သီးႏွံမ်ားအထြက္ႏႈန္းတိုးေရးအတြက္ ဓါတ္ေျမၾသဇာအျပင္ သဘာ၀ေျမၾသဇာ၊ ဇီ၀ေျမၾသဇာာမ်ားကိုပါ က်ယ္ျပန္႔စြာ သံုးစြဲေရးကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွီပါသည္။ ဇီ၀ေျမၾသဇာအျဖစ္ ေရေက်ာက္ခက္ ဇီ၀ေျမၾသဇာ (Trichoderma) ၊ အီးအမ္ (Effective Mico-oragism -EM) ၊ရိုင္ဇိုဘီယမ္ေခၚ ပဲျမစ္ဖု ဇီ၀ေျမၾသဇာ၊ မီးဖိုေခ်ာင္သံုး စြန္႔ပစ္ပစၥည္းအီးအမ္ေျမၾသဇာဟူ၍ သံုးစြဲသြားရန္ ရည္မွန္းထားပါသည္။
(၁) ေရေက်ာက္ခက္ေျမၾသဇာ။ ။ ေရေက်ာက္ခက္သည္ သစ္စိမ္းေျမၾသဇာအျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္ေသာ ေရေမွာ္ပင္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး စပါးစိုက္ခင္း မ်ားတြင္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေတြ႔ရေသာေရေက်ာက္ခက္မ်ိဳး (Azolla pinnata) ျဖစ္ၿပီး ေနရာေဒသအမ်ားအျပားတြင္ ေတြ႔ရေသာ္လည္း ေအးျမေသာေဒသတြင္ ပိုမိုပြားမ်ားႏိုင္သည္ဟု သိရွိရပါသည္။ ေရေက်ာက္ခက္သည္ ေလထဲရွိ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ဓါတ္ကို ဖမ္းယူႏိုင္ျခင္း၊ သစ္ေဆြးဓါတ္ပါ၀င္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ေရေက်ာက္ခက္ပင္မ်ားအား ေျမျမွဳပ္၍ ေပးပါက စိုက္ပ်ိဳးေျမအတြက္ ေကာင္းမြန္ေစ ပါသည္။
(၂) Trichoderma ။ ။ ထရိုင္ခိုဒါးမားသည္ ကပ္ပါးမႈိ (micro parasite) တစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး သီးႏွံေျမေဆာင္မႈိေရာဂါအခ်ိဳ႕ကို ကာကြယ္ ႏွိမ္နင္းရန္ႏွင့္ ေျမေဆြးပံုမ်ား လွ်င္ျမန္စြာ ေဆြးေျမ႔ေစရန္အတြက္ ထိေရာက္စြာ အသံုးျပဳႏိုင္ေသာ အက်ိဳးျပဳမႈိတစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။ လယ္ယာ ေဘးထြက္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားအား ေျမေဆြးျပဳလုပ္ရာတြင္ အသံုးျပဳႏိုင္ သျဖင့္ ေျမေဆြးျပဳလုပ္မႈအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစပါသည္။
(၃) အီးအမ္ ။ ။ အက်ိဳးျပဳအဏုဇီ၀ (Effectiive Mico-organism) ကို အီးအမ္ဟု ေခၚေ၀ၚၾကသည္။ အီးအမ္ကို ေအာက္ပါနည္းလမ္း မ်ားျဖင့္ သီးႏွံစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အသံုးျပဳ ၾကပါသည္။
အီးအမ္ဆိုသည္မွာ Phototrophic bacteria, Lactic acid bacteria ႏွင့္ Yeast မႈိတို႔ အဓိကပါ၀င္ေသာ အက်ိဳးျပဳအဏုဇီ၀မ်ား ျဖစ္ပါ သည္။ ဘိုကာရွီဆိုသည္မွာ ဂ်ပန္ေ၀ါဟာရျဖစ္ၿပီး အက်ိဳးျပဳအဏုဇီ၀ (EM) မ်ား တည့္သြင္းေမြးျမဴထားေသာ သဘာ၀ေျမၾသဇာ (ၾသဂဲနစ္ပစၥည္း) မ်ားကို ေခၚဆိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေျမေဆြးျပဳလုပ္သံုးစြဲရာတြင္ အက်ိဳးျပဳအဏုဇီ၀မ်ားေၾကာင့္ ေကာက္ရိုး၊ေျမပဲရိုး၊ ႏွမ္းရိုး စသည့္ ကုန္ၾကမ္း (Bio – mass) မ်ားကို ေဆြးေျမ႕ေစႏိုင္ပါသည္။
စူပါအီးအမ္ဘိုကာရွီ
စူပါအီးအမ္ဘိုကာရွီေျမေဆြးကို စပါးခြံဖြဲႏုႏွင့္ ႏြားေခ်းတုိ႔ကို ဆတူေရာစပ္ၿပီး အီးအမ္ျပင္း(၀.၂၅)လီတာ၊ တင္လဲရည္ (၃.၅) လီတာ၊ ဖြဲႏု (၃)တင္း၊ စပါးခြံ (၁၂) တင္းႏွင့္ ႏြားေခ်း(၁၅)တင္း အသံုးျပဳ၍ ပီနန္အိတ္ အလံုး(၂၀)ထည့္သြင္းျပဳလုပ္ပါက စပါးတစ္ဧကစာ ရရွိပါသည္။
အျမန္သံုးဘိုကာရွီ
အျမန္သံုးစူပါအီးအမ္ ဘိုကာရွီေျမေဆြးကို ဆန္ကြဲ(သို႔) ဖြဲနု အနည္းဆံုးတစ္ျပည္ကို ေရျဖင့္ ခပ္ပ်စ္ပ်စ္က်ိဳ၍ အေအးခံရပါသည္။ အီးအမ္ ျပင္း(၀.၀၁) လီတာႏွင့္ တင္လဲရည္(၀.၄၀) လီတာ အသံုးျပဳ၍ ေရာစပ္ၿပီး တစ္ဧကေျမေဆြး(၃)ႀကိမ္ ျဖဴးရပါသည္။
အီးအမ္အရည္ဖ်န္း
အီးအမ္ေဖ်ာ္ရည္ျပင္းကို အသင့္သံုးအီးအမ္ေဖ်ာ္ရည္ျပဳလုပ္ၿပီး ေျမျပဳျပင္ခ်ိန္တြင္ စပါးစိုက္ၿပီး (၂) ပါတ္သားႏွင့္ (၆) ပါတ္သားအခ်ိန္တြင္ တစ္ဧက(၂၀) လီတာ (၃) ႀကိမ္ ပက္ဖ်န္းရပါသည္။
ေက်းရြာအမႈိက္လယ္ယာေျမရတနာသိုက္
ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ ထြက္ရွိေသာ အမႈိက္သရိုက္၊ ေပါင္းပင္၊ လယ္ယာေျမမွ သီးႏွံအၾကြင္းအက်န္စသည္တို႔ကို ေတာင္သူတစ္ဦး ခ်င္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေတာင္သူမ်ား စုေပါင္း၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အီးအမ္အရည္(သို႔မဟုတ္) အီးအမ္ဘိုကာရွီ၊ Trichoderma မႈိတုိ႔ကို အသံုးျပဳေဆြးေျမ႕ေစၿပီး အီးအမ္ေျမေဆြး (သဘာ၀ေျမၾသဇာ) အျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားသည္ ေက်းရြာအမႈိက္လယ္ယာေျမ ရတနာသိုက္ကို က်ယ္ျပန္႔စြာ လက္ခံက်င့္သံုးေစျခင္းျဖင့္ လယ္ယာစြန္႔ပစ္ ပစၥည္းမ်ားအား ေျမေဆြးအျဖစ္ ျပဳလုပ္သံုးစြဲႏိုင္ ျခင္းေၾကာင့္ မိမိတို႔ သီးႏွံစိုက္ပ်ိဳးေျမ၏ ေျမဆီလႊာ ဂုဏ္သတၱိမ်ားေကာင္းမြန္ေစၿပီး သီးႏွံအထြက္တိုးေရးကို အေထာက္အကူျပဳေစမည္ ျဖစ္ပါသည္။
(၄) မီးဖိုေခ်ာင္မွ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းအီးအမ္ေျမၾသဇာ။ ။ အိမ္ေထာင္စုတစ္စုမွ မိသားစုမ်ား၏မီးဖိုေခ်ာင္မွ ထြက္ရွိေသာ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားကို အဖံုးပါေသာ အမႈိက္ပံုးျဖစ္ၿပီး အမႈိက္ပံုးေအာက္ ေျခတြင္ အရည္ထုတ္ပစ္ႏိုင္ေသာ ေရပိုက္ေခါင္းတစ္ခု တပ္ဆင္ထားပါသည္။ ယင္းအမိႈက္ပံုးတြင္ အီးအမ္ဘိုကာရွီကို ထည့္သြင္းအသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ မီးဖိုေခ်ာင္သံုး စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားမွာ အနံ႔ကင္းစင္ေစၿပီး ၊ စိုက္ပ်ိဳးပင္ မ်ားအတြက္ ေျမေဆြးႏွင့္ ေျမၾသဇာအရည္ရရွိေစပါသည္။ မီးဖိုေခ်ာင္ထြက္ ပစၥည္းမ်ားတြင္ အသား၊ ငါးအပိုင္းအစ၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္၊ ၾကက္ဥ၊ ဘဲဥခြံ၊ ထမင္းက်န္၊ ဟင္းက်န္၊ ဘုရားပန္း စသည္တို႔ကို ထည့္သြင္းအသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ပလပ္စတစ္ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း၊ ပုလင္းကြဲ၊ ပုလင္းခြံ၊ သံဗူးခြံႏွင့္ ပုပ္ေနေသာပစၥည္းမ်ားကို မထည့္ရပါ။ မိသားစုတစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ စိုက္ခင္းမ်ားအတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။
(၅) ပဲျမစ္ဖုဇီ၀ေျမၾသဇာ။ ။ ရိုင္ဇိုဘီယမ္ေခၚ ပဲျမစ္ဖုဇီ၀ေျမၾသဇာမ်ား၊ ပဲမ်ိဳးႏြယ္ပင္ အပင္မ်ား၏ အျမစ္တြင္ျဖစ္ဖုအျမစ္မ်ား တည္ေဆာက္ေနၿပီး ေလထဲမွ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ကို ဖမ္းယူေပးႏိုင္ေသာ ရိုင္ဇိုဘီယမ္ ဘက္တီးရီးယား မ်ားပါ၀င္ေသာ ေျမၾသဇာျဖစ္ပါသည္။ ရိုင္ဇိုဘီယမ္ (Rhizobium) ဘက္တီးရီးယားမ်ားသည္ ပဲမ်ိဳးအလိုက္ ေလထဲမွ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ကို တစ္ဧကလွ်င္ (၄၀) ေပါင္မွ (၁၅၀) ေပါင္အထိ ဖမ္းယူေပးႏိုင္ၿပီး ေျမပဲ၊ ကုလားပဲ၊ မတ္ပဲ၊ ပဲတီစိမ္း၊ ပဲပုပ္၊ ပဲလြမ္းႏွင့္ ပဲစင္းငံုသီးႏွံအတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။
Source by – လယ္/ဆည္
The post ဇီ၀ေျမၾသဇာ သံုးစြဲျခင္း appeared first on Myanmar Farmers' Portal.