⁠ႏွင္းဆီအ⁠ေ⁠ၾကာင္း သိ⁠ေကာင္းစရာ အပိုင္း -(၁)

ႏွင္းဆီ

အဂၤလိပ္အမည္           – Rose

ရုကၡေဗဒအမည္           – Resa spp

မ်ိဳးရင္း                     – Resa ceae

မူရင္းေဒသ                – ဥေရာပ၊ အာရွအေရွ႕ပိုင္း ေျမာက္အေမရိက။

                                 (ဂရိ၊ တရုတ္၊ ျမန္မာ)

ႏွင္းဆီ  အမ်ိဳးအစားခြဲျခားျခင္း

ႏွင္းဆီမ်ိဳးျပားေပါင္းသံုးေထာင္ေက်ာ္ရွိေနသည္။ ႏွင္းဆီမ်ိဳးစိတ္ေပါင္း တစ္ရာ့ငါးဆယ္ေက်ာ္ရွိေနသည္။ ထင္ရွားေသာ ႏွင္းဆီမ်ိဳးစိတ္ ဆယ့္ခုႏွစ္မ်ိဳး ရွိသည္။

အပင္၏ ပံုသ႑ာန္ေပၚ မူတည္၍ ႏွင္းဆီကို အဓိကအားျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳးသာ ခြဲႏိုင္ရာ “ခ်ံဳႏွင္းဆီ အုပ္စု” ႏွင့္ “ႏြယ္ႏွင္းဆီအုပ္စု” တို႔ ျဖစ္ၾကပါ သည္။ ႏွင္းဆီ၏ ပင္စည္သည္ သစ္မာျဖင့္ ၿပီးေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ အပင္ငယ္ေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ အပင္အကိုင္မ်ားစြာ ခြထြက္တတ္ေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ အမွန္စင္စစ္၌ ႏွင္းဆီသည္ ခ်ံဳပင္အမ်ိဳးအစားသာျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ႏွင္းဆီ၌ ဆူးမ်ား ပါရွိေန ျခင္းသည္ ႏြယ္တတ္ရန္လိုအပ္လာလွ်င္ ဆူးျဖင့္ ခ်ိတ္၍ ႏြယ္တတ္မည့္ သေဘာကို ေဆာင္ေနေသာေၾကာင့္ ႏွင္းဆီမ်ိဳးမ်ားထဲတြင္  ႏြယ္ ပင္ အမ်ိဳးအစားမ်ားလည္း ေပၚလာရသည္။

ႏြယ္ႏွင္းဆီတြင္ အဓိကအားျဖင့္ “ႏြယ္မာႏွင္းဆီ” ႏွင့္ “ႏြယ္ေပ်ာ့ႏွင္းဆီ” ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး ထပ္ရွိသည္။ ႏြယ္မာတြင္ေရာ၊ ႏြယ္ေပ်ာ့တြင္ပါ မ်ိဳးျပားမ်ားစြာ ရွိၾကသည္။ တစ္ဖန္ ႏြယ္ႏွင္းဆီလည္းမဟုတ္၊ ခ်ံဳႏွင္းဆီလည္း မဟုတ္ဘဲ ႏြယ္ ႏွင့္ နီးစပ္ေသာ ေျမေပၚေလွ်ာက္ပင္ အမ်ိဳး အစား ျဖစ္သည့္ “ေက်ာက္ႏွင္းဆီ” သည္လည္း ရွိေသးသည္။

ခ်ံဳႏွင္းဆီတြင္ အမ်ိဳးအစားမ်ားစြာရွိေနသည္။ သို႔ေသာ္ အဓိကအားျဖင့္ ႏွစ္မ်ိဳးသာ ရွိသည္။ “ရိုးရိုးခ်ံဳႏွင္းဆီ (Bush type) ႏွင့္ ခ်ံဳဖုတ္ႏွင္းဆီ (Shrub type) တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ရိုးရိုးခ်ံဳႏွင္းဆီတြင္ေရာ ခ်ံဳဖုတ္ႏွင္းဆီတြင္ပါ အမ်ိဳးအစားမ်ားစြာရွိေသာ္လည္း စီးပြားေရးေစ်းကြက္တြင္ ရိုးရိုးခ်ံဳႏွင္းဆီကိုသာ စိုက္ေသာေၾကာင့္ ခ်ံဳဖုတ္ႏွင္းဆီအေၾကာင္း ခ်န္လွပ္ခဲ့ပါသည္။

ရိုးရိုးခ်ံဳႏွင္းဆီပင္ တစ္မ်ိဳးေပၚတြင္ မ်ိဳးကြဲ (မ်ိဳးျပား) အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို အဖူးျမွဳပ္၍ အပင္ကို အပြင့္မ်ိဳးစံုပြင့္ေစေသာ “တစ္ပင္တိုင္ ႏွင္းဆီ” (Standard Rose) ဟူသည္လည္း ရွိေသးသည္။ ယင္းကို တစ္ပင္တိုင္ႏွင္းဆီဟုေခၚေသာ္လည္း  ရိုးရိုးခ်ံဳႏွင္းဆီအုပ္စု တြင္သာထည့္ သြင္းရေပသည္။

ရိုးရိုခ်ံဳႏွင္းဆီတြင္ အဓိကအားျဖင့္  ခုႏွစ္မ်ိဳးရွိေသာ္လည္း ကမာၻေပၚတြင္ အစိုက္အမ်ားဆံုးမ်ိဳးမွာ “စပ္မ်ိဳးလက္ဖက္ ႏွင္းဆီ” ျဖစ္သည္။

ရိုးရိုးခ်ံဳႏွင္းဆီ အမ်ိဳးအစားမ်ား

၁။ စပ္မ်ိဳး  နွစ္လံုးေပါက္ပြင့္ ႏွင္းဆီ (Hybrid perpetual)

ဒမတ္စကတ္ႏွင္းဆီ၊ ျပင္သစ္ႏွင္းဆီ၊ တရုတ္ႏွင္းဆီ၊ ျမန္မာႏွင္းဆီ တို႔ကို အေျခခံ၍ အဆင့္ေပါင္း ဆယ္ဆင့္မွ ဆယ့္နွစ္ဆင့္မွ် မ်ိဳးစပ္ ထုတ္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖင့္ “စပ္မ်ိဳး ႏွစ္လံုးေပါက္ပြင့္ နွင္းဆီ” ကို ရရွိသည္။

၂။ လက္ဖက္ႏွင္းဆီ (Tea Rose)

၁၈၄၀- ခုနွစ္တြင္ ထုတ္လုပ္ခဲ့သည့္ လက္ဖက္နံ႔သင္းေသာ “ ႏွင္းဆီမ်ိဳး” ျဖစ္သည္။

၃။ စပ္မ်ိဳး လက္ဖက္ႏွင္းဆီ (Hybirt Tes)

စပ္မ်ိဳးႏွစ္လံုးေပါက္ႏွင္းဆီႏွင့္ လက္ဖက္ႏွင္းဆီတို႔ကို ထပ္မံ၍ မ်ိဳးစပ္လိုေသာအခါ “မ်ိဳးစပ္လက္ဖက္ ႏွင္းဆီ” ကို ၁၈၆၇ – ခုနွစ္တြင္ ရရွိခဲ့သည္။ မ်ိဳးစပ္လက္ဖက္ ႏွင္ဆီတို႔သည္ တစ္ပြင့္ခ်င္း ပြင့္၍ အပြင့္ႀကီးၾကသည္။

၄။ ၀တ္ဆံဖိုမ်ား ႏွင္းဆီ (Polyantha)

၀တ္ဆံဖိုမ်ား ႏွင္းဆီသည္ စပ္မ်ိဳးလက္ဖက္ ႏွင္းဆီတို႔နွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ၄င္းႏွင္းဆီသည္ အပြင့္အရြယ္ ေသးသည္။

၅။ ခိုင္မာလာႏွင္းဆီ (Flarlbunda)

၀တ္ဆံဖိုမ်ား ႏွင္းဆီႏွင့္ စပ္မ်ိဳး လက္ဖက္ ႏွင္းဆီတို႔ကို မ်ိဳးစပ္ေသာအခါ “စပ္မ်ိဳး၀တ္ဆံဖိုမ်ား ႏွင္းဆီ” (Hybird yopolyantha) ေခၚ “ခိုင္မာလာႏွင္းဆီ” ကို ရရွိလာသည္။ ခိုင္မာလာႏွင္းဆီတို႔သည္ အခိုင္လိုက္ ပြင့္ၾကၿပီး အပြင့္ အရြယ္ စပ္မ်ိဳး လက္ဖက္ ႏွင္းဆီေလာက္ မႀကီးေခ်။ အခ်ိဳ႕မ်ိဳးသာလွ်င္ ရနံ႔သင္းသည္။

၆။ ပြင့္ႀကီး ခိုင္မာလာႏွင္းဆီ (Grandiflora)

ခိုင္မာလာႏွင္းဆီကို စပ္မ်ိဳးလက္ဖက္ နွင္းဆီျဖင့္ပင္ ထပ္မံ၍ အပြင့္ႀကီးမ်ား ရရွိေအာင္ မ်ိဳးစပ္ ထုတ္လုပ္လိုက္ေသာအခါ  “ပြင့္ႀကီး ခိုင္မာ လာႏွင္းဆီ” ကို ရရွိလာသည္။ ၄င္းတို႔သည္ အပြင့္လည္းႀကီးၿပီး  အခိုင္လိုက္အျပြတ္လိုက္ ပြင့္တတ္ၾကသည္။

၇။ အျခား ႏွင္းဆီမ်ား

“ေဂၚဖီထုပ္နွင္းဆီ” (Cabbage Rose) “ေရညွိနွင္းဆီ” (Moss Rose) တို႔သည္ စပ္မ်ိဳးလက္ဖက္ ႏွင္းဆီမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၿပီး “ကတိုးႏွင္းဆီ” (Musk Rose)သည္ ခိုင္မာလာႏွင္းဆီတြင္ ပါ၀င္သည္။    အျခားရနံ႔သင္းေသာ   ႏွင္းဆီမ်ားသည္    စပ္မ်ိဳးလက္ဖက္ ႏွင္းဆီတြင္ လည္းေကာင္း သို႔မဟုတ္ ခိုင္မာလာႏွင္းဆီတြင္ လည္းေကာင္း ပါ၀င္ၾကသည္။

ေရွးက်သည့္ “တရုတ္ႏွင္းဆီ” “ျမန္မာႏွင္းဆီ” “ျပင္သစ္ႏွင္းဆီ” “ဂ်ပန္ႏွင္းဆီ” “ဒမတ္စကပ္ႏွင္းဆီ” တို႔မွာမူ အရိုင္းမ်ိဳးဟုသာ ဆိုရမည္။

ထင္ရွားေသာ စပ္မ်ိဳးလက္ဖက္ႏွင္းဆီအခ်ိဳ႕

၁။ Montezuma ပုဇြန္ဆီေရာင္

၂။ Manitou     ပုဇြန္ဆီေရာင္

၃။ My Lady    ပုဇြန္ဆီေရာင္

၄။ Peace        အနီေရာင္

၅။ Opera       ေရာင္စံု

၆။ Sultane      ေရာင္စံု

၈။ Perfecta     ေရာင္စံု

၉။ Champagne                   အ၀ါႏု

၁၀။ Golden Sun        အ၀ါနု

၁၁။ Black prince       အညိဳရင့္

၁၂။ Garden party      အျဖဴေရာင္

(အထင္ရွားဆံုးမ်ိဳးမ်ားကို ေရြးခ်ယ္တင္ျပျခင္း မဟုတ္ဘဲ၊ နမူနာအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ တင္ျပျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ “ပန္းမာလာတို႔၏ ဘုရင္ မျဖစ္သည့္ နွင္းဆီ” မွာ က်ယ္ျပန္႔စြာ ေလ့လာ၍လည္း ရႏိုင္ပါသည္။)

ႏွင္းဆီအထြက္ႏႈန္း

တစ္ဧက အပင္ဦးေရ (သို႔မဟုတ္) ယူနစ္ဧရိယာရွိ အပင္ဦးေရနွင့္ တစ္ပင္တြင္ တစ္ႏွစ္ပြင့္ေသာ အပြင့္ဦးေရတို႔ကို ေျမွာက္ျခင္းျဖင့္ ႏွင္းဆီအထြက္ႏႈန္းကို တြက္ခ်က္ႏိုင္သည္။ ဤသေဘာတရား ႏွစ္ခုကို ခ်ိန္ထိုးအသံုးခ်တတ္လွ်င္ ႏွင္းဆီအထြက္ႏႈန္းကို ေကာင္းမြန္ေစ ႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

စိုက္ပ်ိဳးသုတ ပစၥယ

The post ⁠ႏွင္းဆီအ⁠ေ⁠ၾကာင္း သိ⁠ေကာင္းစရာ အပိုင္း -(၁) appeared first on Myanmar Farmers' Portal.