Bispyribicsodium | ၈ ml SL a.i. | စပါးစိုက္ၿပီး ၇-၁၂ အၾကာ |
၈။ ပိုးမႊားေရာဂါ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
- ပိုးမႊားေရာဂါက်ေရာက္ဖ်က္ဆီးမႈရွိ၊ မရွိကို အၿမဲမျပတ္ကြင္းဆင္း၊ ကင္းေထာက္၊ စစ္ေဆးၿပီး ပိုးသတ္ေဆးကို လိုအပ္မွသာ အသံုးျပဳ ပါ။
- စပါးပင္ျဖစ္ထြန္းမႈ အေစာပိုင္းကာလ (၃၀-၄၀) ရက္အတြင္း ပိုးမႊားက်ေရာက္မႈေၾကာင့္ အရြက္မ်ား ပ်က္ဆီးမႈျဖစ္ေပၚပါက စပါးပင္ မွ အစားထိုး ျပန္လည္ရွင္သန္ႏိုင္ပါသည္။
- ပိုးမႊားေရာဂါမ်ား ရွင္သန္ခိုေအာင္းရာေနရာျဖစ္ေသာ ေပါင္းပင္မ်ားႏွင့္ ပင္ၾကြင္း၊ ပင္က်န္မ်ားကို သုတ္သင္ရွင္းလင္းပါ။
- ၾကြက္ေၾကာင့္သီးႏွံေလလြင့္ဆံုးရံႈးမႈ ေလ်ာ့နည္းေစရန္
(က) ပတ္၀န္းက်င္ သီးႏွံခင္းမ်ားႏွင့္ စိုက္ခ်ိန္/ရိတ္ခ်ိန္ ညီေအာင္ေဆာင္ရြက္ပါ။
(ခ) စိုက္ခင္းႏွင့္ ေဘးပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေပါင္းျမက္ကင္းစင္ေအာင္ ရွင္းလင္းပါ။
(ဂ) ၾကြက္ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို သားမေပါက္ခင္အခ်ိန္တြင္ လက္ဦးမႈရယူ နွိမ္နင္းႏိုင္ရန္ အတြက္ စစိုက္ခ်ိန္တြင္ တစ္ႀကိမ္ သီးႏွံမေပၚခင္တြင္ တစ္ႀကိမ္ မျဖစ္မေန ေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။
(ဃ) ၾကြက္ေထာင္ေခ်ာက္ေထာင္ျခင္း၊ ၾကြက္က်င္းမ်ားတူးေဖာ္၍ ၾကြက္ဖမ္းျခင္း၊ ၾကြက္မ်ားအား လူအင္အားျဖင့္ ေျခာက္လွန္ ႔ဖမ္းဆီး ျခင္း၊ ၾကြက္ကာပစၥည္းမ်ားအသံုးျပဳျခင္း၊ ေထာင္ေခ်ာက္သီးႏွံျဖင့္ ၾကြက္ကာကြယ္ ႏွိမ္နင္းျခင္း (Trap-Barrier System) ၊ ၾကြက္တို႔၏ သားရဲေကာင္မ်ား ေမြးျမဴျခင္း၊ ၾကြက္မုဆိုးမ်ား၏ အကူအညီရယူ၍ ၾကြက္ဖမ္းျခင္း၊ ၾကြက္ေဆးခ်ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို လူထုလႈပ္ရွားမႈ အသြင္ျဖင့္ တစ္ကြင္းတစ္ဆက္တည္းေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။
၉။ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ႏွင့္ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္လြန္နည္းစနစ္မ်ား
- ေမာင္းညိဳခ်ိန္ (စပါးအႏွံ၏ ၈၀-၈၅% ရင့္မွည့္ခ်ိန္)တြင္ ရိတ္သိမ္းၿပီး ခ်က္ခ်င္းေျခြေလွ႔ပါ။
- ၂-၃ ရက္ေနျဖင့္ အေျခာက္လွန္းပါ။ လိုအပ္ပါက အေျခာက္ခံ ကိရိယာ အသံုးျပဳၿပီး အပူခ်ိန္ကို ၄၃ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ထက္ထား၍ အေျခာက္ခံပါ။
- ကြန္ကရစ္တလင္း(သို႔) မိုးကာခင္းတြင္ ေနလွန္းပါက အထူ ၂ လက္မထက္မပိုဘဲ ခပ္ပါးပါးလွန္းပါ။ ေျခာက္ေသြ႔မႈ ညီညာေစရန္ နာရီ၀က္ျခားတစ္ႀကိမ္ အထက္ေအာက္လွန္ေပးပါ။
- ျမင့္မားေသာ အပူခ်ိန္ (၅၄.၄ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ႏွင့္ အထက္) တြင္ အေျခာက္မခံသင့္ပါ။
- စပါးေစ့အစိုဓာတ္သည္ မ်ိဳးစပါးအတြက္ ၁၂% ႏွင့္ ႀကိတ္ခြဲစားသံုးမည့္ စပါးအတြက္ ၁၄% ထားရွိရန္ လိုအပ္ပါသည္။
- မ်ိဳးေစ့မ်ားကို သန္႔စင္ၿပီး ေလလံုစြာ ပိတ္ထားႏိုင္ေသာ ပံုး၊ ေပပါ၊ အိတ္ စသည့္ ပစၥည္းမ်ား (ဥပမာ ဟာမက္တစ္အိတ္) ထဲသို႔ ထည့္သြင္းပါ။
- ထို႔ေနာက္ ေလ၀င္ေလထြက္ေကာင္းၿပီး ပိုးမႊား၊ ၾကြက္၊ငွက္တို႔မွ ကာကြယ္ထားေသာ သိုေလွာင္ရံုအတြင္း စနစ္တက် သိုေလွာင္ပါ။
- စပါးသိုေလွာင္ထားရာ ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ဖိတ္စင္က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ စပါးေစ့မ်ားကို ခ်က္ခ်င္းသန္႔စင္ ဖယ္ရွားပါ။
- သိုေလွာင္ရံုကို ေျခာက္ေသြ႔သန္႔ရွင္းေအာင္ထားပါ။
Source by – လယ္/ဆည္
The post မိုးနည္းေရရွားေဒသမ်ားအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ေႏြစပါး၊မိုးစပါးစိုက္ပ်ိဳးနည္းစနစ္မ်ား (ပ်ိဳးေထာင္စနစ္) appeared first on Myanmar Farmers' Portal.