ျမန္မာအမည္ – ရွားေစာင္းလက္ပတ္
အဂၤလိပ္အမည္ – ALOES
ရုကၡေဗဒအမည္ – ALOE VERA LINN
A,BARBADENSIS MILL
မ်ိဳးရင္း – LILIACEAE
မူရင္းေဒသ
ရွားေစာင္းလက္ပတ္ မူရင္းေဒသမွာ အာဖရိက ျဖစ္သည္။
အမ်ိဳးအစား
ကမာၻေပၚတြင္ မ်ိဳးစိတ္ေပါင္း (၁၆၀) ရွိသည့္ အနက္ မုတ္ခါး ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေသာမ်ိဳးမွာ –
(၁) ALOE PERRYI BABER
(၂) ALOE VERA LINN ( A. VULGA RIS; A. BARBADENSIS; A. OFFICINALIS)
(၃) ALOE CHINENSIS BAKER
(၄) ALOE FEROX MILLER
(၅) ALOE AFRICANA
(၆) ALOE SPICATA – တို႔ျဖစ္သည္။
ပံုသ႑ာန္
ျမန္မာျပည္၌ရွိေသာ ရွားေစာင္းလက္ပတ္ပင္၏ ေယဘုယ်ပံုသ႑ာန္မွာ အရည္ရႊမ္းေသာ ပင္ေပ်ာ့ပင္ငယ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး အျမင့္ (၁)ေပမွ (၁ ၁/၂)ေပ အထိျမင့္သည္။ ပင္ရင္းမွ အရြက္မ်ား (၅) ခု (၆) ခုျဖာလ်က္ထြက္သည္။ အရြက္၏ အေပၚယံအခြံသည္ အစိမ္းႏုေရာင္ရွိၿပီး အတြင္း၌ေက်ာက္ေက်ာကဲ့သို႔ ပ်စ္ခၽြဲေသာ အရည္အသားမ်ား ျပည့္လ်က္ရွိသည္။ အရြက္အလ်ား (၁) ေပခန္႔ ရွိသည္။ ရြက္နားပတ္လည္ ဆူးေလးမ်ားျခားလ်က္ရွိသည္။
စိုက္ပ်ိဳးသည့္ ေဒသ
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေနရာအႏွံ႔အျပားစိုက္ပ်ိဳးေပါက္ေရာက္ေသာ္လည္း အထူးသျဖင့္ အပူပိုင္းေဒသတြင္ ပိုမိုျဖစ္ထြန္းသည္။
စိုက္ပ်ိဳးေပါက္ေရာက္ႏိုင္သည့္ ရာသီဥတု
ရွားေစာင္းလက္ပတ္မွာ မိုးနည္းေရရွားရပ္၀န္းေဒသကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည္။ အပူဒဏ္ကို ခံႏိုင္ရည္ရွိေသာ အပင္မ်ိဳးျဖစ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ ရွားေစာင္းလက္ပတ္နွင့္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ရာသီဥတုမွာ အၾကမ္းအားျဖင့္ အပူခ်ိန္ (၈၅) ဒီဂရီဖာရင္ဖိုက္အထက္ႏွင့္ မိုးေရခ်ိန္မွာ (၄၀) လက္မေအာက္ ရြာသြန္းေသာ ရာသီဥတုျဖစ္သည္။
ေျမအမ်ိဳးအစား
အထူးသျဖင့္ ေျမျပန္႔ အရပ္တြင္ေပါက္ေရာက္ ျဖစ္ထြန္းသည္။
ေက်ာက္ထူထပ္ေသာ ေျမ၊ ဆပ္ျပာေပါက္ေသာ ေျမနွင့္ ေရ၀ပ္ေသာေျမ၊ စိမ့္ေရအလြန္မ်ားေသာ ေျမမ်ိဳးမွတပါး ေျမအမ်ိဳးအစားမေရြး ေပါက္ေရာက္ ျဖစ္ထြန္းႏိုင္သည္။
ေျမျပဳျပင္နည္း
ေျမညံ့တြင္ စိုက္ပ်ိဳးျဖစ္ထြန္းႏိုင္ေသာ္လည္း တဧကအထြက္ႏႈန္းေကာင္းမြန္ေစရန္ ေျမအတန္းအစား ေကာင္း သင့္ ညံ့ အလိုက္ သစ္ ေဆြးေျမ၊ သဘာ၀ေျမၾသဇာႏွင့္ ဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ားကို သင့္ေလ်ာ္မည့္ ႏႈန္းထားသတ္မွတ္ ထည့္သြင္းစိုက္ပ်ိဳးသင့္သည္။ ထြန္ယက္ရန္ လြယ္ကူေသာ ေျမတြင္ ႏြားထယ္ (၁)စပ္ႏွင့္ ႏြားထြန္ (၄)စပ္၊ ေျမေစးတြင္ ႏြားထယ္ (၂)စပ္ႏွင့္ ႏြားထြန္ (၈)စပ္ ထြန္ယက္ ျပဳျပင္ သင့္ သည္။ ေဘာင္ေယာင္ျပဳလုပ္၍ မိုးမ်ားေသာ အရပ္တြင္ ေတာင္ထိပ္တြင္၄င္း၊ မိုးနဲေသာ အရပ္တြင္ ေဘာင္ၾကား၌၄င္း၊ မိုးသင့္ေသာ အရပ္တြင္ ထြန္ေရးျပင္၌စိုက္တန္းေဖာ္စိုက္ရမည္။
စိုက္ပ်ိဳးနည္း
မိုးဦးက်အခ်ိန္တြင္ ရွားေစာင္းလက္ပတ္ သားတက္မ်ားကို မူလပင္မ မွ ဖဲ့ယူ၍ ျပဴျပင္ထားေသာ စိုက္ခင္းေျမအတြင္း တိုက္ရိုက္စိုက္ႏိုင္ သည္။ သားတက္ပင္ငယ္ေလးမ်ားအား အနည္းဆံုး တပင္ႏွင့္ တပင္ (၁) ေပ၊ တတန္းႏွင့္တတန္း (၁)ေပျခား စိုက္ရသည္။
တနည္း
တပင္ႏွင့္တပင္(၂) ေပ အကြာထားၿပီး တပင္ႏွင့္တပင္ၾကားတြင္ သားတက္ပင္ငယ္ေလးမ်ား တပင္စီ ၾကားညွပ္စိုက္ပ်ိဳးထားလွ်င္ အပင္ ႀကီး က်သြားခ်ိန္၌ အပင္သစ္မ်ားမွ အရြက္မ်ားဆက္လက္ရရွိ ဆြတ္ခူးသြားႏိုင္၏။ ဤနည္းအားျဖင့္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ၀င္ေငြ ပံုမွန္ရရွိ ေစႏိုင္သည္။
ေျမၾသဇာေကၽြးနည္း
ေျမညံ့တြင္ ႏြားေခ်းေျမေဆြးလွည္း (၆) စီး၊ ေျမေကာင္းတြင္ႏြားေခ်းေျမေဆြးလွည္း (၃)စီး ခ်ေပးသင့္သည္။ လိုအပ္ပါက ႏြားပ်ိဳးၿပီးေနာက္ မိုးတႀကိမ္ရြာသြန္းၿပီး သို႔မဟုတ္ ေရေပးသြင္းၿပီးလွ်င္ ဓာတ္ေျမၾသဇာကို သင့္ေတာ္မည့္ အခ်ိဳးႏႈန္းထားႏွင့္ ေရာစပ္ ထည့္သြင္းသံုးစြဲရမည္။ ထို႔ေနာက္ ၾကားထြန္လိုက္ေပးသင့္သည္။
မ်ိဳးပြားနည္း
သားတက္မ်ားကို ဖဲ့ယူ၍ မ်ိဳးပြားသည္။ စိုက္ခင္းတြင္ စိုက္ပ်ိဳးထားေသာ အပင္ (၁) ႏွစ္ (၆) လ အရြယ္တြင္ တပင္လွ်င္ သားတက္ပင္ အနည္းဆံုး (၅)ပင္ခန္႔ ရရွိႏိုင္သည္။
တဧက အပင္ႏႈန္း
တန္းၾကား (၁) ေပ၊ ပင္ၾကား (၁) ေပ အကြာအေ၀းျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးလ်င္ တစ္ဧကလွ်င္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္သည့္ အပင္ေပါင္း (၄၄၀၀၀) ျဖစ္သည္။
အပင္ျပဳစုနည္း
စိုက္ခင္းအတြင္း ရွားေစာင္းလက္ပတ္ သားတက္ပင္မ်ားခ်၍ စိုက္ပ်ိဳးၿပီး (၆) လခန္႔ အၾကာတြင္ အပင္၏ ေအာက္လက္(၂)ရြက္မွ (၃) ရြက္ထိ ခူးဆြတ္ၿပီး ပင္ၾကားမ်ား၌ ေပါင္းရွင္းျမက္ႏုတ္ေပးရန္လိုသည္။ သို႔မွသာ အရြက္မ်ား သန္မာထြားႀကိဳင္း လာမည္ျဖစ္သည္။
ပထမအႀကိမ္အရြက္မ်ားဆြတ္ခူးၿပီးေနာက္ ပင္ေျခမ်ားတြင္ ေပါင္းသင္ ေျမဆြေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရမည္။ အကယ္၍ သားတက္မ်ားထြက္ ရွိလာပါက သားတက္မ်ားကို ဖယ္ရွားပစ္ရန္ လိုသည္။ သို႔မွသာ အပင္သန္မာၿပီး အရြက္မ်ားႀကီးထြားႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
အရြက္ဆြတ္ခူးနည္း
ရွားေစာင္းလက္ပတ္မ်ား၏ ပင္ေျခရွိ အလ်ား (၁၀)လက္မႏွင့္ (၁၂) လက္မ၊ အနံ (၂ ၁/၂)မွ (၃) လက္မရွိေသာ အလက္မ်ားကို တပင္ လွ်င္ အနည္းဆံုး (၃) လက္ခန္႔ လွီးျဖတ္၍ ခူးယူရ၏။ အရြက္မ်ားကို (၆)လတႀကိမ္၊ တႏွစ္လွ်င္ (၂)ႀကိမ္ဆြတ္ခူးႏိုင္သည္။
မုတ္ခါးထုတ္လုပ္နည္း
ရွားေစာင္းလက္ပတ္အလက္မ်ားကို အပင္မွ လွီးျဖတ္ၿပီးလွ်င္ ၿပီးခ်င္း၊ စည္ပိုင္း၊ ဇလံု စသည္တို႔တြင္ အရည္မ်ားအျခားသို႔ အေရာက္ေစရန္ လွ်င္ျမန္စြာ ထည့္ရမည္။ အခ်င္း (၃)ေပ မွ (၄)ေပရွိေသာ သစ္သားဇလားခြက္တခုကို တဘက္တြင္ ေရသေရာက္ဘက္သို႔ အရည္မ်ား က်ဆင္းေစရန္ ခပ္ေစာင္းေစာင္း ထားရ၏။ ဇလားခြက္ထဲသို႔ လွီးျဖတ္ခူးယူထားသည့္ ရွားေစာင္းလက္ပတ္ အလက္မ်ားကို အရင္းပိုင္း ေအာက္သို႔လွည့္ၿပီး (V) ပံုသ႑ာန္စီ၍ ေထာင္ထားရ၏ သို႔မွသာ အရြက္မ်ားကို ဇလားႏႈတ္ခမ္းဘက္သို႔ ခပ္ယိုင္ယိုင္ထားရမည္။ ထိုအခါ ရွားေစာင္းလက္ပတ္ အရည္မ်ားသည္ ဇလားခြက္ စီးဆင္း၍ ခံထားေသာ ခြက္အတြင္း က်ဆင္းမည္။
အထူးသတိျပဳရန္မွာ
ပူျပင္းေသာ ေႏြဥတုႏွင့္ ေလထန္ေသာ ရာသီ၌ ရွားေစာင္းလက္ပတ္ အရည္မ်ား ခန္းေျခာက္သျဖင့္ အရည္ရယူျခင္း မျပဳသင့္ေပ။ မိုးက်ၿပီး အရက္၂၀ ခန္႔ ၾကာသည့္ အခ်ိန္တြင္ အရည္မ်ားမ်ားရ၏။(၆) နာရီမွ်ႏွင့္ ရွားေစာင္းလက္ပတ္ အလက္တြင္ရွိေသာ အရည္မ်ား ကုန္စင္ ေအာင္က်ဆင္း၏။ ထိုရရွိေသာ ရွားေစာင္းလက္ပတ္အရည္မ်ားကို ေၾကးခြက္၊ ေၾကးအိုးမ်ားတြင္ထည့္ကာ မီးမွ်ဥ္းမွ်ဥ္းႏွင့္ (၄)နာရီမွ (၅) နာရီ ခ်က္ရ၏။ မၾကာခဏ ေမႊေပးရန္လိုသည္။ (၄) နာရီ ၾကာေသာ အခါ ေယာက္ျဖင့္အနည္းငယ္ယူ၍ စမ္းသပ္ၾကည့္ရ၏။ ေအးလွ်င္ ကၽြတ္ဆတ္သြားပါက အရည္မ်ားကို အလိုရွိရာ အိုးခြက္အတြင္း ေလာင္းခ်ထားရမည္။ အေရာင္မွာ ပထမတြင္ အ၀ါေရာင္သန္း၍ ေန၏။ ေနာက္တျဖည္းျဖည္းၾကာေသာအခါ အညိဳေရာင္သန္း၍ မဲ၏။ အေရာင္ၾကည္လင္ေတာက္ေျပာင္၍ တစ္ဘက္မွ တစ္ဘက္သို႔ျမင္ရ လုနီးပါးျဖစ္သည္။
ဆိုးရြားဆူးရွေသာ အနံ႔ရွိသည္။ အေရွ႕အာဖရိကတိုက္ (ဆိုကိုထရာကၽြန္း) အရာဗီရာကၽြန္းမွ ထြက္ေသာ ဆိုကိုၾတင္းမုတ္ခါးမွာ အျခား မုတ္ခါးမ်ားႏွင့္ အရသာႏွင့္ အေရာင္တူေသာ္လည္း အနံ႔ဆိုးရြားျခင္းမရွိဘဲ၊ သင္းပ်ံ႕ေမႊးႀကိဳင္ေသာ ယနံ႔ရွိ၏။
ေနျဖင့္ခ်က္ယူျခင္း
အခ်ိဳ႕ရွားေစာင္းလက္ပတ္အရည္ကုိ မီးျဖင့္မခ်က္ဘဲ ေနျဖင့္ လွန္းကာ ခ်က္ယူၾက၏။ အေရာင္မွာ နီညိဳေရာင္ရွိ၏။ အရသာမထူးျခားေခ်။ အျခားေသာေဒသအလိုက္ ခ်က္နည္းမ်ားလည္း ရွိသည္။ အခ်ိဳ႕ရွားႏွစ္မ်ားကို အမႈန္႔ေထာင္းထည့္ၿပီး အတုျပဳ၍ ေရာင္းခ်ၾကသည္။
အထြက္ႏႈန္း
တဧက မုတ္ခါး (၁၃၂) ပိႆာခန္႔ ထြက္ရွိႏိုင္သည္။
အသံုးျပဳပံု
အရြက္ (၁) ရွားေစာင္းလက္ပတ္သည္ မီးယပ္ေဆးအျဖစ္အလြန္ထင္ရွား၏။ရွားေစာင္းလက္ပတ္အတြင္းသားကို ေပါက္ပင္ ပဥၹငါးပါးမီးရႈိ႕ ၍ ရေသာျပာကို ခ်က္သည့္ ဆားအနည္းငယ္ျဖဴးေသာ္ မီးယပ္ေသြး စင္ၾကယ္စြာ ဆင္း၏။
(၂) ရွားေစာင္းလက္ပတ္သည္ အနာစိမ္း၊ ဖ်ဥ္းစြဲေရာဂါ၊ အသည္းေရာင္ေရာဂါ၊ အေရျပားေရာဂါ၊ အဖ်ားေရာဂါ၊ ပန္းနာ၊ ႏူနာ၊ ကိုယ္ေရ ၀ါေရာဂါ၊ ဆီး၌ေက်ာက္တည္ေသာေရာဂါမ်ားကို အလြန္ႏိုင္နင္းေသာ ေဆးပင္ျဖစ္သည္။
(၃) ၄င္းသည္ လိမ္းေဆးအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အလြန္စြန္းရည္သတၱိရွိေသာ ေဆးပင္ျဖစ္၍ ၄င္း၏ အတြင္းသားကို ၀မ္းဗိုက္၌ကပ္၍ အံုေပးပါက ေသြးလံုး ေလလံုးမ်ားကို ျပင္ပသို႔ ထုတ္ေဆာင္ႏိုင္၏။
(၄) ၄င္း၏ အတြင္းသားျဖင့္ မ်က္စိကို အံုေပးပါက မ်က္စိနာျခင္း၊ ကိုက္ျခင္း၊ ပူစပ္ျဖင္းေပ်ာက္၏။
(၅) ရွားေစာင္းလက္ပတ္ အတြင္းသားကို အရည္ညွစ္ၿပီး မီးေႏြးေႏြးျပ၍ နားတြင္းသို႔ ခပ္ေပးပါက နားကုိက္၊ နားနာ လွ်င္ျမန္စြာေပ်ာက္၏။
(၆) ေျခလက္တို႔ကို ေပါက္ေသာ အႀကိတ္နာ၊ ေသြးစုနာမ်ားေပၚတြင္ ရွားေစာင္းလက္ပတ္ကို စည္းေပးထားပါက အႀကိတ္ေၾက၍ ျပည္ေပါက္ျမန္ၿပီး ငန္းမန္းက်ေစသည္။
(၇) အသား၀ါ ( JAUNDICE) ေရာဂါရွိသူမ်ား၊ အရြက္အတြင္းသားကိုစားပါက ဆီး၀မ္းသက္ၿပီး ေရာဂါလည္း ေပ်ာက္၏။
(၈) အတြင္းသားကို လက္ခ်ားမီးေဖာက္ အမႈန္႔အနည္းငယ္ျဖဴ၍ စားလွ်င္ ေရဖ်ဥ္းေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္း၏။
(၉) ရွားေစာင္းလက္ပတ္ နွစ္ကို ျခစ္ယူ၍ ဆန္ေဆးရည္တြင္ စိမ္ၿပီးလွ်င္ သၾကားထည့္ ေသာက္ပါက ဆီးပူ၊ ဆီးေအာင့္၊ ဆီးထိုးျခင္း ေပ်ာက္ကင္းသည္။
(၁၀) ရွားေစာင္းလက္ပတ္ကို အခြံႏွင့္ အသားပါ ပါးပါးလွီး၍ ဟင္းခါးခ်က္ေသာ္ ဓမၼတာ မမွန္ျခင္းေပ်ာက္၏။
(၁၁) ေျခလက္တို႔ကို အနာေပါက္လွ်င္ ငန္းမန္းက်ရန္ႏွင့္ ျပည္ေပါက္ ျမန္ရန္ ရွားေစာင္းလက္ပတ္ကို အနာတြင္အံု၍ စည္းထားလွ်င္ ငန္းမန္းက်၍ ျပည္ေပါက္ျမန္သည္။
(၁၂) ရွားေစာင္းလက္ပတ္ အနွစ္ရည္ကို ခ်က္ယူရရွိေသာ မုတ္ခါးသည္ ျမန္မာတိုင္းရင္းေဆးမ်ားတြင္ အလြန္ အေရးႀကီးေသာ ေဆး မယ္တရပ္ျဖစ္သည္။
စိုက္ပ်ိဳးသုတ ပစၥယ (Pissaya Info)
The post ရွားေစာင္းလက္ပတ္ စိုက္ပ်ိဳးနည္း appeared first on Myanmar Farmers' Portal.