ေရာဂါပိုးျဖစ္ေစသည့္ သက္ရွိ – Drechslera oryzae
လကၡဏာရပ္
ေရာဂါလကၡဏာကို အရြက္ႏွင့္ စပါးေစ့ေပၚတြင္ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရေသာ္လည္း ရြက္ဖံုး၊ အႏွံ ခက္မ်ားေပၚတြင္လည္း ေတြ႔ႏိုင္သည္။ အရြက္ေပၚတြင္ အစက္ငယ္မွ ႏွမ္းေစ့အရြယ္၊ တစ္ခါ တစ္ရံ တစ္စင္တီမီတာအရြယ္ထိရွိေသာ ဘဲဥပံု အညိဳေရာင္ေျပာက္မ်ား ညီညာစြာပ်ံ႔ႀကဲေန သည္။ အစက္အေျပာက္မ်ားမွာ အစပိုင္းတြင္ ခရမ္းေ၇ာင္၊ အညိဳေရာင္ရွိၿပီး ႀကီးလာသည္ႏွင့္ အမွ် အညိဳေရာင္အနားရစ္ ႏွင့္ မီးခိုးေရာင္ဗဟုိရွိေသာ ကြက္ေျပာက္မ်ား ျဖစ္လာသည္။ ထိုမွတဆင့္ အရြက္ေျခာက္ေသသြားသည္။ အေစ့ခြံေပၚတြင္ အနက္ေရာင္(သို႔) အညိဳရင့္ အစက္အေျပာက္မ်ား ေတြ႕ႏိုင္သည္။ အႏွံခက္၏ အဆစ္မ်ားၾကားတြင္လည္း အညိဳေရာင္ ေရာဂါကြက္ျဖစ္ၿပီး စပါးေစ့ အဆံတည္မႈနည္းေစသည္။ အဆံမေအာင္ပဲ စပါးေစ့ရႈံ႕လိမ္၍ အေရာက္ပ်က္ေစသည္။ ေရာဂါရ စပါးေစ့မ်ားကို ျပန္လည္ စိုက္ပ်ိဳးျခင္းျဖင့္ ပ်ိဳးပင္နာေရာဂါ (Seedling blight) ျဖစ္ေစၿပီး ပ်က္စီး ဆံုးရႈံးမႈမ်ားနိုင္သည္။
က်ေရာက္ခ်ိန္
ေျမတြင္ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း ႏွင့္ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ဓါတ္ လြန္ကဲျခင္းတို႔သည္ ရြက္ညိဳေျပာက္ေ ရာဂါကို တိုးတက္ေစသည္။ ၄င္းျပင္ ေရသြင္း ေရထုတ္ညံ့ဖ်င္းေသာ ဓါတ္ေလ်ာ့အေျခအေန လြန္ကဲေသာ ေျမမ်ားတြင္လည္း ေရာဂါကို ေတြ႔ႏိုင္သည္။ စပါးပင္သည္ မင္ဂနီ၊ ဆီလီကာ၊ ေဖာ့စဖရပ္၊ ပိုတက္ဆီယမ္၊ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ စေသာ ဓါတ္မ်ားခ်ိဳ႔တဲ့ပါက ထိုေရာဂါျပင္းထန္စြာ က်ေရာက္ေလ့ရွိသည္။ အပုပ္လြန္ေသာ လယ္မ်ားတြင္ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ဆာလဖိုက္ဓါတ္ေငြ႔မ်ား ထြက္လာျခင္းေၾကာင့္ အပင္မ်ားသည္ ဆီလီကာ ႏွင့္ ပိုတက္ဆီယမ္တို႔ကို ပံုမွန္အတိုင္း မစုပ္ယူႏိိုင္သျဖင့္ ေရာဂါပို၍ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ရြက္ညိဳေျပာက္ေရာဂါလကၡဏာ သည္ အပင္တြင္ ပိုတက္ဆီယမ္ဓါတ္ခ်ိဳ႔တဲ့၍ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ရြက္ေျပာက္လကၡဏာမ်ားႏွင့္ ဆင္တူသည္။ စြတ္စိုေသာ ေျမထက္ ေျခာက္ေသြ႔ေသာ ေျမတြင္ ရြက္ေျပာက္အရည္အတြက္ ပိုမိုမ်ားျပားစြာ ျဖစ္ေပၚသည္။ ေရာဂါ ကူးစက္ရန္ အေကာင္းဆံုးအပူခ်ိန္မွာ (၂၀ – ၂၅ ံC)ျဖစ္သည္။ တိမ္ထူၿပီး မိုးအဆက္မျပတ္ရြာေနပါက မႈိႀကီးထြားမႈအတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာေၾကာင့္ ေရာဂါျပန္႔ပြားမႈ ျမန္ေစသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း
ေရာဂါကင္းေသာ စိုက္ခင္းမွ မ်ိဳးေစ့ကို ေရြးခ်ယ္ စိုက္ပါ။ ေရာဂါက်ပင္ႀကြင္း ပင္က်န္မ်ား ႏွင့္ အျခား ေပါင္းပင္မ်ားကို မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးပစ္ပါ။
က်န္းမာသန္စြမ္းေသာ စပါးမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ သဘာ၀ေျမၾသဇာ၊ ဓါတ္ေျမၾသဇာ၊ အနည္းလို အာဟာရ ဓါတ္မ်ားကို အခ်ိဳးညီညီ သံုးစြဲပါ။
ႏိုက္ထရိုဂ်င္ေျမၾသဇာ ထည့္ေသာ အၾကိမ္တိုင္းတြင္ ပိုတက္ရွ္ ႏွင့္ တီစူပါကို တြဲထည့္ပါ။
ေရာဂါက် စိုက္ခင္းကို ျဖတ္၍ ေရသြင္းေရထုတ္ ျပဳလုပ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
စပါးစိုက္ေျမကို ေျမဆီၾသဇာ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ ျပဳျပင္ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း၊ ေ၇သြင္းေရထုတ္ မွန္မွန္ ျပဳလုပ္ေပးျခင္း၊ စိုက္ခင္းသန္႔ရွင္းေရး စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ သင့္ေတာ္ေသာ စိုက္ခ်ိန္ကို ခ်ိန္ဆ၍ စိုက္ပ်ိဳးျခင္းစေသာ စိုက္ပ်ိဳးနည္းစနစ္မ်ားကို စနစ္တက် မွန္မွန္ကန္ကန္ ေဆာင္ရြက္ပါ။
ေအာက္ပါ မႈိသတ္ေဆးမ်ား ပက္ဖ်န္းအသံုးျပဳပါ။
(က) Propiconazole (ပရိုပီကိုနာဇိုး)
(ခ) Tricyclazole (ထရိုင္ဆိုက္ကလာဇိုး)
(ဂ) Thiophanate methyl + Thiram သိုက္အိုဖာ နိတ္မီသိုင္း +သိုင္ရမ္)
(ဃ) Chlorothalonil (ကလိုရိုသာလိုေနး)
(င) Carbendazim (ကာဗန္ဒါဇင္)
စိုက္ပ်ိဳးေရးဦးစီးဌာန
The post စပါးရြက္ညိဳေျပာက္ေရာဂါ appeared first on Myanmar Farmers' Portal.