(၁) ႏွမ္းရိုးမည္းေရာဂါ (Macrophomina phaseolina)
က်ေရာက္သည့္အခ်ိန္
ေရ၀ပ္ေသာ မိုးစိုက္ႏွမ္းခင္းမ်ားတြင္ က်ေရာက္သည္။
ေရာဂါပ်ံ႕ပြားမႈ
ေရာဂါျဖစ္ေစမႈိသည္ ေျမတြင္းက်န္ခဲ့ေသာ အၿကြင္းအက်န္မ်ားေပၚတြင္ ခိုေအာင္းေနေလ့ရွိသည္။ ထြန္ယက္ ကရိယာႏွင့္ တိရစာၦန္ ေျခ ေထာက္မ်ားတြင္ ကပ္ပါေသာ ေျမႀကီး ေျမမႈန္႔တို႔မွ တဆင့္လည္း ကူးစက္ႏိုင္သည္။ အပူခ်ိန္မ်ားေသာ (၃၅-၃၉) ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္တြင္ ေရာဂါျပင္းထန္ေလ့ရွိသည္။
ေရာဂါလကၡဏာ
ႏွမ္းပင္၏ ပင္ေျခပိုင္းတြင္ အညိဳေရာင္ အနက္ကြက္ငယ္စတင္ျဖစ္ေပၚသည္။ သစ္သွ်ဴးသားမ်ား ညိဳမဲလာၿပီး အနာခ်ိဳင့္ျဖစ္လာ၍ အေခါက္ မ်ားဖြာလန္လာသည္။ ယင္းတစ္သွ်ဴးမ်ားေပၚတြင္ ခပ္မည္းမည္း အဖုမ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ယင္းတစ္သွ်ဴးမ်ားေပၚတြင္ ခပ္မည္းမည္း အဖုမ်ား ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ႏွမ္းပင္ေျခရင္းမွ စတင္၍ မဲနက္လာၿပီး အေပၚပိုင္းအ၀ါေရာင္ ေျပာင္းကာ ညွိဳးစျပဳလာသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ တစ္ပင္လံုး မဲေျခာက္၍ ေသသြားသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္းမ်ား
- စိုက္ခင္းေရမ၀ပ္ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ပါ။
- သီးလွည့္စုိက္ပါ။
- ေရာဂါရပင္ၾကြင္းပင္က်န္မ်ားဖ်တ္ဆီးပါ။
- ႏွမ္းမ်ိဳးေစ့ကို ဟိုမိုင္းေဆးမႈန္႔ျဖင့္ လူးနယ္စိုက္ပ်ိဳးပါ။
- Benomyl, Thiabendazole, Thiram မႈိသတ္ေဆးျဖင့္ ပက္ဖ်န္းႏိုင္ပါသည္။
ႏွမ္းဖိုေရာဂါ (Mycoplasma)
က်ေရာက္သည့္အခ်ိန္
ျဖဳတ္ညိဳက်ေရာက္မႈမ်ားပါက ဤေရာဂါျဖစ္ေပၚတတ္သည္။
ေရာဂါပ်ံ႕ပြားမႈ
ႏွမ္းဖိုေရာဂါသည္ ပင္ရည္ျဖင့္မကူးစက္ႏိုင္ပါ။ ကိုင္းကူးနည္းျဖင့္သာ ကူးစက္ႏိုင္ပါသည္။ မ်ိဳးေစ့ေဆာင္အျဖစ္ ေတြ႔ရပါက ေရာဂါသယ္ ေဆာင္ေကာင္မွာ ျဖဳတ္ညိဳ (Orosius albicinetus) ျဖစ္ပါသည္။
ေရာဂါလကၡဏာ
ႏွမ္းခင္းကို အေ၀းမွ ၾကည့္လွ်င္ အရြက္မ်ားသည္ ေသးငယ္၍ အစိမ္းေရာင္မ်ား အဆုပ္လိုက္ျဖစ္ေနသည္။ ရြက္ေသးငယ္ျခင္း၊ ဆစ္ၾကားတိုျခင္း၊ ၾကားဖူးမွ မူမမွန္ကိုင္းမ်ားစြာ ထြက္ျခင္း တို႔ကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
- ေစာေစာစိုက္ျခင္းကိုေရွာင္ပါ။
- ႏွမ္းပင္ငယ္စဥ္တြင္ ျဖဳတ္ပိုးကို ပင္လံုးျပန္႔ ပိုးသတ္ေဆး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ကာကြယ္ပါ။
- ေရာဂါက်အပင္မ်ားကို ႏႈတ္ယူဖ်က္ဆီးပါ။
ႏွမ္းဖိုင္ေတာ့(ဖ္)ေသာ္ရာပင္နာက်ေရာဂါ (Phytophthora nicotianae)
ေရာဂါပ်ံ႕ပြားမႈ
ေရာဂါျဖစ္ေစမႈိသည္ ေျမႀကီးထဲတြင္ တစ္ႏွစ္ရွင္သန္ႏိုင္သည္။ အပူခ်ိန္ ၂၈ – ၃၀ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္တြင္ေရာဂါျဖစ္ေစမႈ ျမန္ေစသည္။
ေရာဂါလကၡဏာ
အရြက္မ်ားေပၚတြင္ ကြက္ေျပာက္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာၿပီး ပထမ အညိဳေရာင္မွ အနက္သို႔ေျပာင္းလာကာအကြက္ အရြယ္အစား ႀကီးမားလာ၍ တစ္ရြက္လံုး ပ်က္စီးသြားေစသည္။ ႏွမ္းပင္သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္လံုးတြင္ ဤေရာဂါက်ေရာက္ႏိုင္သည္။ ပင္စည္အေျခတြင္ အမဲေရာင္အနာကြက္မ်ား ထင္ရွားစြာ ေတြ႔ရသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း
- ႏွမ္းသီးႏွံကို နွစ္စဥ္ ဆက္တိုက္စိုက္ပ်ိဳးျခင္းကို ေရွာင္ပါ။
- ေရာဂါက်အခင္းမွ မ်ိဳးေစ့ကို ျပန္လည္ မစိုက္ပ်ိဳးပါႏွင့္
- Metalaxyl, Fosetyl-Al, Bordeaux mixture မႈိသတ္ေဆးမ်ားအသံုးျပဳပါ။
စိုက္ပ်ိဳးေရးဦးစီးဌာန
The post ႏွမ္းေရာဂါမ်ား appeared first on Myanmar Farmers' Portal.