(၁) ေျပာင္းရြက္နာက်ေရာဂါ (ေျပာင္းရြက္ေျခာက္ေရာ၈ါ) (Corn Leaf Blight)
ျမန္မာျပည္၊ ေျပာင္းစိုက္ရာေဒသမ်ားတြင္ က်ေရာက္ေလ့ရွိသည္။
ေရာဂါျဖစ္ေစေသာမႈိ – Helminthosporium turcicum
အရြက္ေပၚတြင္ ဘဲဥပံု-အ၀ိုင္းပံု မညီမညာပံုရွိေသာ ေရစိုကြက္မွ အညိဳေရာင္အကြက္မ်ား ျဖစ္ေပၚသည္။ ယင္းေနာက္ကြက္ေျပာက္သည္ တျဖည္းျဖည္းႀကီးလာၿပီး အရြက္တစ္ခုလံုးကို ေျခာက္ေသြ႔သြားေစသည္။ ေရာဂါျပင္းထန္ပါက အပင္ႀကီးထြားမႈရပ္တန္႔ျခင္း၊ ေျပာင္းဖူး ေအာင္ျမင္စြာ ျဖစ္ထြန္းျခင္း ေလ်ာ့နည္းေစသည္။
ေရာဂါျဖစ္ေစေသာမႈိ – Helminthosporium maydis
အရြက္မ်က္ႏွာျပင္ေပၚတြင္ ညိဳ၀ါေရာင္ကြက္ေျပာက္ငယ္ကို ေတြ႔ရသည္။ H-turcicum ထက္ကြက္ေျပာက္ေသးသည္။ ယင္းကြက္ေျပာက္သည္ ပစ္ကြက္းမွတ္ကဲ့သို႔ အရစ္မ်ားကို ေတြ႔ရွိနိုင္ပါသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း
- ေရာဂါခံႏိုင္ရည္ရွိေသာ စပ္မ်ိဳးေျပာင္းမ်ားကို ေရြးခ်ယ္စိုက္ပ်ိဳးပါ။
- သီးႏွံအလွည့္က်စိုက္ပါ။
- ေရာဂါရေျပာင္းဖူးခင္းမွ ပင္ၾကြင္းပင္က်န္ႏွင့္ ေပါင္းျမက္မ်ားကို မီးရိႈ႔႕ဖ်က္ဆီးပါ။
- Benzimedazole အုပ္စု၀င္မႈိသတ္ေဆးျဖင့္ ပက္ျဖန္းပါ။
(၂) ပင္စည္ပုပ္ေရာဂါ (Stalk Rot)
ေရာဂါျဖစ္မႈိ – Pythium aphanidermatum
ေျမေပၚရွိ ပင္စည္သည္ အညိဳေရာင္ေရစိုနာျဖစ္၍ ေပ်ာ့ၿပီးပုပ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ပင္စည္သည္ လိမ္၍ ပ့ံုပန္းသ႑န္ ပ်က္စီးေနပါ သည္။
ဤေရာဂါသည္ ပူေႏြးစိုစြတ္ေသာ ရာသီတြင္ ေရသြင္း၊ ေရထုတ္ညံ့ေသာေျမမ်ိဳးတြင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားေလ့ရွိပါသည္။
ပင္စည္ပုပ္ေရာဂါ (Stalk Rot)
ေရာဂါျဖစ္ေစသာမႈိ (Gibberella zeae)
ေရာဂါက်ေရာက္ေသာပင္စည္သည္ မႀကီးထြားမီ ေသဆံုးႏိုင္သည္။ အဆစ္ပတ္လည္ရိုးတံသည္ နီညိဳေရာင္ေျပာင္း၍ အတြင္းတစ္သွ်ုး မ်ားသည္ အနီေရာင္ေျပာင္းေနသည္။ အလြယ္တကူ က်ိဳးႏိုင္သည္။ အဆစ္ပတ္လည္တြင္ အနက္ေရာင္မႈိမ်ိဳးပြား အဂါၤမ်ားကို ေသသြားေသာပင္စည္၏ အဆစ္ေပၚတြင္ ေတြ႔ႏိုင္သည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္းမ်ား
- ေရာဂါရပင္ာကြင္းပင္က်န္မ်ားမက်န္ရန္ မီးရႈိ႕ဖ်က္ဆီးပါ။
- (၂) သီးနွံအလွည့္က်စိုက္ပါ။
(၃) ၾကြက္မ်ား (Rodents)
က်ေရာက္သည့္အခ်ိန္
စစိုက္ခ်ိန္မွ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္အထိ။
က်ေရာက္သည့္လကၡဏာ
ေျပာင္းဖူးမ်ားတြင္ ၾကြက္ဖ်က္ဆီးမႈ လကၡဏာမ်ား ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။ ေျမၾကြက္က်ေရာက္ျခင္းျဖစ္ပကါ အပင္မ်ားကိုပါ ကိုက္ျဖတ္ စားေသာက္ထားေသာ လကၡဏာမ်ားကိုပါ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ အေစ့ခ်ခ်ိန္တြင့္ အေစ့မ်ားကို ေဖာ္၍ စားေသာက္တတ္ပါသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း
- စိုက္ခ်ိန္တစ္ညီတည္းစိုက္ပ်ိဳးျခင္း။
- ပတ္၀န္းက်င္တြင္ ေပါင္းျမက္မ်ား ရွင္းလင္းျခင္း။
- ၾကြက္က်င္းမ်ား တူးေဖာ္၍ ဖမ္းဆီးျခင္း။
- ၾကြက္က်င္းမ်ားထဲသို႔ မီးခိုးမႈိုင္းတိုက္ျခင္း၊ ေရေလာင္းထည့္ျခင္း။
- ေထာင္ေခ်ာက္အမ်ိဳးမ်ိဳး အသံုးျပဳျခင္း။
- ၾကြက္မ်ားအား အသံျဖင့္ ေျခာက္လွန္႔ျခင္း။
Source by – လယ္/ဆည္
The post ေျ႔ပာင္းေရာဂါမ်ားႏွင့္ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္းမ်ား appeared first on Myanmar Farmers' Portal.