ေရွာက္မ်ိဳးႏြယ္၀င္အပင္မ်ားထဲမွ ဂရိတ္ဖရုစိုက္ပ်ိဳးနည္း အပိုင္း-(၁)

ျမန္မာအမည္    –         ေရွာက္မ်ိဳးႏြယ္၀င္အပင္မ်ား

အဂၤလိပ္အမည္ –         CITRUS

ရုကၡေဗဒအမည္ –         Citrus spp

မ်ိဳးရင္းအမည္   –         RUTACEAE

၁။ အေရးႀကီးေသာမ်ိဳးစိတ္မ်ား

၁။ Mandarin ခြံပြလိေမၼာ္ (Citrus reticulata)

၂။ Sweet Orange ကမၺလာခြံက်စ္လိေမၼာ္၊ ထံုက်င္ (C. sinensis)

၃။ Pumelo ကၽြဲေကာ (C.grandis)

၄။ Grape fruit ဂရိတ္ဖရု (C.paradisi)

၅။ Lemon သံပယို (C. limon)

၆။ Citron ေရွာက္သခြား (C.medica)

၇။ Unshu ဂ်ပန္လိေမၼာ္ (C.unshiu)

၈။ Bitter Orange ေရွာက္ခါး/ေရွာက္ခ်ဥ္ (C.aurantiun)

၉။ Sour Lime သံပရာ (C.aurantifolia)

၁၀။ Sweet lime သံပရာခ်ိဳ (C.limettoides)

၁၁။ Karna khatta (C.kharna)

၁၂။ Rough Lemon ေရွာက္ႏုေရွာက္ထြက္ (C.jambhiri)

၂။ ဆက္စပ္လ်က္ရွိေသာ မ်ိဳးစုမ်ား

၁။ Poncirus (Trifoliate orange) အရြက္သံုးမႊာပါ လိေမၼာ္

၂။ Fortunella (Kumquat) ကမ္းကြက္လိေမၼာ္ (ေအာက္ခံပင္အတြက္သံုး)

(အသီးအရြယ္ေသး၊ အခြံပါစားႏိုင္ေသာလိေမၼာ္)

၃။ စပ္မ်ိဳးမ်ား

၁။ Citrange (အရြက္သံုးမႊာလိေမၼာ္×ကမၺလာ)

၂။ Citrumello (အရြက္သံုးမႊာလိေမၼာ္ × ဂရိတ္ဖရု)

၃။ Tangor (လိေမၼာ္× ကမၺလာ)

ဥပမာ – Temple, Clementine, Manreal စသည္ျဖင့္

၄။ Tangelo (လိေမၼာ္ × ဂရိတ္ဖရု)

ဥပမာ – Olando, Mineola, Seminole, Sampsonet စသည္ျဖင့္

၅။ Lemonine (ေရွာက္×သံပရာ)

(၁ ႏွင့္ ၂ ကို ေအာက္ခံပင္အတြက္ အသံုးျပဳၾကပါသည္။)

၄။ ေျမအမ်ိဳးအစား

အသင့္ေတာ္ဆံုး pH မွာ ၅.၅- ၇.၅ ျဖစ္သည္။ ေျမသားထုနက္ၿပီး ပြေသာေလ၀င္ထြက္မႈ ေကာင္းသည့္ ေျမ အမ်ိဳးအစားတြင္ ေကာင္း စြာျဖစ္ထြန္းၿပီး ထံုးေက်ာက္ CaCO₃ ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ေျမေအာက္က်ပ္တီးျပင္ အလႊာ ကင္းရွင္းရပါမည္။ ေရစီးစိမ့္မႈေကာင္းရန္ အလြန္အေရးႀကီးပါသည္။

၅။ ရာသီဥတု

အပူေလ်ာ့ပိုင္း ဆီးႏွင္းကင္းေသာေဒသႏွင့္ အပူပိုင္းမက်တက် ရာသီဥတုရွိေသာ semitropical ေဒသမ်ားတြင္ ေကာင္းစြာ ျဖစ္ထြန္း သည္။ အျမဲစိမ္း အပင္ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ေဆာင္းတြင္း အေအးဓါတ္လိုအပ္ခ်က္ သီးျခားမရွိ ေသာ္လည္း ေဆာင္းရာသီတြင္ အပင္ႀကီး ထြားျခင္း ရပ္နားမႈသည္ ပန္းပြင့္ဖူး ျဖစ္ေပၚမႈကို ျဖစ္ေစၿပီး ေႏြဦးကာလ ပန္းပြင့္ျခင္းကို ျဖစ္ေစပါသည္။ နိမ့္ေသာအပူခ်ိန္ ၂၀ံ-၄၀ံ ဖာရင္ ဟိုက္သည္ အပင္ငယ္မ်ားကို ပ်က္စီးေစပါသည္။ အပူခ်ိန္ ၁၂ံ-၁၆ ံ ဖာရင္ဟိုက္တြင္ အပင္ႀကီးမ်ား ေသဆံုးသြားမည္ျဖစ္ပါ သည္။

ဂရိတ္ဖရုသည္ ျမင့္ေသာအပူခ်ိန္ကို ခံႏိုင္ရည္ရွိၿပီး အပူခ်ိန္ ၁၂၀ံ ဖာရင္ဟိုက္ ၄၈.၈၃ံ ဖာရင္ဟိုက္အထိ ခံႏိုင္ရည္ရွိပါသည္။ ပန္းပြင့္ခ်ိန္ႏွင့္ သီးကင္း၀င္ခ်ိန္တြင္ ေလပူႏွင့္ အပူခ်ိန္လြန္ကဲမႈ ျဖစ္ေပၚလာပါက ပန္းပြင့္ကို ပ်က္စီးေစျခင္း၊ အသီးေၾကြျခင္း တို႔ကို ျဖစ္ေစပါသည္။ အရိပ္ေအာက္က်ေသာ အပင္မ်ားမွာ သီးထြက္ညံ့တတ္ပါသည္။

၆။ မ်ိဳးပြားျခင္း

ကမၺလာ၊ လိေမၼာ္ႏွင့္ ဂရိတ္ဖရုတို႔ကို မ်ိဳးပြားရာတြင္ အဖူးျမွဳပ္မ်ိဳးပြားနည္းမွာ အသံုးမ်ားေသာ မ်ိဳးပြားနည္းျဖစ္ပါ သည္။ ေရွာက္ႏွင့္ သံပ ရာမ်ိဳးကို ေျမထုပ္စည္း သို႔မဟုတ္ ပင္ပိုင္းျဖတ္နည္းျဖင့္ မ်ိဳးပြားၾကပါသည္။ သံပရာကို အေစ့မွ မ်ိဳးပြားမ်ားပါသည္။ သံပရာမ်ိဳးေစ့မွာ အေစ့ တစ္ေစ့တြင္ အပင္ေလာင္းအမ်ားအျပားပါေသာ Polyembryony အေစ့ျဖစ္သျဖင့္ ညီညာေသာပ်ိဳးပင္ကို ရရွိပါသည္။ မူမွန္ သေႏၶ ေလာင္းျဖစ္ေပၚမႈမရွိဘဲ Nucellus တစ္သ်ွဴးဆဲလ္တစ္ခုခုမွ အပင္ေလာင္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အေစ့တစ္ခု ထဲတြင္ အပင္ေလာင္းတစ္ခုထက္မက မ်ားျပားႏိုင္သည္။ Nucellus cell မွ အပင္ျဖစ္၍ မိခင္အပင္နွင့္တူညီေသာ အပင္ကိုရရွိပါသည္။ Virus ေရာဂါအေတာ္မ်ားမ်ား အထူးသျဖင့္ ေရွာက္မ်ိဳးႏြယ္၀င္အပင္မ်ားတြင္ အေရးႀကီးေသာ Tristeza ေရာပါျဖစ္ေစသည့္ Virus မွာ အေစ့တြင္း မ၀င္ႏိုင္ေပ။

ေလးေထာင့္ကြက္ အဖူးဆက္နည္း Patch ႏွင့္ T ပံုသ႑န္အဖူးျမွဳပ္နည္းမ်ားျဖင့္ အဖူးျမွဳပ္ၾကပါသည္။ အဖူးျမွဳပ္ရန္ သင့္ေတာ္ေသာ အခ်ိန္မွာ ပင္ရည္တက္မႈေကာင္းၿပီး Cambium အသားႏုမ်ား ႏိုးၾကားခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။ အဖူးကိုင္းအျဖစ္ တစ္ႏွစ္သားရွိၿပီး ေစာင္းမရွိေသာ အကိုင္းမွ အညြန္႔မထြက္ေသးသည့္ ေကာင္းစြာ စူထြက္ေနေသာ အဖူးမ်ား ပါရွိပါက ပိုေကာင္းပါသည္။ ေအာက္ခံပင္တြင္ ေျမႀကီးမွ ၂၀-၂၅ စင္တီမီတာ အျမင့္တြင္ အဖူးျမွဳပ္ရန္ျဖစ္ၿပီး အဖူးျမွဳပ္ၿပီး ေျခာက္လ ကိုးလတြင္ စိုက္ခင္းတြင္ စိုက္ပ်ိဳးရန္ အသင့္ျဖစ္ပါသည္။

ေအာက္ခံပင္မ်ား ပ်ိဳးေထာင္ရန္ စိတ္ႀကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ထားေသာအပင္မွ ျပည့္ၿဖိဳးေအာင္ျမင္ေသာ မ်ိဳးေစ့ကို ေရြးယူၿပီး ေျမေဆြး လံုေလာက္ စြာျဖင့္ ေကာင္းစြာျပင္ဆင္ထားေသာ မူလပ်ိဳးခင္းတြင္ ပ်ိဳးပါ။ ပ်ိဳးခင္းမွာ ေရစီးစိမ့္မႈ ေကာင္းၿပီး ေျမၾသဇာထက္သန္ရမည္။ ေျမေဆာင္ေရာဂါမ်ားႏွင့္ နီမတုတ္မ်ား ကင္းရွင္းရပါမည္။ မူလပ်ိဳးေဘာင္မ်ား၏ အေပၚပိုင္းကို သဲ သံုးစင္တီမီတာ ငါးစင္တီမီတာလႊာျဖင့္ ဖံုးအုပ္ေပးပါ။ မ်ိဳးေစ့မ်ားကို မႈိသတ္ေဆးျဖင့္ လူးနယ္စိုက္ပ်ိဳးပါ။ မ်ိဳးေစ့မွ အပင္ေပါက္ရန္ သံုးေလးပတ္ၾကာၿပီး ပ်ိဳးပင္မ်ား အရြက္ေလးရြက္ ေျခာက္ရြက္ ထြက္ခ်ိန္တြင္ ဒုတိယပ်ိဳးခင္းသို႔ ေရြ႕စိုက္ရန္ အဆင္သင့္ျဖစ္ၿပီး ျဖစ္သည္။ ဒုတိယပ်ိဳးခင္းတြင္ ပင္ျခား၊ တန္ျခား ၂၀ံ-၃၀ံ စင္တီမီတာျခား စိုက္ပ်ိဳးထားရွိရမည္။ ညီညာၿပီး ေထာင္မတ္ သန္စြမ္းေသာအပင္ကို ေအာက္ခံပင္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္အဖူးျမွဳပ္ပါ။

၇။ ေရသြင္းျခင္း

သဲၾကမ္းေျမ သို႔မဟုတ္ သဲႏုန္းေျမ၊ ေရထိန္းအားနည္းေသာေျမတြင္ မၾကာခဏ ေရသြင္းရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ႀကီးထြားမႈျမန္သည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ ပန္းပြင့္ခ်ိန္၊ အသီးကင္း၀င္ခ်ိန္မ်ားတြင္ ေရွာက္မ်ိဳးႏြယ္၀င္အပင္မ်ားသည္ ေရငတ္ျခင္းကို မခံႏိုင္ပါ။ အသီးမ်ားအပင္ေပၚရွိခ်ိ္န္တြင္ အပင္မ်ား မၾကာခဏ ေရငတ္ပါက အသီးတင္မႈ ေလ်ာ့နည္းသြားပါသည္။ ေရွာက္မ်ိဳးႏြယ္၀င္အပင္မ်ားသည္ ေရမ်ားျခင္း၊ ေရ၀ပ္ျခင္းကို ခံႏိုင္ရည္မရွိၾကပါ။ သြင္းေရတြင္ ဆားဓါတ္ပါ၀င္မႈကို ခံႏိုင္ရည္မရွိျခင္းေၾကာင့္ သြင္းေရတြင္ စုစုေပါင္းေပ်ာ္၀င္ဆား (Total soluble solid) ပမာဏ ၁၀၀၀ သန္းပံု ppm ထက္ မပိုသင့္ေပ။ သြင္းေရမွာ ပင္စည္ကို တိုက္ရိုက္ထိေတြ႔မႈ မရွိသင့္ပါ။ ပံုမွန္အားျဖင့္ မတ္လမွ ဇြန္လအတြင္း အပတ္စဥ္ေရသြင္းၿပီး ႏို၀င္ဘာမွ ေဖေဖာ္၀ါရီအတြင္း ႏွစ္ပတ္ျခား တစ္ႀကိမ္ ေရသြင္းေပးပါ။

၈။ ဓာတ္ေျမၾသဇာေကၽြးျခင္း

ကမၺလာႏွင့္ လိေမၼာ္ပင္မ်ားအတြက္ တစ္ဟက္တာလွ်င္ N ၆၀၀-၈၀၀ ကီလိုဂရမ္ P၃၀၀-၄၀၀ ကီလိုႏွင့္ K ၃၀၀-၄၀၀ ကီလိုႏႈန္း ေကၽြးေပးျခင္းသည္ အပင္ႀကီးထြားမႈ၊ အထြက္ႏႈန္းႏွင့္ အရည္အေသြးအတြက္ သင့္ေတာ္ေသာ ႏႈန္းထားျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။ အနည္းလို အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့မႈမ်ား ျဖစ္ေလ့ရွိရာ ဇင့္ဆာလဖိတ္ (ZnSO₄) ၀.၄ – ၀.၆%၊ ေၾကးနီဆာလဖိတ္ ၀.၄-၀.၅%၊ ဘိုရက္ (လက္ခ်ား) ၀.၁%၊ Iron chelates (သံဓာတ္ပါေသာ ေအာ္ဂဲနစ္ ျဒပ္ေပါင္းမ်ားစြာ) (ဥပမာ Iron E.D.T.A) ႏွင့္ မဂၢနီဆီယမ္ဆာလဖိတ္ (ဆားခါး) ၂% ပက္ဖ်န္းေပးျခင္းျဖင့္ ကုစားႏိုင္ပါသည္။

စုိက္ပ်ိဳးသုတ ပစၥယ (Pissaya_Info)

The post ေရွာက္မ်ိဳးႏြယ္၀င္အပင္မ်ားထဲမွ ဂရိတ္ဖရုစိုက္ပ်ိဳးနည္း အပိုင္း-(၁) appeared first on Myanmar Farmers' Portal.