၀ါးပင္သည္ အပူခ်ိန္ ၁၁ ံ အက္ဖ္မွ ၁၀၀ ံ အက္ဖ္၊ မိုးေရခ်ိန္လက္မ ၃၀ မွ ၂၅၀ ေက်ာ္၊ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္မွ အျမင့္ ၅ေပမွ ၆၅၇၀ ေပ၊ ေျမအခ်ဥ္အငန္ဓာတ္ (ပီအိပ္ခ်္) ၅.၅ မွ ၅.၇ အတြင္း ေရမ၀ပ္လွ်င္ ေျမမေရြး ေပါက္ေရာက္ႏိုင္ေသာ အပင္မ်ိဳးျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဤကမာၻေျမတြင္ အပူပိုင္း (Tropics) ေဒသမွ သမပိုင္း (Temperate) ေဒသအထိ သဘာ၀အရ ေပါက္ေရာက္ႏိုင္ေၾကာင္း ေလ့လာသိရွိရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသ၊ အညာေဒသမွ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားမက်န္ ၀ါးပင္ေပါက္ေၾကာင္းေတြ႕ ရွိရသည္။ ကမာၻတြင္ ၀ါးမ်ိဳးစု ၇၅-စု၊ မ်ိဳးစိတ္ ၁၂၅၀-စိတ္ခန္႔ ရွိသည့္အနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မ်ိဳးစု ၁၈-စု၊ မ်ိဳးစိတ္ ၉၇-စိတ္ခန္႔ရွိသည္ဟု သစ္ေတာဦးစီးဌာနမွ သုေတသနျပဳခ်က္အရ သိရွိရသည္။
နည္းလမ္းမွန္စြာ စိုက္ပ်ိဳးနည္းအေၾကာင္း
ေက်းလက္ေန ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ မိမိတို႔ သံုးစြဲရန္ ၀ါးပင္မ်ားကို အိမ္ျခံစည္းရိုးတြင္ ျဖစ္ေစ၊ လယ္ယာကန္သင္းမ်ားတြင္ ျဖစ္ေစ စိုက္ပ်ိဳး ထားသင့္သည္။ ၀ါးတစ္ပင္ စိုက္ထားလွ်င္ ၃-နွစ္ ေက်ာ္ပါက ၅-ေပခန္႔၊ ၁၀- နွစ္ေက်ာ္ပါက ၁၀-၁၅ ပင္ခန္႔ကို ခုတ္ယူ သံုးစြဲႏိုင္သည္။ ထိုသို႔ ခုတ္ယူသံုးစြဲသျဖင့္ မ်ိဳးတံုးမသြားေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ အသစ္ ထပ္မံစိုက္ပ်ိဳးေပးရန္ အလိုဘဲ အသင့္အတင့္ ဂရုစိုက္ေပးရန္သာလိုသည္။
စိုက္ပ်ိဳးပံု
၀ါးပင္ စိုက္ပ်ိဳးရာတြင္ ပ်ိဳးေထာင္၍ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သကဲ့သို႔ရွိၿပီး ၀ါးရံုမွ အစို႔ေပါက္ကို စနစ္တက် တူးယူၿပီးလည္း စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။ တစ္အိမ္ေထာင္လွ်င္ ၄-၅ပင္ စိုက္ပ်ိဳးရန္အတြက္ ၀ါးအစို႔ေပါက္ကို ရွာ၍ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။ အကယ္၍ မ်ားမ်ားစားစား စိုက္ပ်ိဳးမည္ဆိုပါက ပ်ိဳးေထာင္ၿပီး စိုက္ပ်ိဳးရမည္ျဖစ္သည္။
၀ါးအစို႔ေပါက္ကို တူးယူၿပီး စိုက္ပ်ိဳးလိုပါက မိုးမက်မီ ၁-၂ လ အလို (ဧၿပီ၊ ေမလ)တြင္ တူးယူ စိုက္ပ်ိဳးသင့္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ျမစ္ဖု (Rhizome) ေပၚမွ အဖူး (Bud) သည္ စတင္၍ ႀကီးထြားစျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ မ်ိဳးအျဖစ္သံုးမည့္ အစို႔ေပါက္ (Offset) သည္ အသက္ အားျဖင့္ ၁ႏွစ္သားခန္႔၊ အပင္အျမင့္ ၃-ေပခန္႔၊ အဆစ္-၂-၃ ဆစ္ရွိၿပီး ျမစ္ဖုပါပါရွိရမည္။ အနာအဆာ ကင္းရမည္။ အျမစ္မ်ားေရာ အပင္ပါ မထိခိုက္၊ မနာေအာင္ တူးယူရမည္။
ပ်ိဳးေထာင္ၿပီး စိုက္ပ်ိဳးျခင္း
ပ်ိဳးေထာင္ၿပီး စိုက္ပ်ိဳးလိုပါက မ်ိဳးပင္အျဖစ္ အသံုးျပဳမည့္ ၀ါးပင္အသက္သည္ ၁-၃ ႏွစ္သားအတြင္း ျဖစ္ရမည္။ ၀ါးပင္သက္တမ္း တြက္ရန္ ေနာက္ဆံုးထြက္ေသာ ကိုင္းေပၚမွ အရြက္ေနရာမ်ားကို ေရတြက္၍ ၁-ေပါင္းထည့္ရသည္။ မ်ိဳး၀ါးပင္ကို ခုတ္ယူၿပီး ေျခာက္မသြားေစရန္ အ၀တ္စကို ေရဆြတ္ၿပီး ပတ္ထားရမည္။ တစ္ရက္အတြင္း ပ်ိဳးေထာင္ႏိုင္ေအာင္စီစဥ္ရမည္။ မ်ိဳး၀ါးလံုးကို ၂-ဆစ္ပါ အပိုင္းမ်ားအျဖစ္ ဓားျပတ္ျပတ္ျဖင့္ ခုတ္ျဖတ္ရမည္။ အဆစ္အျပင္ဘက္ရွိ အစြန္းသည္ ၂-လက္မ/၂-လက္မခြဲခန္႔စီရွည္ရမည္။ ၀ါးမ်ိဳးျဖတ္ပိုင္းရွိအဆစ္ ၂-ဆစ္ၾကားတြင္ ၃/၄ လက္မခန္႔ အရြယ္ရွိ အေပါက္တစ္ေပါက္ေဖာက္ၿပီး၊ အျမစ္ေဟာ္မုန္း (Hormone) ေဆးကို ထမင္းစားဇြန္းႏွင့္ ၆ ၁/၂ ဇြန္းခန္႔ (၁၀၀ မီလီလစ္တာ) ထည့္၍ ပလတ္စတစ္စ၊ ကၽြတ္စ စသည္ျဖင့္ အရည္လံုေအာင္ပိတ္ထားရမည္။ ထိုမ်ိဳးပိုင္းမ်ားကို အလ်ားလိုက္ (တံုးလံုးလွဲ) ထားၿပီး အေပါက္ကို အေပၚသို႔ လွည့္ရမည္။ ေျမႀကီး ၃-ဆ၊ သဲ ၁-ဆ ေရာေမႊၿပီး ပ်ိဳးေဘာင္ကို ႀကိဳတင္လုပ္ ထားရမည္။ ပ်ိဳးေဘာင္သည္ ၃၃-ေပ အရွည္၊ ၃ ၁/၂ ေပခန္႔ အက်ယ္၊ ၁-ေပခန္႔အျမင့္ ရွိသင့္သည္။ ထို ပ်ိဳးေဘာင္ကို ခ်ေကာင္မ တက္ေစ ရန္ ေအာ္လ္ဒရင္း (Aldrin) ႏွင့္ မႈိေရာဂါ မက်ေရာက္ေစရန္ ဘာဗစ္စတင္ (Bavistin) ေဆးတို႔ကို သီးျခားစီ ထည့္ေပးထား ရမည္။ ပ်ိဳးေဘာင္ေပၚတြင္ စင္လုပ္ၿပီး အရိပ္က်ဲက်ဲရေအာင္ (၅၀%) အမိုးမိုးထားရမည္။
ပ်ိဳးေဘာင္ကို ေရႏူးေအာင္ ေလာင္းထားရမည္။ ထိုပ်ိဳးေဘာင္ေပၚတြင္ ကန္႔လန္႔ျဖတ္၍ ၀ါးမ်ိဳးပိုင္းမ်ားကို တံုးလံုးလွဲခ်ၿပီး ေျမတြင္ ျမဳပ္ရံုသာ စိုက္ရမည္။ တစ္ေဘာင္လွ်င္ မ်ိဳးပိုင္း ၅၀-၆၀ ခန္႔ ၀င္ဆံ့ႏိုင္သည္။ ပ်ိဳးေဘာင္ကို အေပၚယံေျမေျခာက္သြားလွ်င္ ေရဖ်န္းေပးရမည္။ ေရတစ္ႀကိမ္ ဖ်န္းလွ်င္ ၂-၃ ပံုး (၈-၁၂ ဂါလံခန္႔) ကုန္ႏိုင္သည္။ ပ်ိဳးပင္သက္တမ္း တစ္ေလွ်ာက္လံုး ေပါင္းျမက္ကို ရွင္းလင္းေပးရမည္။ ပ်ိဳးပင္မ်ား သန္မာေစရန္ ႏြားေခ်းေဆြးေျမၾသဇာ ၃-ျပည္ခန္႔ကို ပ်ိဳးေဘာင္ေပၚတြင္ ႀကဲပက္ေပးႏိုင္သည္။ ညွိဳးေသေရာဂါ (Damping-off) ႏွင့္ ျမစ္ပုပ္ေရာဂါ (Rootrot) မျဖစ္ေစရန္ မႈိသတ္ေဆး တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး (Bavistin) ကို သံုးစြဲရသည္။ ပိုးသတ္ေဆးအျဖစ္ မီသိုင္းပါရာသီယြန္ (Methyi parathion) ကို သံုးစြဲရသည္။ အပင္ေပါက္ရန္ ၇-ရက္မွ ၂-လခန္႔အထိ ၾကာႏိုင္သည္။ အပင္မ်ားကို ေပါက္ၿပီးေနာက္ အတန္ၾကာမွ အျမစ္မ်ားထြက္သည္။ အပင္ေပါက္ (Seedling) မ်ား ၁-ေပ ခန္႔ျမင့္လာမွ ေျပာင္းေရႊ႕ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည္။ ေျပာင္းေရႊ႕ စိုက္ပ်ိဳးရန္ ၁-၂ ပတ္အလိုမွ စ၍ ေရကို ေလွ်ာ့၍ေလာင္းရသည္။ ၂-၃ပတ္ အလိုမွစ၍ မိုးထားေသာအရိပ္ကို ဖယ္ရွားေပးရသည္။ ပ်ိဳးပင္မ်ားကို မိုးလံုေလာက္စြာ ရရွိႏိုင္ေသာ ၾသဂုတ္လနွင့္ စက္တင္ဘာလတို႔တြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ စိုက္ပ်ိဳးသင့္သည္။
(ခ) ပ်ိဳးပင္ စိုက္ပ်ိဳးျခင္း
ပ်ိဳးပင္စိုက္ပ်ိဳးရန္ အနည္းဆံုး ၁-ေပ ပတ္လည္အက်ယ္၊ ၁-ေပအနက္ရွိေသာ က်င္းတူးၿပီး၊ ေျမေဆြး ထည့္ေပးရမည္။ ‘ငွက္ေပ်ာတစ္ႏိႈက္၊ အုန္း/၀ါး တစ္မိုက္’ ဟု အဆိုရွိသည္။ ၀ါးပင္ေပါက္မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးၿပီး၊ ေျမဖို႔လွ်င္ ေျခႏွင့္ မနင္းရဘဲ ေရ၀ေအာင္သာ ေလာင္းေပးျခင္းျဖင့္ ေျမကို သိပ္သည္းေစရသည္။ အစို႔ေပါက္ကို စိုက္ပ်ိဳးပါက ၃-ေပခန္႔ျမင့္သျဖင့္ မယိုင္လဲေစရန္ တုတ္စိုက္၍ ခ်ည္ေႏွာင္ေပးရမည္။ ေျမေျခာက္အသြားေအာင္ စိုက္ၿပီးေနာက္ ၃-၆ လခန္႔အထိ ေရေလာင္းေပးရမည္။
စနစ္တက်စိုက္ပ်ိဳးပါက ၈၀-၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ အပင္ရွင္သန္ႏိုင္သည္။ ပိုမိုျဖစ္ထြန္းေစရန္ ၀ါးတစ္ပင္လွ်င္ ႏြားေခ်းေဆြး တစ္ျပည္ႏႈန္း၊ တစ္ရံုလွ်င္ ၄-ျပည္ႏႈန္းျဖင့္ မိုးဦးက်အခ်ိန္တြင္ ထည့္ေပးႏိုင္သည္။ ထို႔အျပင္ ယူရီးယားဓာတ္ေျမၾသဇာကိုလည္း ၀ါးတစ္ပင္လွ်င္ တစ္ဇြန္းႏႈန္း၊ တစ္ရံုလွ်င္ ၄-ဇြန္းႏႈန္း (ထမင္းစားဇြန္း) ျဖင့္ ဧၿပီလႏွင့္ ဇြန္လတို႔တြင္ ၂-ႀကိမ္ ထည့္ေပးႏိုင္သည္။ ေရကိုလည္း ၂-ႏွစ္သား အထိ ဧၿပီ၊ ေမႏွင့္ ဇြန္လတို႔တြင္ ၇-၁၀ ရက္ျခားတစ္ႀကိမ္ႏႈန္းျဖင့္ ေရ-၁-ပံုး (၄-ဂါလံခန္႔) ေလာင္းေပးသင့္သည္။
စိုက္ပ်ိဳးသုတ ပစၥယ (Pissaya_Info)
The post ၀ါးပင္စိုက္ပ်ိဳးေရး အပိုင္း – (၁) appeared first on Myanmar Farmers' Portal.