ဒိုခ်က္ကင္းအမ်ိဳးအစားမ်ား
၁။ ဒိုခ်က္ကင္းဆိုသည္မွာ ဂ်ပန္အသံုးအနႈန္းျဖစ္ပါသည္။ အင္တီဂရန္႔မိုကၠရိုေအာ္ဂဲနစ္ဆန္ဟုေခၚပါသည္။ ဒိုခ်က္ကင္းဆိုသည္မွာ မိမိေဒသတြင္ရွိေသာ အနုဇီ၀ပိုးမ်ားကိုေမြးျမဴအသံုးျပဳထားသည့္ သဘာ၀ေျမၾသဇာကို ေခၚပါသည္။ဒိုခ်က္ကင္းသည္ သဘာ၀ သစ္ေတာေျမ၀ါးရံုေတာေျမမ်ားတြင္ ရွိပါသည္။ သစ္ရြက္ (သို႔မဟုတ္) ၀ါးရြက္မ်ား (၁-၂) ႏွစ္အၾကာရြက္ေၾကြခ်ထားၿပီး ယင္းသစ္ရြက္ မ်ားေဆြးေျမ႕၍ ေရာေနွာသြားေသာ ေျမျဖစ္ပါသည္။ သစ္ပင္၊ ၀ါးပင္အရြက္မ်ားေဆြးေျမ႕ေနေသာ ေျမမ်ိဳးတြင္ ဒိုခ်က္ကင္း ရွိပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ သစ္ပင္ေအာက္၊ ၀ါးရံုေအာက္မ်ားတြင္ ဒိုခ်က္ကင္း ရွိပါသည္။ ဒိုခ်က္ကင္းျပဳလုပ္ရာတြင္ အဆင့္ႏွစ္ဆင့္ ရွိပါသည္။
(က) ဒိုခ်က္ကင္းေမြျမဴျခင္း၊
(ခ) ဒိုခ်က္ကင္အသံုးျပဳၿပီး သဘာ၀ေျမၾသဇာျပဳလုပ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါသည္။
(က) ဒိုခ်က္ကင္းေမြးျမဴျခင္း
၀ါးရံုေတာေအာက္မ်ားတြင္ ေၾကြေနေသာသက္တမ္း (၁-၂) ႏွစ္ခန္႔ရွိ ၀ါးရြက္ေၾကြမ်ားမွ အခ်ိဳ႔၀ါးရြက္မ်ားမွာ ေဆြးေနၿပီး အခ်ိဳ႔မွာေဆြးေျမ႕ စျပဳေနပါသည္။ ထို၀ါးရြက္မ်ားကို ဖယ္ၿပီး အေပၚယံေျမဆီလႊာ (၆) လက္မခန္႔ကို အခ်င္း (၂.၅) ေပ(သို႔) (၃) ေပခန္႔အ၀ိုင္း တူဆြေခ်မြရမည္။ေရတစ္ပံုးခန္႔ (သို႔မဟုတ္) ေရ (၃-၄) ဂါလံခန္႔ကို တင္လဲရည္တစ္ပုလင္းႏွင့္ ေရာစပ္ထားရမည္။ ၎ေနာက္ဖြဲႏုကို ေျမႀကီးႏွင့္ဆတူေရာ၍ ေပါက္ျပားႏွင့္ ေမႊရပါမည္။ ဖြဲႏုအနည္းအမ်ားကို မ်က္မွန္ျဖင့္ခ်ိန္ဆပါက လံုေလာက္ပါသည္။ အဓိကမွာ ေရ ထည့္ရာတြင္ အနည္းလြန္းမမ်ားလြန္းရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ဖြဲနုေရာထားသည့္ေျမတြင္ တင္လဲရည္ႏွင့္ ေရေရာစပ္ထားတာကို ထည့္၍ နယ္ရပါမည္။ အကယ္၍ တင္လဲရည္မရႏိုင္ပါက ၾကံသကာ(၅၀) က်ပ္သားခန္႔ကို ေရျဖင့္ ျပစ္ျပစ္က်ိဳ၍ အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။
ေရ(၆၀)%ခန္႔ ထည့္ရမည္ဆိုေသာ္လည္း မိုးတြင္းကာလ ေရစိုေနပါက မလိုအပ္ပါ။ ေျမေျခာက္လွ်င္ ေရမ်ားမ်ား ထည့္ရပါမည္။ လက္ႏွင့္ ဆုပ္ၾကည့္ၿပီး ေရမ်ားလက္ၾကားမွ ထြက္လာလွ်င္ ေရမ်ားသည့္အဆင့္ ေရာက္ၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ လက္ႏွင့္ဆုပ္လိုက္၍ မရလွ်င္ေရနည္း ပါသည္။ ၎ၾကားထဲမွ ခ်ိန္ဆၿပီး တင္လဲရည္ႏွင့္ေရာစပ္ထား သည့္အရည္ကို ထည့္ရပါမည္။ သမသြားသည့္အခါ ၀ါးရြက္မ်ားႏွင့္ ျပန္ဖံုးကာ ေျမြေရခြံအိတ္စမ်ားႏွင့္ ဖံုး၍ (၃) ညအိပ္ထားရပါမည္။ မိုးတြင္းအခ်ိန္တြင္ မိုးေရမ၀င္ေစရန္ ဂရုစိုက္ရ မည္ျဖစ္ပါသည္။ (၃) ညအိပ္ထားၿပီး (၄) ရက္ေျမာက္တြင္ ဒိုခ်က္ကင္းကို ရရွိပါမည္။ ဖံုးအုပ္ထားသည့္ ေျမြအေရခြံအိတ္နွင့္ ၀ါးရြက္မ်ားကို ထည့္ၿပီး လွန္ ၾကည့္ေသာအခါတြင္ အျဖဴေရာင္မႈိဒိုခ်က္ကင္းမ်ား တက္ေနသည္ကို ေတြ႔ရပါမည္။ လက္ႏွင့္စမ္းၾကည့္လွ်င္ အပူခ်ိန္ (၆၀ံ-၇၀ံ) စင္တီဂရိတ္ ရွိသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ အနံခ်ိဳေမႊး၍စူးရွပါက ေကာင္းမြန္သည့္ ဒိုခ်က္ကင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းဒိုခ်က္ကင္းကို က်ံုး၍ အိတ္ထဲသို႔ ထည့္ယူ ထားရပါမည္။ ဒိုခ်က္ကင္းရရွိၿပီးေနာက္ ဒုတိယအဆင့္အေနျဖင့္ သဘာ၀ေျမၾသဇာျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
(ခ) ဒိုခ်က္ကင္းအသံုးျပဳၿပီး သဘာ၀ေျမၾသဇာျပဳလုပ္ျခင္း
ဒိုခ်က္ကင္းအသံုးျပဳ၍ သဘာ၀ေျမၾသဇာျပဳလုပ္ရာတြင္ လိုအပ္သည့္ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းမ်ားမွာ –
(၁) ႏြားေခ်း၊ ၀က္ေခ်း
(၂) ေကာက္ရိုး
(ဂ) စပါးခြံတို႔ ျဖစ္ပါသည္။
ပထမဦးစြာ စပါးခြံကို ေျခာက္ေပပတ္လည္ခန္႔နွင့္ အျမင့္ (၆) လက္မရွိေအာင္ ေျမေပၚမွာ ျဖန္႔ခင္းရပါမည္။ ယင္းေနာက္ေရျဖန္းေပးပါ။ စပါးခြံေပၚသို႔ ႏြားေခ်းတိရစာၦန္ေခ်းမ်ားကို (၆) လက္မထုခန္႔ ျဖန္႔ခင္းေပးပါ။ ႏြားေခ်းေပၚတြင္ ပထမဆင့္ (၁) ေမြးျမဴၿပီး သိမ္းဆည္းထား သည့္ ဒိုခ်က္ကင္းကို လက္ႏွင့္ ဆယ္ဆုပန္ခန္႔ ျဖဴးေပးရပါမည္။ ၎ေနာက္ ေရျဖန္းေပးပါ။ ႏြားေခ်းေပၚတြင္ ေကာက္ရိုး (သို႔မဟုတ္) ေျပာင္းဖူးရိုး (သို႔) ေပါင္းျမက္စသည္တို႔ကို ျဖန္႔ခင္းပါ။ယင္းေနာက္ ပိျပားေစရန္ လူျဖင့္နင္းေပးရန္ လုိအပ္ပါသည္။ ၿပီးလွ်င္ ေရျဖန္းပါ။ ၎ (၃) လႊာကို (၁) ထပ္ဟု ေခၚေလ့ရွိပါသည္။ အထပ္ (၁) ထပ္စီတြင္ ေရျဖန္းေပးရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သံုးေသာ ပစၥည္း၏ အစို အေျခာက္ေပၚမူတည္၍ ေရအနည္းအမ်ားလိုအပ္ပါသည္။ ပ်မ္းမွ်ျခင္း အထပ္ (၄-၅) ထပ္ရွိ ေျမၾသဇာ တစ္ပံုၿပီးသည္အထိ ေရတစ္ပိသာ ခန္႔လိုအပ္ပါသည္။
ေျမၾသဇာပံုျပဳလုပ္ရာတြင္ ေႏြရာသီတြင္ သစ္ပင္ရိပ္ေအာက္တြင္ ျပဳလုပ္ေပးရပါသည္။ ေနပူလွ်င္ ဒိုခ်က္ကင္းသည္ အလုပ္မလုပ္ပါ။ မျပန္႔ပြားႏိုင္ပါ။ မိုးတြင္းတြင္ မိုးေရမ၀င္ေအာင္ ဖံုးအုပ္ထားရန္ (သို႔မဟုတ္) အမိုးေအာက္တြင္ လုပ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ဤသို႔ အထပ္ (၄-၅) ထပ္၊ အျမင့္ (၅) ေပခြဲ၊ (၆) ေပခန္႔ ေရာက္ေအာင္ ပံုေလ့ရွိပါသည္။ ေနာက္ဆံုးအထပ္အေပၚ စပါးခြံႏွင့္ ဖံုးအုပ္ထားရပါသည္။ ဖံုးအုပ္ထားေသာ ေျမၾသဇာပံုသည္ (၃-၄) ရက္တြင္ ဓါတ္ျပဳစျပဳေနၿပီျဖစ္၍ အတြင္းသို႔ ႏိႈက္ၾကည့္ပါက အလြန္ပူေနသည္ကို ေတြ႕ရပါ သည္။ (၆၀-၇၀) ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္အထိ ရွိေနပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ ပူေနျခင္းသည္ တျဖည္းျဖည္းေလ်ာ့လာၿပီး (၃-၄) ပတ္ၾကာလွ်င္ မပူေတာ့ပါ။ အပံုေျပာင္းပံုရာတြင္ လက္ရွိေျမၾသဇာပံုအျပင္ ႏႈတ္ခမ္းသားမ်ားကို အတြင္းဘက္ပိုင္း ေရာက္ေအာင္ ပံုေပးရမည္ျဖစ္ ပါသည္။ (၆) လက္မမွ (၈) လက္မထုျဖန္႔ခင္းလိုက္၊ ေရေလာင္းလိုက္ လုပ္ေပးရပါမည္။ အပံုေျပာင္း ၿပီးပါက ျပန္လည္ဓါတ္ျပဳေန၍ (၃-၄) ရက္အၾကာတြင္ ျပန္ပူေနသည္ကို ေတြ႔ရပါမည္။
ေနာက္ထပ္ (၃-၄) ပတ္ၾကာလွ်င္ အပူခ်ိန္မရွိေတာ့သည့္အခါ တစ္ခါထပ္ျပီးအပံုေျပာင္းေပးပါ။ ႏွစ္ခါအပံုေျပာင္းျပီး ေနာက္ထပ္ (၃-၄) ပတ္ၾကာသည့္အခါ ဒိုခ်က္ကင္းသဘာ၀ေျမၾသဇာကို ရရွိသည္ျဖစ္ပါသည္။ ဒိုခ်က္ကင္းသဘာ၀ေျမၾသဇာျဖစ္ေသာအခါ အပူခ်ိန္ မရွိေတာ့ပါ။ တိရိစာၦစြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားသည္လည္း အနံ႔လံု၀မရွိေတာ့ပါ။ ယခင္ျဖဴးေပးထားေသာ ဒိုခ်က္ကင္းမႈိမ်ားသည္ ေျမၾသဇာ တစ္ပံုလံုးျပန္႔သြားျပီး စိုက္ခင္းမ်ားတြင္ ဒိုခ်က္ကင္းေျမၾသဇာကိုထည့္သံုးျခင္းအားျဖင့္ဒိုခ်က္ကင္းပိုးမ်ားသည္ ျပန္႔ပြားမ်ားသည္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းတို႔သည့္ေၾကြက်ေနေသာ သစ္ရြက္မ်ားကို ေဆြးေျမ႕ေစျပီး အပင္၏အာဟာရအျဖစ္ စားသံုးနိုင္ရန္ျပဳလုပ္ေပးပါသည္။
ေျမအတြင္ ေလ၀င္/ေလထြက္၊ ေရ၀င္/ေရထြက္ ေကာင္းေအာင္လည္းျပဳလုပ္ေပးပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စိုက္ျပိဳးေရးအတြက္ အလြန္ အသံုး၀င္ပါသည္။ သဘာ၀သစ္ေတာေျမ နွင့္ယာေျမမ်ား ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္လွ်င္ သစ္ေတာေျမမ်ား ပိုေကာင္းသည္ကို လက္ခံၾကပါသည္။ အဓိကကြာျခားခ်က္မွာ သဘာ၀သစ္ေတာေျမမ်ားတြင္ ဒိုခ်က္ကင္းပိုးမ်ား ေပါက္ပြားၾကြယ္၀ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။
ဒိုင္ခ်က္ကင္းေျမၾသဇာ ကို စိုက္ပ်ိဳးေရးတြင္သာမက ေမြးျမဴေရးတြင္လည္းအသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။ ၀က္ေမြးျမဴမည္ဆိုလွ်င္ဒိုင္ခ်က္ ကင္းေျမၾသဇာ (၅၀)%ႏွင့္ လႊစာမႈန္႔(၅၀)% ေရာျပီး (၂)ေပခြဲမွ (၃)ေပ အနက္တူးထားသည့္ ေျမက်င္းထဲတြင္ အခင္းအျဖစ္ျဖည့္ထည့္ရပါမည္။ ယင္းအေပၚတြင္၀က္ေမြးျမဴမည္ဆိုပါက အနံ႔ဆိုးလံုး၀မထြက္ပါ။ ေရာဂါဒဏ္လည္းခံႏိုင္ျပီး အစာေကၽြးႏႈန္းသက္သာေစပါသည္။ ၾကက္ေမြးျမဴရန္အတြက္ (၁)ေပခြဲခန္႔ေအာက္မွ ခင္းေပးလွ်င္လံုေလာက္ပါသည္။ ဒိုင္ခ်က္ကင္းသည္ မိမိေဒသတြင္းရွိ အေပၚယံေျမေဆြးကိုယူ၍ ေမြးျမဴျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မိမိေဒသနွင့္လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာေနထိုင္ႏိုင္၍ မိမိရာသီဥတုႏွင့္ ကိုက္ညီျပီး ျဖစ္ပါသည္။ မိမိယာေျမ၊ စိုက္ခင္းေျမအတြင္းတြင္ အလြယ္တကူ ေနထိုင္ျပန္႔ပြာႏိုင္သည္။
ဥပမာ- ရွမ္းျပည္အတြက္ ရွမ္းျပည္မွ ေျမေဆြး၊ အပူခ်ိန္ေဒသအတြက္ အပူပိုင္းေဒသမွ ေျမေဆြးကိုသံုး၍ေမြးျမဴႏိုင္ပါသည္။ ဒိုင္ခ်က္ကင္း ပိုးေမြးျမဴျပီး ေျမၾသဇာျပဳလုပ္ရာတြင္လည္း မိမိေဒသထြက္လယ္ယာ၊စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ စရိတ္စက အကုန္အက်သက္သာ စြာျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါသည္။ ယင္းေျမၾသဇာကိုအသံုးျပဳမည္ဆိုပါက မ်ားစြာအက်ိဳးေက်းဇူးရွိေၾကာင္းေတြ႔ရွိျပီးျဖစ္ပါသည္။ သစ္ေတာ ပ်ိဳးဥယ်ဥ္မ်ားတြင္ ပ်ိဳးပင္ကငယ္မ်ားကိုဒိုခ်က္ကင္းေျမၾသဇာႏွင့္ ေျမၾကီး (၅၀)% ေရာစပ္၍စမ္းသက္သံုးစြဲပ်ိဳးေထာင္ရာတြင္ ေအာင္ျမင္ သန္စြမ္းေသာပ်ိဳးပင္မ်ားကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။
Source by – လယ္/ဆည္
The post ဒိုခ်က္ကင္းသဘာ၀ေျမၾသဇာ ျပဳလုပ္သံုးစြဲနည္း appeared first on Myanmar Farmers' Portal.