(၁)ေျမပဲရြက္ေျပာက္ေရာဂါ
ရြက္ညိဳေျပာက္ (Cercospora arachidicola)
ရြက္နက္ေျပာက္ (Phacosariopisis personata)
က်ေရာက္သည့္အခ်ိန္
ေျမပဲစိုက္ၿပီး (၃)ပတ္မွ (၅)ပတ္အတြင္း က်ေရာက္ႏိုင္သည္။ ရြက္ညိဳေျပာက္က အရင္က်ေရာက္၍ ရြက္နက္ေျပာက္ကေနာက္မွ က်ေရာက္သည္။ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို တစ္ၿပိဳင္တည္းေတြ႔ႏိုင္သည္။
ေရာဂါပ်ံ႕ပြားမႈ
ေရာဂါ (၂)မ်ိဳးစလံုးသည္ ေျမေဆာင္ ေရာဂါျဖစ္သည္။ တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈမွာ ေလျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အပင္အၾကြင္း အက်န္မ်ား မွ တဆင့္လည္းေကာင္း ကူးစက္ပ်ံ႕ပြားသည္။ ေအာက္ရြက္မ်ားမွ စတင္ကူးစက္ေလ့ရွိသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္းမ်ား
- ခံႏိုင္ရည္ရွိေသာ မ်ိဳးမ်ားကိုစိုက္ပါ။
- ရာသီမဟုတ္ဘဲ အေလ့က်ေပါက္ ေျမပဲပင္မ်ားကို သုတ္သင္ရွင္းလင္းပါ။
- ေရာဂါရပင္ၾကြင္းပင္က်န္မ်ား မီးရႈိ႕ဖ်က္စီးပါ။
- ရြက္ေျပာက္ေရာဂါ (၂)မ်ိဳးစလံုး အတြက္ Hexaconazole၊ Propiconazole၊ Chlorothalonil၊ Benomyl၊ Thiophanate methyl စသည္႔ မိႈသတ္ေဆးမ်ားျဖင့္ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းႏိုင္ပါသည္။
ပင္ရင္းပုတ္ေရာဂါ (Aspergillus niger)
က်ေရာက္သည့္အခ်ိန္
စစိုက္သည့္အခ်ိန္မွ အပင္ႀကီးအရြယ္ထိ။
ေရာဂါပ်ံ႕ပြားမႈ
အပင္အၾကြင္း အက်န္မ်ားတြင္ ခိုေအာင္းရွင္သန္ေနေသာမႈိသည္ ေျမေဆာင္အျဖစ္ျဖင့္ တစ္ပင္မွ တစ္ပင္ တစ္ခင္းမွ တစ္ခင္းသို႔ ကူးစက္ ပ်ံ႕ႏွံ႔သည္။ ၄င္းအျပင္ ေျမပဲေစ့ေပၚတြင္ မ်ိဳးေစ့ ေဆာင္အျဖစ္ကပ္ပါသြားျခင္းျဖင့္လည္း ေရာဂါပ်ံ႕ႏွံ႔ေစသည္။
ေရာဂါပင္ျပလကၡဏာ
ေရာဂါရေျမပဲေစ့ေပၚတြင္ မႈိကြက္မ်ားျဖစ္လာၿပီး ပုပ္ရိသြားသည္။ အပင္ငယ္စဥ္ေရာဂါ က်ေရာက္ပါက ေျမႏွင့္ ကပ္ေနေသာ ပင္စည္တြင္ ညိဳ၀ါေရာင္ စေတြ႔ရၿပီး အညိဳရင့္ သို႔မဟုတ္ အမဲေရာင္ စပိုးမ်ားျဖင့္ ဖံုးအုပ္လာသည္။ အပင္ႀကီးလာပါက ေျမပဲကိုင္းအရင္းပုပ္ေဆြးၿပီး အမဲေရာင္ စပိုးမ်ားႏွင့္ ဖံုးအုပ္ေနၿပီး အရြက္မ်ား ေျခာက္၍ ေၾကြက်သြားသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္းမ်ား
- ေျမအတိမ္အနက္မွန္ေအာင္မ်ိဳးေစ့ခ်ပါ။
- ေပါင္းသင္ ေျမေတာင္ေျမွာက္ရာတြင္ အပင္ကို ထိခိုက္ဒဏ္ရာမရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ပါ။
- မ်ိဳးေစ့မ်ားကို မစိုက္ပ်ိဳးမီ ဟိုမိုင္း မႈိသတ္ေဆးမႈန္႔ (၂၀၀)ဂရမ္ႏွင့္ မ်ိဳးေစ့ (၁၀၀)ကီလိုဂရမ္ကို လူးနယ္ စိုက္ပ်ိဳးပါ။
- ေရာဂါရပင္ၾကြင္းပင္က်န္မ်ား ဖ်က္ဆီးပစ္ပါ။
- Chlorothalonil၊ Carbendazim၊ Thiophanate methyl စသည္မႈိသတ္ေဆးမ်ား တို႔ျဖင့္ ပက္ဖ်န္းႏိုင္ပါသည္။
(၃) ေျမပဲသံေခ်းေရာဂါ (Puccinia arachidis)
က်ေရာက္သည့္အခ်ိန္
ရာသီမေရြး က်ေရာက္ႏိုင္သည္။
ေရာဂါပ်ံ႕ပြားမႈ
ေရာဂါရ ပင္ၾကြင္းပင္က်န္မ်ားတြင္ ခိုေအာင္း၍ ကူးစက္ေစသည္။ ေလျဖင့္ အဓိကပ်ံ႕ပြားေစႏိုင္သည္။ အပူခ်ိန္(၂၀) ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္ ရွိျခင္း၊ စိုထိုင္းဆ မ်ားျခင္းတို႔သည္ ေရာဂါတိုးတက္မႈကို ျဖစ္ေစသည္။
ေရာဂါပင္ျပလကၡဏာ
အရြက္၏ ေအာက္မ်က္ႏွာျပင္တြင္ လိေမၼာ္ေရာင္ စပိုင္းစု အဖုကေလးမ်ားေတြ႔ရၿပီး ၄င္းတို႔မွ နီညိဳေရာင္ စပိုင္းမ်ား ေပါက္ကြဲထြက္လာသည္။ စိုထိုင္းဆတာရွည္ပါက ၄င္းအဖုမ်ားကို အရြက္၏ အေပၚမ်က္ႏွာျပင္တြင္ပင္ေတြ႔ႏိုင္သည္။ ပန္းပြင့္ႏွင့္ စြယ္မ်ားမွအပ ေျမေပၚအစိတ္အပိုင္း အားလံုးတြင္ ေရာဂါက်ေရာက္ႏိုင္သည္။ သံေခ်းေရာဂါက်ေရာက္ပါက အရြက္ေျခာက္၍ အပင္တြင္ တြယ္ကပ္ေနသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္နည္း
- ေျမပဲစိုက္ရာသီ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခု ျခားတြင္ အနည္းဆံုး တစ္လျခားသင့္သည္။
- သီးႏွံအလွည့္က် စိုက္ပါ။
- ေရာဂါက်ပင္ၾကြင္းပင္က်န္မ်ား ျဖတ္ဆီးပစ္ပါ။
- မႈိသတ္ေဆးမ်ားျဖစ္သည့္ Hexaconazole၊ Tebuconazole၊ Propiconazole၊ Benomyl၊ Chlorothalonil၊ Thiophanate methyl၊ Azoxystrobin စသည္တို႔ျဖင့္ ပက္ဖ်န္းႏိုင္ပါသည္။
ေျမပဲအျမစ္ပုပ္ေရာဂါ/ ပင္စည္ပုပ္ေရာဂါ (Sclerotium rolfsii)
က်ေရာက္သည့္အခ်ိန္
စစိုက္ခ်ိန္မွ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္အထိ။
ေရာဂါပ်ံ႕ပြားမႈ
မႈိမွထုတ္လုပ္ေသာ စကယ္ရိုးရွမ္ ေခၚအနက္ေရာင္ အလံုးငယ္မ်ားသည္ ေျမေဆာင္အျဖစ္ျဖင့္ ေရာဂါကို တစ္ေနရာမွ တစ္ေနရာသို႔ ကူးစက္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစသည္။ ေရာဂါရ ပင္ၾကြင္း ပင္က်န္မ်ားမွလည္း ကူးစက္ေစသည္။
ေရာဂါလကၡဏာ
ေရာဂါက်ေရာက္လာေသာ အပိုင္းသည္ အညိဳေရာင္ရွိၿပီး ၄င္းအေပၚတြင္ အျဖဴေရာင္မႈိမွ်င္မ်ားကို ေတြ႔ရသည္။ အပင္ႀကီးမ်ားတြင္ ေျမ ေအာက္ပိုင္းရွိ ေျမပဲပင္စည္ေပၚတြင္အညိဳရင့္ေရာင္ အနာကြက္မ်ားျဖစ္ၿပီး အပင္ညွိုဳးလာသည္။ အပင္ကိုႏႈတ္ၾကည့္ပါက အျမစ္၊ စြယ္၊ အေတာင့္ တို႔ကို အျဖဴေရာင္ မႈိမွ်င္မ်ားျဖင့္ ဖံုးအုပ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္းမ်ား
- ေရာဂါရပင္ၾကြင္းပင္က်န္မ်ား မီးရႈိ႕ျခင္းျဖင့္ ဖ်က္ဆီးပါ။
- ေရသြင္းေရထုတ္ေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးပါ။
- အေလ့က်ေပါက္ေျမပဲပင္ႏွင့္ ေပါင္းပင္မ်ားဖ်က္ဆီးပစ္ပါ။
- ေရာဂါဒဏ္ခံႏိုင္ရည္ရွိေစရန္ လေၾကး ေျမၾသဇာ ထည့္ပါ။
- မႈိသတ္ေဆးမ်ားျဖစ္သည့္ Captan၊ Thiram, Benomyl၊ Mancozeb၊ Hexaconazole၊ Tebuconazole၊ Propiconazole၊ စသည္တို႔ျဖင့္ ပက္ဖ်န္းႏိုင္ပါသည္။
စိုက္ပ်ိဳးေရးဦးစီးဌာန
The post ေျမပဲသီးႏွံေရာဂါမ်ား appeared first on Myanmar Farmers' Portal.