(၁) ႏိုက္ထရိုဂ်င္ အာဟာရစီမံခန္႔ခြဲမႈ (Nitrogen (N) Management)
– မူလေျမဆီလႊာတြင္ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ (N) ပါ၀င္မႈ နည္းပါးျခင္း။
– ထည့္သြင္းေသာ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ (N) ေျမၾသဇာမွာေလလြင့္ဆံုးရံႈးမႈမ်ားျခင္း တို႔ေၾကာင့္ သီးႏွံပင္သည္ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ (N) ခ်ိဳ႔တဲ့သြား တတ္ပါသည္။ သီးႏွံပင္မ်ား၏ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့မႈ လကၡဏာမ်ားအနက္ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ (N) ခ်ိဳ႕တဲ့မႈသည္ အသိသာဆံုးျဖစ္ပါသည္။ Organic Matter ပါ၀င္မႈနည္းျခင္း ႏွင့္ ေျမခ်ဥ္မ်ားတြင္ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ (N) ခ်ိဳ႕တဲ့မႈလကၡဏာကို ပိုမိုေတြ႔ရတတ္ပါသည္။
– ႏိုက္ထရိုဂ်င္သည္ Protein တည္ေဆာက္မႈ၏ အေျခခံျဖစ္၍ အပင္၏ အစိမ္းေရာင္ျခယ္ chlorophyll တြင္ အဓိက ပါ၀င္ပါသည္။ အပင္မွ NO3 ပံုစံႏွင့္ NH4 ပံုစံတို႔ျဖင့္ စုပ္ယူေလ့ရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေျမထဲမွ NO3 ဟူသမွ်အားလံုရရွိနိုင္သည္ မဟုတ္ပါ။ ေျမတြင္ စိမ့္၀င္ၿပီး ဓါတ္ေျပာင္းကာ N2O, NO-gas မ်ားအျဖစ္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားႏိုင္ပါသည္။
မိမိစိုက္ခင္းေျမတြင္ ထည့္သြင္းရမည့္ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ (N) ေျမၾသဇာပမာဏမွာ သီးႏွံအမ်ိဳးအစား ေမွ်ာ္မွန္းအထြက္ႏႈန္း၊ O.M ပါ၀င္မႈ၊ ယခင္စိုက္ပ်ိဳးေသာ သီးႏွံႏွင့္ ထည့္သြင္းမည့္ သဘာ၀ေျမၾသဇာ Manure တို႔ အေပၚမူတည္ပါသည္။
ႏိုက္ထရိုဂ်င္ ခ်ိဳ႕တဲ့မႈလကၡဏာ
-စပါးပင္သည္ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ (N) ခ်ိဳ႕တဲ့ပါက ေအာက္ရြက္မ်ားမွ စကာ ၀ါလာၿပီး အပင္ေျခာက္ သြားျခင္း၊ ႀကီးထြားမႈ ရပ္တန္႔ျခင္း၊ အရြက္ ေသးငယ္ျခင္း၊ ပင္ပြားနည္းျခင္း၊ အႏွံပါပင္ပြားနည္းျခင္း၊ တစ္ႏွံပါေအာင္ေစ့နည္းျခင္း၊ အထြက္သိသာစြာ က်ဆင္းျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပ ၚေစ ပါသည္။
– စပါးပင္ N လိုအပ္မႈမွာ တစ္ကြက္ႏွင့္ တစ္ကြက္၊ တစ္ကြင္း ႏွင့္ တစ္ကြင္း တူညီမည္ မဟုတ္ဘဲ ကြဲျပာျခားနားေသာ အေရာင္ျဖင့္ ျပသ ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခါ စီမံခန္႔ခြဲသူသည္ စပါးပင္ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ (N) လိုအပ္မႈကို တိက်စြာ သိရွိရန္ (လိုအပ္ေသာအခ်ိန္၊ လိုအပ္ ေသာ ပမာဏကို) လိုအပ္ပါသည္။ လိုအပ္ခ်ိန္တြင္ ျဖည့္တင္းမေပးမည့္ပါက အထြက္ကို ထိခိုက္ႏိုင္သကဲ့သို႔ လိုအပ္သည္ထက္ ပိုမို ေကၽြးမိပါ က မလိုလားအပ္ေသာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား (ဥပမာ – ပိုးမႊားေရာဂါ က်ေရာက္မႈ) ကို ႀကံဳေတြ႔နိုင္ပါသည္။ထို႔ေၾကာင့္ သီးႏွံပင္ ႏိုက္ထရို ဂ်င္ (N) လိုအပ္မႈကို တိက်စြာ တိုင္းတာႏိုင္ရန္ Chlorophyll meter (SPAD) ကို အသံုးျပဳလာၾကပါသည္။
SPAD reading ႏွင့္ L.C.C reading ခ်ိတ္ဆက္ပံု
- လက္ေတြ႔တြင္ chlorophyll meter အစား leaf color chart (LCC) ကို က်ယ္ျပန္႔စြာ အသံုးျပဳလာၿပီျဖစ္ပါသည္။ LCC မွ စပါး အရြက္၏ အစိမ္းေရာင္ အနုအရင့္ Tone color အလိုက္ နံပါတ္ ၁ မွ ၆ ထိ ေပးထားၿပီး ၄င္းႏွင့္ ညီမွ်ေသာ SPAD meter နံပါတ္ မ်ားမွာ ေဖာ္ျပပါအတိုင္း ျဖစ္ပါသည္။ Chlorophyll meter ႏွင့္ LCC တို႔၏ အေျခခံသေဘာတရားမွာ စပါးအရြက္ရွိ Chlorophyll စိမ္းေရာင္ျခယ္ အႏု၊ ရင့္ေပၚမူတည္ကာ N လိုအပ္မႈကို ခြဲျခားထားျခင္းျဖစ္ၿပီး LCC နံပါတ္ (၄)၊ SPAD နံပါတ္ ၃၆.၂ သည္ စပါး ရြက္ တစ္စတုရန္းမီတာတြင္ N (၁.၄ မွ ၁.၅gm ) ပါ၀င္သည္ဟု ရည္ညႊန္းပါသည္။
LCC ကဒ္အသံုးျပဳပံု
၁။ LCC ကဒ္ျဖင့္ အေရာင္တိုင္းျခင္းကို စပါးပင္ေရႊ႕ေျပာင္းစိုက္ၿပီး (၁၄) ရက္သားမွ (၂၁) ရက္သားတြင္ စတင္ၿပီး ပန္းစပြင့္သည့္အခ်ိန္္ အထိ ေဆာင္ရြက္ရသည္။
၂။ စပါးခင္းရွိ ေရာဂါပိုးမႊားပ်က္စီးမႈမရွိေသာ အပင္ေပါက္ညီညာေသာ အခင္းမွ အနည္းဆံုး အရြက္ (၁၀)ရြက္ကို က်ပန္းစနစ္ျဖင့္ တိုင္း တာရသည္။
၃။ ေကာက္ျမံဳတစ္ျမံဳရွိ ေကာင္းစြာ ႀကီးထြားျပန္႔ကားၿပီးေသာ အေပၚဆံုးအရြက္ကို တိုင္းတာရမည္။
၄။ အရြက္အလယ္ပိုင္းအေရာင္ႏွင့္ LCC ကဒ္အေရာင္ကို ႏႈိင္းယွဥ္တိုင္းတာရမည္။
၅။ LCC တိုင္းတာျခင္းကို စပါးခင္းတြင္ပင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ျဖစ္ၿပီး အရြက္ကို ျဖတ္ယူတိုင္းတာျခင္း မျပဳလုပ္ရပါ။
၆။ LCC ကဒ္ေပၚ ေနေရာင္တိုက္ရိုက္မက်ေရာက္ရန္ မိမိကိုယ္ျဖင့္ ကြယ္၍ တိုင္းတာရမည္။
၇။ ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ LCC တိုင္းတာျခင္းကို အခ်ိန္မွန္မွန္ႏွင့္ တစ္ဦးတည္းက ေဆာင္ရြက္ရမည္။
၈။ တစ္ပတ္ျခား (သို႔) ၁၀ရက္ျခား တစ္ခါတိုင္းတာၿပီး
၉။ အရြက္(၁၀)ရြက္ အနက္ (၅)ရြက္ ေက်ာ္မွ Critical Value ကို ျပသပါက Fertilizer ေကၽြးေပးရန္ ျဖစ္ပါသည္။ (၃၀ ေပါင္/ဧက ႏႈန္း)
စပါးပင္မွ ႏိုက္ထရိုဂ်င္(N) အာဟာရလိုအပ္ေၾကာင္း ျပသသည့္ Critical Value ကို ေအာက္ပါအတိုင္း မ်ိဳးအလိုက္ ေတြ႔ရွိႏိုင္ပါသည္။
မ်ိဳး/ စုိက္စနစ္ Critical Value
Semidwarf indica မ်ိဳး- တိုက္ရိုက္အေစ့ခ်စိုက္ ၃
Scented/aromatic မ်ိဳး- ပ်ိဳးေထာင္စိုက္ ၃
Semidwarf indica မ်ိဳး- ပ်ိဳးေထာင္စိုက္ ၄
Hybrid variety မ်ိဳး- ပ်ိဳးေထာင္စိုက္ ၄
စိုက္ပ်ိဳးေရးဦးစီးဌာန
The post ယူရီးယားဓါတ္ေျမၾသဇာထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ႏိုက္ထရိုဂ်င္၏ အေရးပါပံု appeared first on Myanmar Farmers' Portal.