စပါးလင္ဆီေမႊး
(CITRONELLA)
ျမန္မာအမည္ – စပါးလင္ဆီေမႊးပင္
တရုတ္အမည္ – ရွမ္းေမာင္
အဂၤလိပ္အမည္ – CITRONELLA
ရုကၡေဗဒအမည္ -1. Cymbopogon nar dus rendle
2.C.waterianus jowidd
မ်ိဳးရင္း – Gramineae
အပင္ပံုသ႑ာန္ႏွင့္သဘာဝ
သက္ကယ္ပင္ႏွင့္သ႑ာန္တူသည္။ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္း အေလ့က် ေပါက္သည့္ ဂ်ပန္ျမက္ (ျမက္ယား) မ်ိဳးႏွင့္ ပိုမိုတူသည္။ သို႔ေသာ္ စပါးလင္ကဲ့သို႔ ေမႊးသည့္ ရနံ႔မရွိ၊စပါးလင္ဆီေမႊးရံုတစ္ရံုသည္ (၄-၆)ေပအထိ ျမင့္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပားတြင္ ေျမျပန္႔မွ အျမင့္ေပ (၂၀၀၀)အထိ ျဖစ္ထြန္းႏိုင္သည္။
မ်ိဳးကြဲမ်ား
စပါးလင္(ဟင္းစား) (Cymbopogon citratus)ႏွင့္စပါးလင္ ဆီေမႊးဟု ကြဲျပားသည္။စပါးလင္ဆီေမႊးတြင္လည္း ဆီပါဝင္မႈႏႈန္းအရ အမ်ိဳး အစားခြဲျခားၾကသည္။
ေျမအမ်ိဳးအစား
ဆပ္ျပာေပါက္ေသာ ေျမမွတပါး ေရလြယ္ကူေသာ မည္သည့္ ေျမမ်ိဳး၌မဆို ျဖစ္ထြန္းႏိုင္သည္။မိုးမ်ားသည့္ ေဒသရွိ ဂဝံေျမႏွင့္ ဂဝံေအာက္ ခံေျမမ်ိဳးမ်ား၌ ေကာင္းစြာျဖစ္ထြန္းႏိုင္သည္။
ရာသီဥတု
ပူေႏြးေသာရာသီရွိ၍ ေရလြယ္ကူေသာ မိုးမ်ားသည့္ ေဒသမ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးၾကသည္။မိုးရာသီ၌ စိုက္ပ်ိဳးေလ့ရွိ ၾကသည္။
မ်ိဳးပြားနည္း
အပင္ႀကီး အျမစ္အံုမွ အဆစ္ပါသည့္ ပင္တက္ကိုဖဲ့၍ တိုက္ရိုက္စိုက္ပ်ိဳးၾကသည္။
စိုက္ပ်ိဳးခ်ိန္
မိုးဦးက် ကဆုန္၊နယုန္(ေမ၊ဇြန္)လ ေျမအစိုဓါတ္ လံုေလာက္ေအာင္ မိုးရြာၿပီးပါက စတင္စိုက္ပ်ိဳးၾကသည္။ ေရသြင္းႏိုင္ပါက တစ္ႏွစ္ပတ္ လံုးစိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။
ေပါင္းသတ္ေဆးသံုးစြဲနည္း
Round –up (Glyphosade)ေပါင္းသတ္ေဆးကို မစိုက္မီ (၁၅)ရက္ ႀကိဳတင္၍ ေရတစ္ဂါလံ၌ (၅၀ -၇၅) စီစီ/ဗစ္ပရုတ္ဆီဗူး (၁ ၁/၂- ၂ ၁/၂ )ဘူး ႏႈန္းေဖ်ာ္စပ္ၿပီး ၊တစ္ဧကလွ်င္ေဆး (၂)လီတာ /ပလပ္စတစ္ေရသန္႔ဘူး (၂)ဘူးခန္႔ကို စိုက္ပ်ိဳးမည့္ေျမေပၚရွိ ေပါင္းျမက္မ်ားအား ပက္ဖ်န္းထားပါ။ ေဆးဖ်န္းၿပီးေနာက္ အနည္းဆံုးေနသာခ်ိန္ (၄)နာရီခန္႔ရွိရပါမည္။
ေျမျပဳျပင္နည္္း
ေပါင္းသတ္ေဆးသံုးထားသည့္ ဧရိယာအတြင္း၌ ေရသြင္း(သို႔) မိုးရြာၿပီး အစိုဓါတ္လံုေလာက္ပါက ေျမကိုစတင္ ျပဳျပင္ႏိုင္သည္။ အနည္း ဆံုး ထယ္ (၁)စပ္၊ ထြန္ (၂)စပ္၊ ထြန္ယက္ၿပီးပါက လက္ျဖင့္ (သိုု႔) ျမက္ေကာက္ထြန္ ထယ္ကိရိယာျဖင့္ ျမက္ေခါင္းမ်ား ကုန္စင္ေအာင္ ေကာက္ရမည္။ ေျမျပင္ခ်ိန္ ျမက္ေခါင္းမ်ား ကုန္စင္ပါက ျပဳစု စရိတ္သက္သာေစသည္။ ေျမျပဳျပင္စဥ္ ထည့္သြင္းမည့္ ေျမခံေျမၾသဇာအခ်ိဳး ကို တစ္ခ်ိန္တည္း အသံုးျပဳရမည္။ ျမက္ေခါင္းကုန္စင္လွ်င္ (၃)ေပ အက်ယ္ ေျမြရိုးေဘာင္မ်ားကို ေဘာင္ေဖာ္ကိရိယာျဖင့္ (သို႔) ေပါက္ျပား ျဖင့္ စိုက္ေဘာင္မ်ားေဖာ္ျပရမည္။ စိုက္ေဘာင္အျမင့္မွာ ကုန္းက်ပါက (၆)လက္မ ႏွင့္ ေျမနိမ့္ပါက (၁)ေပ အျမင့္ရွိရမည္။
စိုက္ပ်ိဳးျခင္းႏွင့္တစ္ဧကပင္ေရ
ေျမအစိုဓါတ္ လံုေလာက္ခ်ိန္တြင္ လတ္ဆတ္ေသာစပါးလင္ဆီေမႊး သားတက္မ်ားကို စိုက္ေဘာင္ထိပ္၌ စပါးလင္ဆီေမႊး တစ္ပင္ႏွင့္ တစ္ပင္ (၁)ေပခြာ၍ ေအာက္ေျခအဆစ္မ်ား ျမဳပ္သည္အထိ စိုက္ရမည္။ ပင္ေျခ၌ ၾကပ္သိပ္ေအာင္ ဖိႏွိပ္ပါ။အရြက္ဖံုးေအာက္ (၁) လက္မ ခန္႔ထိ ေျမျမဳပ္လွ်င္ မိုးမ်ားခ်ိန္၌ ေျမေအာက္ အဆစ္မ်ား ပုပ္ရိႏိုင္သည္။
ပင္ၾကား၊တန္းၾကား (၃-၁)ေပျဖင့္ တစ္ဧကပင္ေရ (၁၄၅၂၀)ပင္လိုအပ္သည္။
စိုက္ခင္းျပဳစုနည္း
သားတက္မ်ားစိုက္ပ်ိဳးၿပီး ၊ေနာက္တစ္လအတြင္း ပင္ေျခေပါင္းမ်ားကို ႏိုင္ႏွင္းေအာင္ ႏွိမ္ႏွင္းျခင္း၊ယိုင္လဲေသာ ပ်ိဳးပင္မ်ားအား တည့္မတ္ ေပးျခင္း၊ ေျမဆြေပါင္းသင္ျခင္း၊ ရြက္ဖ်န္းေျမၾသဇာဖ်န္းျခင္းႏွင့္ ေပါင္းကင္းစင္ပါက ဘိုင္အိုကြန္ဘိုဇာကဲ့သုိ႔ စက္ရံုထုတ္ေျမၾသဇာမ်ားကို (၄၅)ရက္သားလွ်င္ တစ္ႀကိမ္ေကၽြးေမြးျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ရမည္။
ေျမၾသဇာေကၽြးနည္း
ေျမျပဳျပင္ခ်ိန္၌ ထည့္သြင္းရမည့္ အခ်ိဳးျဖစ္ေသာ ထံုး၊ဘုိင္အိုကြန္ပိုဇာ ႏွင့္အားျဖည့္ေျမၾသဇာမ်ားကို တစ္ၿပိဳင္ တည္းေကၽြးပါ။ စိုက္ခင္း ေပါင္းႏုတ္ၿပီး ၊ေျမမဆြမီ ဘိုင္အိုကြန္ပိုဇာႏွင့္ အားျဖည့္ေျမၾသဇာမ်ားကို အနည္းငယ္စီ အႀကိမ္မ်ားမ်ားေကၽြးေပးၿပီးမွ ေျမဆြၿပီးေရသြင္း ပါ။ဇီဝစူပါႏွင့္ အသင့္သံုး အီးအမ္မ်ားကို အပင္ႀကီးထြားမႈလ်င္ ျမန္ေစရန္ တစ္လတစ္ႀကိမ္ ပက္ဖ်န္းေပးရမည္။
- တစ္ဧကအတြက္ ေျမၾသဇာႏႈန္းထားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။
(က) ထံုး (၁၀ ပိႆာ ဝင္အိတ္) – ၁၅ အိတ္
(ခ) ယူရီးယား (၁၁၂ ေပါင္ ဝင္အိတ္) -၁.၅ အိတ္
(ဂ)တီစူပါ (၁၁၂ ေပါင္ဝင္အိတ္) – ၁အိတ္
(ဃ)ပိုတက္ (၁၁၂ ေပါင္ဝင္အိတ္) – ၁.၅ အိတ္
(င) ဘိုင္အိုကြန္ပိုဇာ (၁၅ ပိႆာဝင္အိတ္) -၂ အိတ္
(စ) အားျဖည့္ေျမၾသဇာ (၁၅ ပိႆာဝင္အိတ္) – ၂ အိတ္
(ဆ) ဇီဝစူပါ ရြက္ဖ်န္းေျမၾသဇာ (၀.၅) လီတာပုလင္း – ၅ ပုလင္း
(ဇ) အသင့္သံုးအီးအမ္ (၁) လီတာပုလင္း – ၁၀ ပုလင္း
ေရေပးသြင္းနည္း
ရက္ရွည္ၾကာ ေရဝပ္ျခင္းကို မႀကိဳက္ပါ။သို႔ေသာ္ ပင္ေျခေျမႀကီး အျမဲတန္းစိုစြတ္သည္ကို ႏွစ္သက္သည္။ ေရေပးသြင္းႏိုင္ပါက စိုက္ခင္း ေျမ၌ အစိုဓါတ္မျပတ္ရွိေစရပါမည္။
ပိုးမႊားေရာဂါကာကြယ္ႏွိမ္ႏွင္းနည္း
ပိုးမႊားႏွင့္ေရာဂါက်ေရာက္မႈ နည္းပါးပါသည္။
ရိတ္သိမ္းနည္း
တစ္ႏွစ္လွ်င္ (၄) လတစ္ႀကိမ္ (၃) ႀကိမ္ ရိတ္သိမ္းႏိုင္ပါသည္။အရြက္စိုမ်ားကို ေျမျပင္ႏွင့္ကပ္၍ တံစဥ္ျဖင့္ ရိတ္သိမ္းၿပီး ၊စပါးကဲ့သို႔ စည္းေႏွာင္တင္ပို႔ႏိုင္ပါသည္။
စက္ရံုသို႔ပို႔ရမည့္ကာလ
ရိတ္သိမ္းၿပီး စပါးလင္ရြက္စိုမ်ားကို စက္ရံုသို႔ ေန႔ခ်င္းပို႔ပါက ဆီထြက္ႏႈန္းကို ပိုေကာင္းေစပါသည္။
တစ္ဧကအထြက္ႏႈန္း
တစ္ဧကလွ်င္ တစ္ႏွစ္စပါးလင္ဆီေမႊးရြက္စို (၁၀)တန္၊
စိုက္ပ်ိဳးသုတ ပစၥယ (Pissaya Info)
The post စပါးလင္ဆီေမႊးစိုက္ပ်ိဳးျပဳစုနည္း appeared first on Myanmar Farmers' Portal.