(၅) သရစ္ပိုး (Thrips)
က်ေရာက္သည့္အခ်ိန္
မိုးေႏွာင္းကာလတြင္ စိုက္ပ်ိဳးေသာ ေျမခဲခင္းတြင္ အထူးဖ်က္ဆီးေလ့ရွိပါသည္။ သရစ္ပိုးမ်ား ဖ်က္ဆီးမႈကို ေျမပဲယင္မ်ား ငယ္စဥ္တြင္ ေတြ႔ရတတ္ပါသည္။
ဖ်က္ဆီးပံုလကၡဏာ
သရစ္ပိုးမ်ားသသည္ ေသးငယ္ေသာ ပိုးမ်ားျဖစ္ၿပီး ေျမပဲပြင့္မ်ားႏွင့္ လိမ္ေနေသာအရြက္မ်ားအတြင္းတြင္ ေနေလ့ရွိၾကပါသည္။ ပိုးေလာက္ ေကာင္မ်ားႏွင့္ ေကာင္ႀကီးမ်ားသည္ ေျမပဲရြက္မ်က္ႏွာျပင္တြင္ လွီးျဖတ္၍ သစ္ရည္ကို စုပ္ယူတ္ပါသည္။ သရစ္ပိုးမ်ား ဖ်က္ဆီးမႈေၾကာင့္ ေျမပဲရြက္ေပၚတြင္ အျဖဴကြက္မ်ားကို ေတြ႔ႏိုင္ၿပီး ေအာက္ဘက္မ်က္ႏွာျပင္တြင္ ညိဳေနေသာအကြက္ငယ္မ်ားကို ေတြ႔ရွိႏိုင္ပါသည္။ သရစ္ပိုးမ်ား စုပ္ယူမႈေၾကာင့္ အရြက္မ်ားႀကီးထြားမႈေႏွးေကြးႏိုင္ၿပီး ေျမပဲရြက္မာ်းႀကီးလာေသာအခါ ကြဲအက္လာပါေတာ့သည္။ Thrips palmi ေလွးပိုးသည္ Peanut bud necrosis ဗိုင္းရပ္ေရာဂါသယ္ေသာပိုးမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။
ဘ၀စက္၀န္း
ပိုးဥမ်ားကို ငယ္ရြယ္ေသာ ေျပပဲပင္တစ္သွ်ဳးမ်ားအတြင္းသို႔ ထိုးသြင္းလ်က္ အုထားေလ့ရွိပါသည္။ ပိုးဥေပါင္း (၄၀) ေက်ာ္ကို အုခ်ႏိုင္ပါ သည္။ သရစ္ပိုးအေကာင္ငယ္မ်ား၏ သက္တမ္းမွာ (၁၅) ရက္ျဖစ္ပါသည္။ ေလွးပိုး အေကာင္ႀကီးမ်ား၏ သက္တမ္းမွာ (၂၀) ရက္ ျဖစ္ပါသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း
- ေျမပဲရြက္တြင္ သရစ္ပိုး(၅) ေကာင္ေတြ႔ပါက ထိေတြ႔ (သို႔မဟုတ္) ပင္လံုးျပန္႕ ပိုးသတ္ေဆးျဖင့္ ပက္ဖ်န္းေပးပါ။ မိုးေႏွာင္းကာလ ေျမပဲပင္မ်ားတြင္ စိုက္ၿပီး (၃၀) ရက္ျပည့္ေသာအခါ ပိုးက်ေရာက္မႈမ်ားပါက ေဆးျဖန္းရပါမည္။ ေျမပဲပင္မ်ားရင့္မွည့္ေသာအခါ ပိုးသတ္ေဆး ဖ်န္းေပးရန္ မလိုပါ။
- သရစ္ပိုးဒဏ္ခံႏိုင္ရည္ရွိေသာ မ်ိဳးမ်ားကို စိုက္ပါ။
(၆) ေျမပဲေတာင့္ဖ်က္ပိုးက်ိဳင္းညိဳ (Caryedon serratus)
က်ေရာက္သည့္အခ်ိန္
ေျမပဲေတာင့္မ်ားကို သိုေလွာင္ရာတြင္ က်ေရာက္တတ္ပါသည္။
ဖ်က္ဆီးပံုလကၡဏာ
ပိုးဥမွေပါက္ခါစ ပိုးေလာက္ေကာက္သည္ ေျမပဲခြံကို ထိုးေဖာက္ခါ ေျမပဲဆံမ်ားကိူ စားေသာက္ပစ္တတ္ၾကပါသည္။ စနစ္တက် ေသခ်ာစြာ မစစ္ေဆးပါက ဥမွေပါက္ကာစ ေလာက္ေကာင္၏ ဖ်က္ဆီးမႈကို ေကာင္းမြန္စြာည မေတြ႔တတ္ရေပ။ ပိုးက်ိဳင္းေကာင္ႀကီးမ်ားသည္ ပိုးရုပ္ဖံုးမွ ထြက္လာေသာအခါ ေျမပဲေတာင့္ကို ေဖာက္၍ ထြက္ေသာ ပိုးျပတင္းေပါက္ကိုမူ ထင္ရွားစြာ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္သည္။ ပိုးက်ိဳင္းေကာင္ ႀကီးမ်ားသည္ အညိဳေရာင္ရွိၿပီး (၄-၇) မီလီမီတာရွည္၍ (၅) မီလီမီတာ က်ယ္ပါသည္။ ႀကီးမားေသာ ေနာက္ဘက္ေျခေထာက္မ်ား ပါ၀င္ပါသည္။
ဘ၀စက္၀န္း
ဥမ်ားကို ေျမပဲေတာင့္၏ အျပင္ဘက္တြင္ အုသည္။ ဥဘ၀မွ အေကာင္ႀကီးအထိ (၄၂) ရက္ခန္႔ၾကာသည္။ အေကာင္ႀကီးသည္ ဘဲဥပံု အညိဳေရာင္က်ိဳင္းျဖစ္ၿပီး (၄-၇) မီလီမီတာ ခန္႔ အရွည္ရွိသည္။ ခႏၶာကိုယ္အေရွ အေတာင္ေပၚတြင္ အနက္ေရာက္အစက္မ်ား ပါရွိသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း
- ေျမပဲေတာင့္မ်ားကို ေလလံုေသာပံုးမ်ားျဖင့္ သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းပါ။
- အဆိပ္ေငြ႕မႈိုင္းတိုက္နည္းျဖင့္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။
(၇) မုန္႔ညွက္ထိုးပိုးက်ိဳင္းနီ (Red flour beetle)
က်ေရာက္သည့္အခ်ိန္
မုန္႔ညွက္ထိုးပိုးက်ိဳင္းနီမ်ားသည္ ေကာင္းမြန္ေသာေျမပဲဆံမ်ားတြင္ မက်ေရာက္ႏိုင္ဘဲ က်ိဳးေၾကေနေသာ ေျမပဲဆံမ်ားတြင္ က်ေရာက္ ဖ်က္ဆီးေသာေၾကာင့္ ဒုတိယအဆင့္ဖ်က္ဆီးေသာပိုး (Secondary Pest) ျဖစ္ပါသည္။ ေျမပဲဆံမ်ားကို သိုေလွာင္ရာတြင္ က်ေရာက္ တတ္ပါသည္။
ဖ်က္ဆီးပံုလကၡဏာ
အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ က်ိဳးပဲ့ပ်က္စီးေနေသာ ေစ့အဆန္မ်ားကို အမႈန္႔ျဖစ္သည္အထိ စားေသာက္သည့္အတြက္ သိုေလွာင္အိတ္မ်ား အျပင္ဘက္တြင္ အမႈႈႈႈႈန္႔မ်ား က်ေနသည္ကို ျမင္သာသည္။ ဂ်ံုမႈန္႔၊ ဆန္မႈန္႔မ်ား အနံ႔ထြက္၍ အေရာက္ပ်က္တတ္သည္။
ဘ၀စက္၀န္း
အမသည္ သိုေလွာင္ပစၥည္းမ်ားအတြင္း ေစးကပ္ေသာဥမ်ားကို အႏွံ႔အျပားဥေလ့ရွိသည္။ အမတစ္ေကာင္မွ ဘ၀တစ္သက္တာအတြင္း ဥ(၄၀၀) ေက်ာ္အုတတ္သည္။ ဥဘ၀တြင္ (၄) ရက္ၾကာ၍ ေလာက္ေကာက္ငယ္ေပါက္လာသည္။ ေလာက္ေကာက္ငယ္မ်ားသည္ အေစ့အဆန္မ်ားကို အမႈန္႔ျဖစ္သည္အထိ (၁၂) ရက္ၾကာ စားေသာက္ဖ်က္ဆီးၾကကာ ရုပ္ဖံုးဘ၀သို႔ အစားအစာမ်ားၾကားတြင္ ကူးေျပာင္းၾကသည္။ ရုပ္ဖံုးဘ၀တြင္ (၅) ရက္ၾကာေန၍ အေကာင္ႀကီးျဖစ္လာသည္။ ဥဘ၀မွ အေကာင္ႀကီးဘ၀ ထိ (၂၀-၃၅) ရက္ ၾကာတတ္သည္။ အေကာင္ႀကီးဘ၀တြင္ (၆) လၾကာ ေနထိုင္စားေသာက္ၾကသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း
- ေျမပဲေတာင့္မ်ားကို ေလလံုေသာပံုးမ်ားျဖင့္ သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းပါ။
- အဆိပ္ေငြ႔မိႈင္းတိုက္နည္းျဖင့္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။
(၈) ၾကြက္မ်ား (Rodents)
က်ေရာက္သည့္အခ်ိန္
ေျမပဲေတာင့္မ်ား ႀကီးထြားခ်ိန္။
ဖ်က္ဆီးပံုလကၡဏာ
ေျမပဲေတာင့္မ်ားကို အဓိကတူးေဖာ္စားေသာက္ၾကသျဖင့္ ေျမပဲပင္မ်ားသည္ အေပၚယံတြင္ စိမ္းေနေသာ္လည္း ေျမႀကီးထဲတြင္ ေျမပဲေတာင့္မ်ား မရွိတတ္ေတာ့ပါ။ ၾကြက္ေျခရာ၊ ၾကြက္က်င္းႏွင့္ တစ္ခါတစ္ရံ ၾကြက္မ်ားစားေသာက္ထားေသာ ေျမပဲေတာင့္မ်ားကို စိုက္ခင္းမ်ားထဲတြင္ ေတြ႔ရတတ္ပါသည္။ ေျမမြေသာ ေနရာမ်ားထဲတြင္ ဖ်က္ဆီးခံရမႈ ပိုမိုမ်ားျပာူတတ္ပါသည္။ အဓိက ဖ်က္ဆီးေလ့ ရွိေသာ ၾကြက္အမ်ိဳးအစားမွာ ေျမၾကြက္ျဖစ္ၿပီး ၊ ၾကြက္ဖေလာင္းမ်ားလည္း က်ေရာက္တတ္ပါသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
- စိုက္ခ်ိန္တစ္ညီတည္း စိုက္ျခင္း။
- ကန္သင္းေဘာင္ႏွင့္ ေဘာင္ၾကား၊ တန္ၾကားတြင္ ေပါင္းျမက္မ်ား ရွင္းလင္းျခင္ဒ။
- ၾကြက္က်င္းမ်ား တူးေဖာ္၍ ဖမ္းဆီးျခင္း။
- ၾကြက္က်င္းမ်ားထဲသို႔ မီးခိုးမႈိင္းတိုက္ျခင္း၊ ေရေလာင္ထည့္ျခင္း။
- ေထာင္ေခ်ာက္အမ်ိဳးမ်ိဳး အသံုးျပဳျခင္း။
- ၾကြက္မ်ားအား အသံမ်ားျဖင့္ ေျခာက္လွန္႔ျခင္း။
- ၾကြက္မ်ား၏ သဘာ၀ရန္သူမ်ား ေမြးျမဴျခင္း။ ဥပမာ – ေခြး၊ လင္ေကာင္ပိုး)
- ၾကြက္သတ္ေဆးျဖင့္ ႏွိမ္နင္းျခင္း။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းရန္အခ်ိန္မ်ား
စစိုက္ခ်ိန္ႏွင့္ ပန္းပြင့္ခ်ိန္
သတိျပဴရန္အခ်က္
တစ္ဦးေကာင္း တစ္ေယာက္ေကာင္းမေဆာင္ရြက္ဘဲ နီးစပ္ရာ ေတာင္သူအမ်ား စုေပါင္း၍ မွန္ကန္ေသာအခ်ိန္တြင္ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းမွ ထိေရာက္ေသာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရရွိေပမည္။
Source by – လယ္/ဆည္
The post ေျမပဲသီးႏွံတြင္ လအလိုက္က်ေရာက္ေသာဖ်က္ပိုးမ်ားႏွင့္ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္းမ်ား (ဒုတိယပိုင္း) appeared first on Myanmar Farmers' Portal.