ျခင္းျဖင့္ ခ်င္း စိုက္ပ်ိဳးနည္းစနစ္
ျမန္မာအမည္ – ခ်င္း
အဂၤလိပ္အမည္ – Ginger
ရူကၡေဗဒအမည္ – Zingeber Officinale
မ်ိဳးရင္းအမည္ – Zingeberaceae
ခ်င္းမ်ိဳးေစ့
၁။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ခ်င္းကို ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ အမ်ားဆံုးစိုက္ပ်ိဳးၾကျပီး၊ေဒသအေခၚအေ၀ၚအားျဖင့္ ခ်င္းျဖဴ(ေအာက္ခ်င္း) မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။ ဟသၤာတတြင္စိုက္ပ်ိဳးသည့္ခ်င္းမ်ိဳးမွာ အနံ႔ရွိျပီး၊ အမွ်င္နည္း၍ အသားႏုသျဖင့္ ေဆးဘတ္၀င္အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါသည္။
မ်ိဳးထားသိုမႈစနစ္မွာ ဒီဇင္ဘာ၊ ဇန္န၀ါရီလမ်ားတြင္တူးေဖာ္ရရွိေသာ ခ်င္းတက္မ်ားကို အိမ္ေအာက္တြင္ေျမက်င္းတူး၍လည္းေကာင္း၊ ျဖန္႔၍လည္းေကာင္း ထားရွိပါသည္။ ခ်င္း၏မ်ိဳးေစ့နားေနခ်ိန္ (Dormancy) ရက္ (၆၀)မွ (၉၀)ထိ ရွိပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ခ်င္းတက္၏ မ်က္ေစ့မ်ားဖူးမ်ားမွ စတင္အေညွာင့္ေပါက္လာပါသည္။
(ခ) ပ်ိဳးေဘာင္ျပင္ဆင္ျခင္းႏွင့္ ပ်ိဳးေထာင္ျခင္း
ကုန္းၾကသည့္ေနရာမ်ားတြင္ (၃)ေပအက်ယ္ (၆)လက္မအျမင့္ ပ်ိဳးေဘာင္မ်ားျပဳလုပ္ျပီး၊ ေျမေဆြးထည့္ေပးပါသည္။ မ်က္ေစ့ (၃)ေစ့မွ (၅)ေစ့ပါရွိသည့္ ခ်င္းတက္မ်ားကိုဖဲ့၍ စတင္ပ်ိဳးေထာင္ပါသည္။ ပ်ိဳးေထာင္သည့္အခ်ိန္မွာ ေမလ-တတိယပတ္ ျဖစ္သည္။ မိုးရြာသြင္းမႈ မရွ္ိသည့္ေန႔မ်ားတြင္ တစ္ေန႔ ေရ(၂)ၾကိမ္ဖ်န္းေပးပါသည္။ ပ်ိဳးပင္မ်ား (၃၀)က်ပ္သားရွိခ်ိန္တြင္ ျခင္းထဲသို႔ေရႊ႕ေျပာင္းစိုက္ပ်ိဳးပါသည္။
(ဂ) အသံုးျပဳသည့္ ျခင္း အမ်ိဳးအစားမ်ား
အခ်င္း(၂)ေပ၊ အျမင့္ (၂.၅)ေပခန္႔ရွိ ကြမ္းျခင္းမ်ား၊
ထန္းလ်က္ျခင္းမ်ား၊
ထံုးျခင္းမ်ားကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။
(ဃ) စိုက္ပိ်ဳးရန္ ေျမေဆြးျပင္ဆင္ျခင္း
– ေျမေဆြး၊ ၾကက္ေခ်း/ႏြားေခ်း၊ စက္ဖြဲျပာဆတူ ေရာစပ္အသံုးျပဳျခင္း၊
– ေျမေဆြး (၄)ဆ၊စက္ဖြဲျပာ (၁)ဆေရာစပ္အသံုးျပဳျခင္း၊
– ေျမေဆြး (၁)ဆ၊ စက္ဖြဲျပာ (၁)ဆ ေရာစပ္အသံုးျပဳျခင္းႏွင့္
ေျမေဆြး (၂)ဆ၊စက္ဖြဲျပာ (၁)ဆ၊ ဖြဲၾကမ္း (၁)ဆ ေရာစပ္အသံုးျပဳၾကပါသည္။
– ျခင္းေအာက္ေျခတြင္အင္ဖက္ခံ၍ ေရာစပ္ထားေသာ စပ္ေျမေဆြးမ်ားကို ျခင္းမ်ားထဲသို႔ (၆)လက္မခန္႔ထည့္ေပးပါသည္။
(င) စိုက္ပ်ိဳးျခင္း
စိုက္ပ်ိဳးရာတြင္ တိုက္ရိုက္စိုက္ပ်ိဳးျခင္းႏွင့္ ပ်ိဳးေထာင္ေရႊ႕ေျပာင္းစိုက္ပ်ိဳးျခင္း (၂)မ်ိဳးရွိပါသည္။
(၁) တိုက္ရိုက္စိုက္ပ်ိဳးျခင္း
ေမလတြင္စတင္စိုက္ပ်ိဳးပါသည္။ ခ်င္းတက္၏အရြယ္အစားေပၚမူတည္ျပီး၊ (၂)က်ပ္သားရွိတဲ့ခ်င္းတက္မွာ မ်က္ေစ့ (၁)ေစ့ မွ (၃)ေစ့ပါ သည့္ ခ်င္းသားတက္မ်ားကို ေျမတြင္တိုက္ရိုက္္ခ်၍ စိုက္ပ်ိဳးပါသည္။ ေျမေဆြးျဖင့္ပါးပါးဖံုးေပးပါသည္။ မိုးရြာသြန္းမႈမရွိလွ်င္ တစ္ေန႔ေရ(၂) ၾကိမ္ေလာင္းေပးရပါသည္။ စိုက္ျပီး (၁၄)ရက္ၾကာ အစို႔ထြက္လာျပီး၊ (၂၈)ရက္ၾကာတြင္ (၆)လက္မအျမင့္ထိ အပင္မ်ားၾကီးထြားလာပါ သည္။ ခ်င္းတစ္ပိသာကို ျခင္းအေရအတြက္(၅၀)ထိ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါသည္။ ေရေလာင္းခ်ိန္သက္သာရန္အတြက္ ပ်ိဳးေဘာင္မ်ားတြင္ ပ်ိဳးေထာင္ျပီးျခင္းထဲသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါသည္။
(၂) ခ်င္းပ်ိဳးပင္မ်ားကို ျခင္းတြင္ေရႊ႕ေျပာင္းစိုက္ပ်ိဳးျခင္း
(၃၀)ရက္သား သက္တန္းရွိ ခ်င္းပ်ိဳးပင္မ်ားကို စပ္ေျမထည့္ထားေသာျခင္းထဲတြင္ စတင္စိုက္ပ်ိဳးပါသည္။ ျခင္းေတာင္းတစ္ခုတြင္ (၁)ပင္မွ (၃)ပင္ထိစိုက္ပ်ိဳးပါသည္။
(စ) အပင္ျပဳစုျခင္း
ခ်င္းပင္၏သဘာ၀မွာ အပင္တစ္ပင္ပြားတိုင္း ခ်င္းတတ္တစ္ခုျဖစ္လာျပီး၊အပင္၏ေအာက္ေျခမွသည္ အေပၚသို႔ခ်င္းတတ္မ်ားျဖစ္ေပၚလာ ပါသည္။ ေရႊ႕ေျပာင္းစိုက္ျပီး(၁၅)ရက္တြင္လိုအပ္လွ်င္မႈိသတ္ေဆးမ်ား ပက္ျဖန္းေပးရန္လိုပါသည္။ ခ်ငး္တက္မ်ားၾကီးထြားလာျပီးေနာက္္ (၃၀) ရက္သားသက္တန္းရွိလွ်င္ စပ္ေျမျဖင့္ ျပန္လည္ဖို႔ေပးရန္လိုပါသည္။ အပင္ေျခတြင္ ရက္(၃၀)လွ်င္ တစ္ၾကိမ္ႏႈန္းႏွင့္ (၄)ၾကိမ္တိတိ တိုင္ေအာင္ ျခင္းအျပည့္အထိေျမဖို႔ေပးပါသည္။ ခ်င္းပင္ပြားႏႈန္းမွာ (၁)ပင္မွ (၂)ပင္။ (၂)ပင္မွ (၄)ပင္။ (၄)ပင္မွ (၈)ပင္ နွင့္ (၈)ပင္မွ (၁၆) ပင္ထ္ိဆပြားပြားမ်ားပါသည္။
ခ်င္းမ်ားရင့္ခ်ိန္တြင္ ႏႈတ္သိမ္းရမွာျဖစ္ပါသည္။ မူလ(၂)ပင္စိုက္ထားက (၁၆)ပင္ထိ ရရွိႏိုင္ပါသည္။
(ဆ) ရိိတ္သိမ္းျခင္း
ခ်င္းပင္စိုက္ျပီး သက္တမ္းရက္ေပါင္း(၂၁၀)အၾကာ(ဒီဇင္ဘာလ)တြင္ ခ်င္းတက္မ်ားကို စတင္တူးေဖၚႏိုင္ပါသည္။ ခ်င္းပင္သက္တမ္း ရက္ေပါင္း (၂၄၀) (ဇန္န၀ါရီလ) တြင္အရြက္မ်ား၀ါ၍ က်လာျပီး၊ ခ်င္းတက္မ်ားရင့္လာပါသည္။ တစ္ျခင္းတြင္ ပ်မ္းမွ် (၂)ပိႆာ ၊ မွ (၃)ပိႆာ ထိထြက္ရႏိုင္ပါသည္။ အထြက္အျမင့္ဆံုး (၅)ပိသာထိထြက္ရွိပါသည္။
အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား
၃။ ျခင္းစနစ္ျဖင့္ ခ်င္းစိုက္ပ်ိဳးျခင္းမွ ေအာက္ပါအက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားကို ရရွိႏိုင္ပါသည္။
(က) မိုးမ်ားေသာေဒသတြင္ ေရစိမ့္ကိုင္မႈေၾကာင့္ ခ်င္းပင္၀ါျခင္းႏွင့္ ခ်င္းတက္ပုပ္ျခင္းမ်ားမွ ကာကြယ္ႏိုင္ျပီး ခ်င္းတြင္က်ေရာက္တတ္ေသာ ေျမေဆာင္ေရာဂါမ်ားကိုကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။
(ခ) အိမ္ျခံေျမေနရာ က်ဥ္းက်ဥ္းတြင္ စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ႏိုင္ပါသည္။ အိမ္ျခံေျမကိုေနရာမလပ္ အက်ိဳးရွိစြာအသံုးခ်ႏိုင္ပါသည္။ တစ္ပိုင္ တစ္ႏိုင္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ပါသည္။ တစ္ဖက္တစ္လမ္းမွ မိသားစု၀င္ေငြတိုးျမင့္ရရွိျပီး စီးပြားေရးအရလည္း တြက္ေျခကိုက္ႏိုင္ပါသည္။
(ဂ) ေပါင္းျမက္ရွင္းလင္းရန္လြယ္ကူျခင္းႏွင့္ သက္သာျခင္း။
(ဃ) တစ္ပင္ျခင္းျပဳစုေပးသျဖင့္အထြက္ႏႈန္းျမင့္မားကာ စိုက္ပ်ိဳးသူအတြက္အက်ိဳးအျမတ္ပိုမိုရရွိႏိုင္ပါသည္။ ျပည္ပပို႔ကုန္အမည္သစ္ တစ္မ်ိဳးအျဖစ္ အရည္အေသြးမွီခ်င္းမ်ား ထုတ္လုပ္တင္ပို႔ႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။
(င) အထြက္ႏႈန္းမွာလည္း ရွမ္းျပည္နယ္တြင္စိုက္ေသာ အတန္းလိုက္စိုက္စနစ္ထက္ (၂)ဆ မွ (၂.၅)ဆ ပိုမိုထြက္ရွိျပီး စီးပြားေရးအရ ပိုမို တြက္ေခ်ကိုက္ႏိုင္ပါသည္။
ျခင္းထဲတြင္ အသံုးျပဳထားသည့္ေျမေဆြးမ်ားကို ခ်င္းမ်ား တူးေဖာ္ျပီးသည့္အခါ အျခားသီးႏွံမ်ားစိုက္ပ်ိဳးရာတြင္ ထည့္သြင္းအသံုးျပဳႏိုင္ပါ သည္။ ေနာက္ႏွစ္ခ်င္းစိုက္ရာတြင္လည္း ထပ္မံအသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။ ဤနည္းစနစ္ျဖင့္ နႏြမ္းႏွင့္ အာလူးမ်ားကိုလည္း အလားတူ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ ပါသည္။
The post ခ်င္းစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္နည္း appeared first on Myanmar Farmers' Portal.